Các nhà tâm lý học đã phát hiện ra một thủ thuật đơn giản giúp mọi người trở nên dễ mến và thành công hơn trong xã hội. Ngoài việc giúp chúng ta tạo ấn tượng đầu tiên tốt hơn, những phát hiện này còn cung cấp những hiểu biết sâu sắc về quá trình tiến hóa của chính loài người.
Ấn tượng đầu tiên thường được xảy ra trong chưa đầy một giây và theo nghiên cứu mới của Đại học Nottingham Trent ở Anh, việc sử dụng nét mặt của bạn cũng góp phần đáng kể vào việc người khác có thích bạn hay không.
Thử nghiệm được công bố trên tạp chí Scientific Reports, được chia thành hai phần. Trong phần đầu tiên, 52 người tham gia đã được ghi lại trong các cuộc gọi video bán cấu trúc để ghi lại phản ứng và biểu cảm tự nhiên của họ trong các tình huống hàng ngày. Sau đó, những cá nhân tương tự được yêu cầu ghi lại một loạt biểu cảm trên khuôn mặt với mục đích đạt được các mục tiêu xã hội khác nhau, chẳng hạn như tỏ ra thân thiện hoặc không đồng tình mà vẫn giữ phép lịch sự.
Sau đó, những người tham gia được đánh giá về biểu cảm khuôn mặt và các đoạn phim của họ được chiếu cho một nhóm gồm 170 cá nhân, những người này được yêu cầu đánh giá những người tham gia về mức độ dễ đọc và dễ thương của mình.
Trong phần thứ hai của nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã phân tích tập dữ liệu hiện có về cuộc trò chuyện video không có kịch bản giữa 1,456 người lạ, trong đó các đối tác trò chuyện đánh giá mức độ họ thích nhau. Một lần nữa, những đánh giá về khả năng được yêu thích này được phân tích liên quan đến biểu cảm khuôn mặt của từng cá nhân.
Trong cả hai phần của nghiên cứu, những người có khuôn mặt biểu cảm nhất được đánh giá là dễ gần nhất.
Nhà nghiên cứu tâm lý học Eithne Kavanagh, tác giả đầu tiên của nghiên cứu, nói với Newsweek: “Chúng tôi nghĩ rằng sở thích này có thể liên quan đến việc những người có biểu cảm khuôn mặt dễ đoán hơn. Nếu chúng ta đọc tốt được suy nghĩ của người khác vì họ đang truyền đạt những ý nghĩ và trạng thái bên trong của mình thông qua nét mặt, thì chúng ta sẽ có khả năng điều hướng mối quan hệ xã hội đó tốt hơn và có thể hình thành mối liên kết xã hội tốt hơn với họ.”
Cô nói thêm rằng đây là khám phá quy mô lớn đầu tiên thuộc loại này nhằm phân tích biểu cảm khuôn mặt trong các tương tác trong thế giới thực. “Bằng chứng của chúng tôi cho thấy rằng biểu cảm trên khuôn mặt có liên quan đến kết quả xã hội tích cực. Nét mặt gợi ý rằng những người thường thể hiện biểu cảm trên mặt sẽ thành công hơn trong việc thu hút các đối tác xã hội và xây dựng những mối quan hệ. Điều đó cũng rất quan trọng trong việc giải quyết xung đột.”
Chính xác tại sao một số người lại có biểu cảm trên khuôn mặt nhiều hơn những người khác vẫn còn là một dấu chấm hỏi, nhưng có khả năng đó là điều gì đó đã phát triển ở độ tuổi trẻ. Biểu cảm trên khuôn mặt dường như cũng liên quan đến một số đặc điểm tính cách khác.
Kavanagh nói: “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy những người có biểu cảm trên khuôn mặt nhiều hơn cũng có vẻ dễ tính hơn, hướng ngoại và dễ bị kích động hơn. Chúng tôi nghĩ rằng có khả năng biểu cảm trên khuôn mặt có liên quan đến bản chất xã hội hơn của những đặc điểm này; những người dễ tính và hướng ngoại hơn thì có định hướng xã hội hơn và những người dễ bị kích động thần kinh hơn sẽ lo lắng về mặt xã hội hơn (mặc dù đây là cách giải thích hậu nghiệm như chúng tôi không hoàn toàn mong đợi mối quan hệ với chứng loạn thần kinh). Vì vậy, những người này có thể sử dụng biểu cảm trên khuôn mặt để gắn kết xã hội với những người khác.”
Bridget Waller, giáo sư tâm lý học tại Nottingham Trent và là tác giả chính của nghiên cứu, nói thêm rằng những phát hiện này mang lại những hiểu biết thú vị về lý do tại sao loài người lại phát triển một thư viện về những biểu cảm trên khuôn mặt phong phú như vậy so với các loài động vật khác.
Waller cho biết: “Nghiên cứu này rất quan trọng về mặt tiến hóa vì nó giải thích tại sao con người lại phát triển biểu cảm khuôn mặt phức tạp hơn bất kỳ loài nào khác. Nó giúp mỗi người tạo ra những mối liên kết bền chặt hơn và điều hướng thế giới xã hội tốt hơn.”
Vì vậy, làm thế nào để biết mình có thường thể hiện biểu cảm trên khuôn mặt hay không?
“Chúng tôi nghĩ rằng không phải ai cũng giỏi trong việc đánh giá biểu cảm trên khuôn mặt của họ một cách khách quan, vì vậy bạn có thể phải cần quay video chính mình, tốt nhất là trong lúc trò chuyện với người khác. Trong quá trình quay, hãy cố gắng chú ý đến mức độ bạn cử động cơ mặt – bạn có hay cười, nhướng mày, nhăn mũi… không, và so sánh điều đó với những người khác.”
