Giá cả tăng nhanh đã ảnh hưởng đến tài chính các hộ gia đình Mỹ trong năm 2022, kéo thu nhập trung bình (đã được điều chỉnh theo lạm phát) xuống còn $74,580. Tách riêng, các hộ gia đình châu Á tại Mỹ có thu nhập trung bình cao nhất: $108,700 so với $81,100 của người da trắng; $62,800 của người gốc Tây Ban Nha và $52,900 của người da đen – Wall Street Journal cho biết.
Những con số mới nhất
Lạm phát gia tăng đã “ăn” vào thu nhập của các hộ gia đình Mỹ khiến năm 2022 là năm thứ ba liên tiếp người Mỹ chứng kiến mức sống của họ bị xói mòn do giá cả tăng cao và tác động của đại dịch.
Ngày 12 Tháng Chín, Cục Điều tra Dân số cho biết thu nhập hộ gia đình trung bình điều chỉnh theo lạm phát trong năm 2022 chỉ còn $74,580, giảm 2.3% so với $76,330 của năm 2021. Nếu so với đỉnh điểm năm 2019, mức giảm là 4.7%.
Các số liệu mới đã làm rõ thêm những thách thức kinh tế mà các hộ gia đình phải đối mặt kể từ khi Covid-19 xuất hiện. Mùa hè năm ngoái, lạm phát cũng đạt mức cao nhất trong bốn thập niên khi đại dịch làm đảo lộn chuỗi cung ứng và cuộc chiến Ukraine đẩy giá năng lượng lên cao. Năm 2023 có những dấu hiệu lạc quan hơn. Bill Adams, nhà kinh tế trưởng tại Comerica Bank, dự báo: “Thu nhập và lạm phát đã được cải thiện nhờ thị trường lao động hồi sinh và giá giảm làm tăng sức mua của các gia đình. Trong tương lai gần, tiền lương sẽ tốt hơn để bù trừ số suy giảm trong ba năm qua”.
Theo dữ liệu từ Atlanta Fed Wage Tracker và Bộ Lao động, từ Tháng Mười Hai 2022, người lao động phổ thông đã được tăng lương vượt xa lạm phát. Trong Tháng Bảy, mức lương đã điều chỉnh theo lạm phát tăng khoảng 3%. Lạm phát cũng chậm lại, chỉ còn 3.2%, giảm từ mức 9.1% của Tháng Sáu 2022. Thu nhập hộ gia đình tăng trở lại khi nhiều người lao động thất nghiệp mới tìm được việc làm.
Dự báo trong năm 2023, tăng trưởng thu nhập sẽ thúc đẩy chi tiêu tiêu dùng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế vững chắc, bất chấp Cục Dự trữ Liên bang (Fed) tăng nhanh lãi suất lên mức cao nhất trong 22 năm để giảm lạm phát.
Phần báo cáo về tình hình tài chính các hộ gia đình của Cục Điều tra Dân số cho thấy thu nhập trung bình của hộ gia đình trong năm 2022 giảm không đều: ở miền Tây, Đông Bắc và Trung Tây giảm từ 3% đến 5% nhưng ở miền Nam không thay đổi.
Các hộ gia đình da trắng có thu nhập trung bình giảm 3.6% trong năm 2022 so với 2021, trong khi thu nhập của các hộ gia đình da đen, châu Á và Tây Ban Nha về cơ bản không thay đổi. Theo Cục Điều tra Dân số, tỷ lệ nghèo quốc gia chính thức trong năm 2022 vẫn bằng năm trước: 11.5%, tương đương khoảng 37.9 triệu người.
Đối với một hộ gia đình bốn người, ngưỡng thu nhập đáp ứng chuẩn nghèo khoảng $30,000. Một thước đo nghèo quốc gia khác (không chính thức) gồm cả ưu đãi thuế và trợ cấp của chính phủ cũng thấy tỷ lệ nghèo tăng mạnh trong năm 2022, đạt 12.4% tổng dân số.
Tăng thu nhập cho thành phần nghèo
Các số liệu mới được công bố vào lúc Tổng thống Joe Biden xiển dương các chính sách kinh tế của chính phủ trong tình hình nhiều cử tri không hài lòng với cách ông xử lý nền kinh tế, dù lạm phát thấp hơn và tăng trưởng kinh tế vững chắc. Khoảng 3/5 cử tri được tờ The Wall Street Journal thăm dò đã không tán thành cách quản lý kinh tế của Tổng thống và 63% cử tri không thích cách ông giải quyết lạm phát.
Nhưng cử tri có cái nhìn lạc quan hơn một chút về tương lai nền kinh tế so với trước đây. Nhiều người Mỹ đánh giá bức tranh kinh tế ở mức xuất sắc hoặc tốt trong cuộc khảo sát mới đây của Gallup. Một thước đo hàng tháng do Đại học Michigan công bố cho thấy tâm lý người tiêu dùng đã tích cực dần lên kể từ khi chạm đáy vào Tháng Sáu 2022.
Điều đó chứng tỏ nhận thức về nền kinh tế của các đảng viên Dân chủ, Cộng hòa và độc lập đã xích lại gần nhau hơn. Để đối phó với thực trạng nghèo đói ở trẻ em, Tổng thống Biden đã kêu gọi khôi phục khoản tín dụng thuế mở rộng cho trẻ em mà các thành viên GOP tại Quốc hội đã từ chối gia hạn.
Ông nói: “Không đứa trẻ nào lớn lên trong nghèo khó. Tôi tiếp tục nỗ lực khôi phục chương trình Tín dụng Thuế Trẻ em (Child Tax Credit) để giảm thuế cho giúp hàng chục triệu gia đình nghèo, tăng chất lượng sống mà họ xứng đáng được hưởng”. Cục Điều tra Dân số cho biết tỷ lệ người Mỹ có bảo hiểm y tế một phần hoặc toàn bộ trong năm 2022 là 92.1%, tăng nhẹ so với 2021.
Theo cuộc khảo sát, khoảng 25.9 triệu người Mỹ không có bảo hiểm y tế ở bất kỳ thời điểm nào trong năm 2022. Bức tranh thu nhập, chủ yếu là tiền công và tiền lương (wages and salaries) có cả xấu lẫn những đốm sáng lẫn tối. Thu nhập trung bình năm 2022 của người lao động Mỹ tính chung đã giảm 2.2% xuống còn khoảng $48,000 so với năm trước (đã được điều chỉnh theo lạm phát). Trong số những người lao động làm việc toàn thời gian của năm, thu nhập trung bình giảm 1.3% xuống còn khoảng $60,100.
Tổng số lao động tăng khoảng 2.8 triệu người, trong khi số người làm việc toàn thời gian cả năm tăng 4 triệu lên 121.4 triệu người. Về cơ bản, tỷ lệ thu nhập giữa nữ và nam trong năm 2022 ở những người làm việc toàn thời gian vẫn giữ nguyên mức 84% nhưng bất bình đẳng thu nhập đã được cải thiện đôi chút.
Việc Chỉ số Gini (Gini index, thước đo cách phân bổ thu nhập trước thuế) giảm 1.2% trong năm 2022 so với 2021 cho thấy cách biệt thu nhập giữa các hộ gia đình có thu nhập cao và thấp là nhỏ hơn. Ví dụ, năm 2022, thu nhập của một hộ gia đình ở hạng thu nhập thứ 90 chỉ còn cao gấp 12.6 lần hộ gia đình ở hạng thứ 10 (năm 2021 cao gấp 13.5 lần).
Nhóm hộ gia đình có thu nhập trên $153,000 chiếm 52.1% tổng thu nhập hộ gia đình năm 2022, giảm so với 52.7% của năm trước. Số người giàu nhất (có thu nhập trên khoảng $295,000) chỉ chiếm 5% dân số nhưng chiếm 23,5% tổng thu nhập, không thay đổi so với 2021. Các hộ gia đình kiếm được ít hơn $58,000 chiếm 11,2% tổng thu nhập, tăng nhẹ so với 2022.
