Mọi người hay nói “tiền không mua được hạnh phúc”, nhưng các nhà khoa học cho rằng tiền vẫn có thể làm tăng mức độ hạnh phúc, nếu biết cách.
Tiền mua được hạnh phúc ư? Đó là câu hỏi mà các nhà triết học, kinh tế học và khoa học xã hội phải “vật lộn” trong nhiều thập niên, và đối với hầu hết người Mỹ, dường như câu trả lời là: Đúng!
Hai nhà nghiên cứu nổi tiếng, Daniel Kahneman và Matthew Killingsworth, đưa ra kết luận này trong một nghiên cứu chung được công bố trong kỷ yếu của viện Hàn lâm khoa học quốc gia Hoa Kỳ hồi Tháng Ba, trái ngược với suy nghĩ của nhiều người, rằng càng kiếm được nhiều tiền, con người càng hạnh phúc.
Năm 2010, Kahneman, nhà kinh tế học và nhà tâm lý học từng đoạt giải Nobel từng đưa ra kết quả nghiên cứu, cho rằng “sức khỏe tinh thần của con người tăng lên cùng với thu nhập ổn định, nhưng ngưỡng là $75,000 một năm, nếu vượt quá con số này, chỉ số hạnh phúc không có gì thay đổi.
Hơn 10 năm sau, Killingsworth, nhà nghiên cứu về hạnh phúc và là thành viên cấp cao tại trường Wharton của Pennsylvania State University, phát hiện ra rằng hạnh phúc không ổn định sau ngưỡng $75,000, mà sẽ tiếp tục tăng lên khi thu nhập vượt quá $200,000 một năm.
Kahneman và Killingsworth cho biết nghiên cứu mới nhất được điều chỉnh theo lạm phát. Theo đó, họ khảo sát 33,391 người trưởng thành trong độ tuổi 18-65 sống ở Mỹ, đang làm việc và báo cáo thu nhập hộ gia đình ít nhất là $10,000/năm.
Để đo lường mức độ hạnh phúc, những người tham gia được yêu cầu báo cáo cảm xúc vào những khoảng thời gian ngẫu nhiên trong ngày, thông qua một ứng dụng điện thoại thông minh do Killingsworth tạo nên, có tên “Theo dõi hạnh phúc của bạn”.
Nghiên cứu đưa ra hai kết luận lớn: Thứ nhất, đối với đa số mọi người “hạnh phúc tiếp tục tăng theo thu nhập ngay cả ở mức thu nhập cao”. Điều đó cho thấy với đa số, có nhiều tiền hơn có thể ngày càng hạnh phúc hơn. Nhưng ngược lại, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện một “thiểu số bất hạnh”, chiếm khoảng 20% người tham gia, và kết luận: Sự bất hạnh giảm đi khi thu nhập tăng lên đến một ngưỡng, sau đó ngưng lại.”
Với những người từng trải qua cuộc sống đau khổ, như mất người thân, mất tài sản lớn, thất nghiệp,… nếu sau đó họ kiếm được khoảng $100,000, thì nỗi đau khổ sẽ giảm xuống, nhưng rất ít vượt quá mức đó.
Nói một cách đơn giản, theo Killingsworth, người ta sẽ hạnh phúc hơn khi thu nhập tăng, tất nhiên không kể các đại gia mà không có hạnh phúc vì sự đổ vỡ, mất mát mà tiền không mua lại được. Với những người khác, nhiều tiền hơn sẽ hạnh phúc hơn ở các mức độ khác nhau.
Nghiên cứu cũng cho thấy tiền có thể ảnh hưởng đến hạnh phúc, ở mức độ khác nhau, tùy thuộc vào thu nhập. Trong tuyên bố của mình, Killingsowrth cũng nói rõ, tiền không phải là tất cả, “chỉ là một trong nhiều yếu tố quyết định hạnh phúc” và “Tiền bạc không phải là bí quyết mang lại hạnh phúc, nhưng nó có thể giúp ích một chút.”
Vậy làm cách nào mua hạnh phúc bằng tiền?
Nhà khoa học xã hội, giáo sư Đại học Harvard, Arthur C. Brooks khẳng định bất kể chúng ta ở vị trí nào trên nấc thang thu nhập, chỉ cần một chút kiến thức và thực hành, tiền có thể mang lại nhiều hạnh phúc hơn bằng những cách sau đây.
Dùng tiền mua kinh nghiệm: Đầu tư tiền vào những việc làm thú vị, tăng thêm kiến thức, kinh nghiệm sống, sẽ khiến bạn cảm thấy hạnh phúc hơn. Ví dụ, người nghèo mơ ước được đặt chân Nam Phi, hoặc một danh lam thắng cảnh nào đó, nhưng không thể, vì họ không có đủ tiền, trong khi người giàu dư sức làm điều ấy, có phải là tiền mua được hạnh phúc không!
Dùng tiền để giúp đỡ người khác: Lấy niềm vui của người khác làm hạnh phúc cho mình. Quyên góp tiền để hỗ trợ một mục đích lớn lao hoặc sử dụng tiền của bạn để giúp đỡ người khác có thể dẫn đến tăng cường các chất như serotonin, dopamine và oxytocin, sẽ khiến bạn cảm thấy dễ chịu.
Mua thời gian: Thời gian làm sao mua? Có đấy! Theo giáo sư Brooks, nếu bạn trả tiền cho ai đó, để họ giúp bạn làm những việc bạn không thích, như dọn nhà, cắt cỏ sân vườn, thì bạn sẽ có thêm thời gian để làm những gì mình thích. Việc bỏ tiền mua thời gian của chính bạn cũng là một trong những cách để mua hạnh phúc cho chính mình.
Ngoài ra, giáo sư Brooks nói, yếu tố then chốt của hạnh phúc còn là chia sẻ với những người xung quanh. Nếu bạn mua một trải nghiệm, cho dù đó là một kỳ nghỉ hay chỉ là một bữa tối ở ngoài, bạn có thể nâng cao mức độ hạnh phúc của chính bản thân mình nếu chia sẻ nó với người mình yêu thương.
Ai kiếm được tiền đều có thể dùng để mua hạnh phúc, nhiều hoặc chỉ là một chút. Trong quá trình đó, bạn đồng thời tự cải thiện bản thân từng bước một. Nếu không có nhiều tiền, bạn vẫn có thể mua được hạnh phúc bằng cách chi số tiền phù hợp để bỏ đi một số tác nhân gây căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày.
(theo Washington Post)
