Khoa học chứng minh những vợ chồng sẽ mau già khi có con, nhất là người phụ nữ, nên không phải người mẹ nào cũng được khen “gái một con trông mòn con mắt.”
Trong khắp cả vương quốc động vật, việc sinh sản thường phải trả giá bằng tuổi tác. Những động vật sinh ra số lượng lớn con sớm trong đời có tuổi thọ ngắn, trong khi những động vật sinh ra ít con thường sống lâu hơn.
Mô hình này cũng tồn tại trong chính loài người chúng ta, với nhiều nghiên cứu cho thấy rằng việc có nhiều con cái sẽ khiến cha mẹ phải đổi lấy bằng tuổi thọ và sức khỏe của chính mình trong cuộc sống sau này. Tuy nhiên, liệu khả năng sinh sản cao có ảnh hưởng đến sức khỏe trong cuộc sống trưởng thành trước đây của con người hay không, vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Trong một nghiên cứu mới được công bố trên Kỷ Yếu của Viện Hàn Lâm Khoa Học Quốc Gia (The Proceedings of the National Academy of Sciences), các nhà nghiên cứu từ Columbia University kiểm tra mối quan hệ giữa lịch sử sinh sản và lão hóa trong một mẫu gồm 1,735 nam nữ thanh niên đến từ Philippines, độ tuổi từ 20 đến 22, như một phần của Cuộc Khảo Sát Dinh Dưỡng và Sức Khỏe theo chiều dọc của Cebu. Theo Newsweek.
Các nhà khoa học theo dõi sự lão hóa sinh học, mô tả sự suy giảm dần dần về hiệu quả và chức năng của các tế bào trong cơ thể con người. Cho đến nay, không có một tiêu chuẩn vàng nào để định lượng quá trình lão hóa sinh học này, nhưng có một phương pháp tỏ ra đầy hứa hẹn liên quan đến việc theo dõi các thẻ phân tử trên bề mặt DNA của loài người. Những thẻ này, được gọi là đồng hồ biểu sinh, được nghiên cứu để khám phá các khía cạnh khác nhau về sức khỏe, tuổi tế bào và nguy cơ tử vong cùng nhiều thứ khác.
Calen Ryan, một nhà khoa học nghiên cứu liên kết tại Trung Tâm Lão Hóa Columbia (Columbia Aging Center), cho biết trong một tuyên bố: “Đồng hồ biểu sinh đã thay đổi cách nghiên cứu quá trình lão hóa sinh học trong suốt cuộc đời và mở ra những cơ hội mới để nghiên cứu cách thức và thời điểm chi phí sức khỏe lâu dài của sinh sản và các sự kiện khác trong cuộc sống diễn ra.”
Để giải quyết vấn đề này, nhóm nghiên cứu sử dụng nhiều dấu hiệu đồng hồ biểu sinh khác nhau để xác định độ tuổi sinh học gần đúng của những người tham gia nhằm xem liệu điều này có tương quan với số con mà họ đã sinh hay không. Họ thấy rằng những phụ nữ đã có con có nhiều dấu hiệu DNA liên quan đến tuổi tác hơn và những dấu hiệu này tăng lên tương ứng với số lần mỗi phụ nữ mang thai.
Ryan cho biết: “Phát hiện này cho thấy việc mang thai làm tăng tốc độ lão hóa sinh học và những tác động này thể hiện rõ ở những phụ nữ trẻ, có khả năng sinh sản cao. Kết quả của chúng tôi cũng là kết quả đầu tiên theo dõi cùng một phụ nữ theo thời gian, liên kết những thay đổi về số lần mang thai của mỗi phụ nữ với những thay đổi về tuổi sinh học của họ.”
Những thay đổi về tuổi sinh học này không được thấy ở nam giới trẻ tuổi, có nghĩa chính việc mang thai, chứ không phải khả năng sinh sản hay hoạt động tình dục, mới là động lực cho sự lão hóa sinh học này.
Ryan cho biết khám phá này nêu bật những tác động lâu dài tiềm ẩn của việc mang thai đối với sức khỏe phụ nữ và tầm quan trọng của việc chăm sóc những người mới làm phụ huynh, đặc biệt là những người mẹ trẻ.
Tuy nhiên, nếu bạn mới làm mẹ, đừng tuyệt vọng vì một nghiên cứu khác được công bố gần đây, trên tạp chí Cell Metabolism, cho thấy rằng quá trình lão hóa sinh học này có thể đảo ngược sau những căng thẳng ban đầu khi mang thai và sinh nở.
Cần phải thực hiện nhiều nghiên cứu hơn để làm sáng tỏ các cơ chế này, và theo như Ryan cho biết, vẫn còn nhiều điều cần tìm hiểu về vai trò của việc mang thai và các khía cạnh khác của sinh sản đối với quá trình lão hóa. “Chúng ta cũng không biết mức độ lão hóa biểu sinh tăng tốc ở những cá nhân cụ thể này sẽ biểu hiện dưới dạng sức khỏe kém hoặc tử vong trong nhiều thập niên sau đó trong cuộc đời,” ông nói.
Có lẽ vì thế mà dân gian Việt có mấy câu thơ:
Gái một con trông mòn con mắt
Gái hai con con mắt liếc ngang
Ba con cổ ngẳng răng vàng
Bốn con quần áo đi ngang khét mù
Năm con tóc rối tổ cu
Sáu con yếm tụt, váy dù vặn ngang.
Thôi thì các chị cứ sanh một, hai đứa thôi, để còn giữ được nhan sắc và sức khỏe lâu dài.
