Trí tuệ nhân tạo (AI) đã xóa mờ ranh giới giữa nhiếp ảnh và sự “giả mạo”. Trên điện thoại Pixel 8 mới của Google, bạn có thể hoán đổi các khuôn mặt “khó ưa” để có được bức chân dung gia đình hoàn hảo. Chỉnh sửa ảnh gia đình vốn vô hại. Nó để lại nhiều manh mối “tố cáo” dễ phát hiện bằng mắt thường. Nhưng trong thời đại AI, phát hiện ảnh chỉnh sửa không dễ và thay đổi nội dung ảnh cũng dễ thực hiện hơn nhiều.
Hầu như ai có một chiếc smartphone đạt chuẩn đều “biến sự thật thành giả tưởng” mà chẳng cần là “chuyên viên”. Một số nhà khoa học máy tính lo ngại sự phát triển của kỹ thuật AI trong việc thay đổi hình ảnh, có nghĩa là chúng ta sắp “không thể phân biệt được” ảnh thật từ ảnh giả.
Việc trau chuốt để có được một bức ảnh lý tưởng không phải là một khái niệm mới. Rất lâu trước khi có các thủ thuật (trick) Photoshop và bộ lọc (filter) Instagram, các nhiếp ảnh gia đã làm việc ở chế độ nền để biến… chì thành vàng, xấu “ma chê” thành đẹp lung linh.
Bức chân dung đứng mang tính biểu tượng của Abraham Lincoln là sự kết hợp giữa đầu của tổng thống thời Nội chiến Mỹ (Civil War) được đặt chồng lên thi thể của chính trị gia John C. Calhoun! Giờ đây, làm giả còn dễ hơn… ăn cơm, khi bạn chỉ cần có vài cú chạm nhanh trên điện thoại thông minh.
Google đi đầu trong việc “dân chủ hóa” và phổ cập sự đổi mới công nghệ này đến với mọi người. Các mẫu Pixel 8 và Pixel 8 Pro mới nhất của hãng sắp bán ra thị trường vào ngày 12 Tháng Mười sẽ giúp việc bẻ cong thực tế, đưa giả tưởng vào hiện thực dễ dàng hơn. Đây không hẳn là tin đáng vui!
Khi thao túng quá mức ảnh chụp, chúng ta đã đánh mất những khoảnh khắc có thật trong cuộc sống mà thay bằng thứ giả mạo. Liệu ký ức của chúng ta có bị thay đổi theo những hình ảnh giả mạo này không? Đây là điều đáng cân nhắc khi sử dụng AI để chỉnh sửa ảnh cá nhân và gia đình.
Công cụ Pixel AI trình làng năm nay là công cụ hoán đổi khuôn mặt có tên Best Take. Best Take có sẵn trên các mẫu Pixel 8 cho phép bạn chọn các khuôn mặt khác nhau từ cùng một loạt ảnh chụp liên tiếp.
Bạn có thể nhấn vào từng khuôn mặt trong một bức ảnh chụp gia đình hay họp lớp và thay bằng khuôn mặt khác mình thích trong loạt ảnh chụp. Một công cụ Pixel mới khác, Magic Editor, cho phép bạn di chuyển những người trong ảnh và xóa các đối tượng không mong muốn trong nền.
Một cái đầu nhắm mắt, há hốc miệng sẽ được thay bằng một cái đầu mỉm cười thật tươi. Dĩ nhiên, bạn có thể tự thực hiện thao tác hoán đổi này trong phần mềm Photoshop hoặc các ứng dụng chỉnh sửa ảnh khác, miễn là… tay bạn không run vì mất nhiều thời gian. Còn trên Pixel, phần mềm của Google sẽ thực hiện công việc khó khăn này thay cho bạn; và nhanh hơn rất nhiều.
Giả sử bạn đang cố gắng chụp một bức ảnh phía trước Tháp Eiffel và bạn đưa điện thoại cho một người bạn không giỏi đóng khung ảnh. Sau đó, thông qua ứng dụng sửa ảnh, bạn có thể chạm vào chính mình, kéo cơ thể vào giữa khung hoặc điều chỉnh các phần cụ thể khác của hình ảnh (như bầu trời) để làm cho nó nhìn giống như được chụp vào lúc hoàng hôn thay vì giữa trưa.
Bạn cũng có thể xóa những khách du lịch không mong muốn và các chi tiết khác khỏi nền ảnh. Google còn mở rộng khả năng Magic Eraser từ điện thoại Pixel sang Google Photos cho tất cả người dùng trả tiền mua dung lượng đám mây Google từ đầu năm nay – Wall Street Journal cho biết.
Làm cách nào Google Pixel thực hiện được màn “ma thuật” này? Nó sử dụng AI tổng hợp để xem xét các pixel xung quanh (cỏ, cây cối, nước, các tòa nhà) và sau đó ước tính những gì cần làm ở đó. Ngoài ra, các máy mới của Google còn có khả năng chỉnh video.
Audio Magic Eraser dễ dàng loại âm thanh nền gây nhiễu khỏi video. Các tính năng này là mới nhất trong cơn sốt ứng dụng chỉnh sửa ảnh. Bỏ qua Photoshop của Adobe và các công cụ sửa ảnh phiền phức của nhiều công ty khác, AI đã thay đổi sâu sắc nội dung ảnh chụp.
Hany Farid, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học California, Berkeley, lưu ý: “Chúng ta đã bước vào thời điểm rất, rất khó để biết hình ảnh nào đã bị chỉnh sửa. Sắp tới, video và âm thanh cũng gặp trường hợp tương tự. Phần mềm kiểm tra hình ảnh, âm thanh và video có thể phát hiện một số thay đổi, nhưng khi phần mềm phát hiện được cải thiện thì hình ảnh cũng thế. Đây là cuộc chạy đua vũ trang không bao giờ kết thúc”.
Những deepfake (mô phỏng kỹ thuật số do máy tính tạo ra) đã đánh lừa mọi người, nhưng rắc rối càng tăng khi AI được sử dụng. “Giả sử bạn chụp ảnh một tội phạm và thay đổi đặc điểm khuôn mặt rồi đưa vào hệ thống nhận dạng khuôn mặt. Chắc chắn nó sẽ bị lầm với người khác” – Farid cảnh báo.
Google đang tiếp thị các tính năng ảnh Pixel như “một công cụ để tạo ra những bức ảnh hoàn hảo trên mạng xã hội” nhưng công ty chưa công khai nói về những lo ngại mà phần mềm AI của nó có thể gây ra. Sự phổ biến của những hình ảnh giả mạo là điều mà tất cả chúng ta, những công dân sử dụng Internet, nên thận trọng.
Người bạn của bạn có thực sự đến thăm nơi đẹp nhất trên Trái đất và gửi ảnh về cho bạn, hay đó chỉ là bức ảnh giả mạo chụp trong lúc bầu trời thực xám xịt, du khách và rác thải đầy bãi biển?
