Không chỉ những người đấu tranh cho nhân quyền, dân chủ tại Việt Nam bị đàn áp, mà những người thực hành quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo tại Việt Nam cũng ngày càng gặp khó khăn, dù cho nhà cầm quyền luôn liên tục khẳng định về quyền ấy trong Hiến Pháp, các văn kiện ký kết với Quốc tế hay trong những tuyên bố trên các phương tiện truyền thông do họ quản lý.
Thực tại những gì xảy ra tại Việt Nam đang chứng minh điều ngược lại so với những cam kết về tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam.
Ông Lê Xuân: Thầy đang bị người ta khống chế!
Mới đây, ông Lê Xuân (thân phụ của sư Thích Minh Tuệ, hiện đang thường trú tại Ia Grai, Gia Lai), trong một cuộc trao đổi với Facebooker N.T, cho biết:
Hiện thầy Thích Minh Tuệ đang ở nhà bên cạnh, “nhưng mà vào không được đâu, hấn (tức công an) đang giữ lại đó”.
“Thầy (Thích Minh Tuệ) đang bị người ta khống chế, ở cái nhà ni nầy (chỉ tay sang hướng ngôi nhà thầy Minh Tuệ đang bị giam lỏng bên trong)”
“Họ giữ lại đó trong phạm vi 3, 4 ngày mới thả ra cho đi khất thực”
Facebooker này viết rằng bố của khất sĩ Thích Minh Tuệ xác nhận sư Minh Tuệ bị chính quyền giảm lỏng. Nhà Sư Không được tự do đi lại theo ý muốn.
Những cảnh ghi lại bởi các fabookers/tiktokers… khác cho thấy rằng một số người dân cố gắng đi vào chỗ gần thầy đang ở, nhưng bị công an đẩy ra một cách dứt khoát, cho thấy một quyền khác có liên quan cũng đang bị nhà cầm quyền vi phạm là quyền tự do đi lại trong quản hạt quốc gia (vì người dân đang đi lại ngoài đường chứ không phải đang đi vào tư gia).
Điều này cho thấy, càng ngày nhà cầm quyền càng tăng mức độ khống chế đối với một nhà tu hành độc lập.
(Video từ Tiktok)
Ba lần ‘ẩn tu’
Như báo Sài Gòn Nhỏ cũng đã đăng tải (3), ở lần bị buộc ‘ẩn tu’ đầu tiên ngày 03 tháng 6, thầy Minh Tuệ cùng các đồng tu và một số người dân đã bị bắt đi trong đêm, và mất tích trong khoảng một tuần. Sau đó, dưới áp lực của dư luận, rạng sáng ngày 10/6, công an Gia Lai đã thả sư Minh Tuệ về địa phương Ia Tô (thuộc huyện Ia Grai).
Ở lần ‘ẩn tu’ đầu tiên, sư Minh Tuệ đã bị buộc phải làm căn cước công dân, dù cho ông đã khẳng định nhiều lần trước đó là đã sẵn sàng buông bỏ mọi thứ. Các khất sĩ còn lại bị buộc phải viết cam kết về việc không được đi khất thực lang thang nữa. Có lẽ một số các Youtubers, Facebookers, Tiktokers… đã bị buộc phải xóa một số video, bởi vì nhiều video do những người này đăng tải trước đó bỗng ‘tự nhiên’ biến mất khỏi mạng xã hội. Một số khất sĩ không chịu làm việc với nhà cầm quyền thì bị đưa đi phân tán, thả ở chỗ hoang vắng, mỗi người một nơi.
Sau khi xuất hiện trở lại từ rạng sáng ngày 10 Tháng Sáu, người dân và các khất sĩ khác dần tìm đến chiếc lán đơn sơ (được người dân cải tạo lại từ cái kho của nhà thầy), nơi sư Minh Tuệ đang ‘ẩn tu’. Khất sĩ Minh Chiến là người đầu tiên tìm đến được và đảnh lễ với thầy Minh Tuệ. Rồi lượng người kéo về dần đông lên nhưng nhà cầm quyền chỉ bố trí 1 lực lượng mỏng. Bên cạnh những người có ý thức trong trật tự, vẫn còn đó các cá nhân ồn ào vô ý thức. Có thể sự mất trật tự của đám đông đã dẫn đến việc thầy Minh Tuệ tạm lánh đi vào đêm 13 Tháng Sáu.
Sau lần ‘ẩn tu’ thứ 2, thầy Minh Tuệ vẫn có thể còn có chút tự do khi có thể đi lại khất thực ở địa phương mình, và chỗ dừng để nghỉ ngơi cũng không còn cố định tại lán nữa.
Ở lần ‘ẩn tu’ thứ 2 này, bề ngoài có vẻ đến từ sự tự quyết của sư Minh Tuệ, nhưng nhiều người cũng hiểu rõ rằng thầy sẽ không bao giờ cần ‘ẩn tu’ lần 2 nếu trước đó không có sự can thiệp thô bạo của nhà cầm quyền ở lần ‘ẩn tu’ thứ nhất. Hơn nữa, việc chỉ bố trí một lực lượng mỏng để không thể giữ gìn trật tự cho thấy có thể đây là cái cớ để nhà cầm quyền tiến hành đàn áp ở tương lai.
Nghi vấn trên đã trở thành hiện thực: Sau ngày đó, việc thực hiện tu theo pháp tu Hạnh đầu đà ngày càng khó khăn cho không chỉ sư Minh Tuệ mà còn cho cả các đồng đạo khác. Nhiều vị khất sĩ chỉ có đi một mình, hoặc đi theo nhóm nhỏ trên đường cũng bị công an chặn lại, không cho đi, hay buộc trở về nơi đăng ký thường trú.
Vậy là từ chỗ còn “thăm dò dư luận”, chỉ trong vòng vài tuần, nhà cầm quyền đã gia tăng mức độ đàn áp đối với các khất sĩ độc lập nguyện tu theo pháp hạnh đầu đà: Sau biến cố ngày 03 Tháng Sáu, một số khất sĩ vẫn còn có thể bộ hành khất thực, một số vẫn có thể tìm đến gặp người thầy trong lòng của họ là sư Minh Tuệ. Nhưng hiện nay, tất cả khất sĩ đều đã không còn có thể đi bộ ở bất kỳ đâu. Chỉ cần bắt gặp, công an sẽ lập tức bắt và chở về địa phương cư trú. Mới đây, ông “Hộ Pháp Kim Cang” (tục danh Đặng Văn Phòng) cũng đã bị công an Hải Dương “làm việc” và “tuyên truyền về đường lối chủ trương chính sách”. Có lẽ do chịu nhiều áp lực, ông cũng tuyên bố là giờ chỉ có tu tại gia.
Do hệ phái tu theo Hạnh đầu đà của sư Minh Tuệ bị chính quyền đánh giá là “tự phát”, “không xin phép”, nên trong các của nhà cầm quyền hoặc trên các phương tiện truyền thông của họ, các khất sĩ đều bị gọi là “tự tu hành”, “tự xưng là”, “mặc quần áo giống nhà sư”… đúng như ý muốn của thông báo của Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã gửi đến các cơ quan cầm quyền trước đó.
Ở lần bị buộc ẩn tu lần thứ 3 này, chưa ai xác định được chính xác là vào ngày nào, nhưng theo lời nói của thân phụ của thầy Minh Tuệ “Thầy đang bị người ta khống chế!”, đủ cho thấy chính sách đàn áp của nhà cầm quyền đối với hệ phái này đã được hình thành và ngày càng tăng cấp độ.
(Video từ Tiktok)
Dư luận nói gì?
Từ sau khi thầy Minh Tuệ được biết đến rộng rãi vào hồi đầu tháng 5 năm nay, các hội nhóm yêu mến thầy Thích Minh Tuệ đã được lập ra kể cả trên mạng lẫn ngoài đời. Sơ bộ trên mạng xã hội Facebook có “Cộng đồng yêu mến thầy Thích Minh Tuệ”, “Hành trình chân tu Thích Minh Tuệ”, “Hội những người tôn kính – yêu mến Thầy Minh Tuệ”… với mỗi nhóm như vậy có cả hàng trăm ngàn thành viên ngày đêm đăng bài về thầy Minh Tuệ và mọi thứ liên quan xung quanh thầy. Ở ngoài đời thì có các hội nhóm vẽ tranh về thầy Minh Tuệ và các vị khất sĩ đã qua thử thách đáng tôn kính, các hội nhóm thiện nguyện mặc áo in ấn theo phong cách áo của thầy Minh Tuệ đi thiện nguyện cho những nơi khó khăn, đặc biệt tại địa phương thầy đăng ký thường trú, các hội nhóm về đồ thủ công mỹ nghệ, gốm sứ, kim hoàn… chế tác những vật có hình dáng hoặc được truyền cảm hứng từ thầy Minh Tuệ… Hầu như ai quý mến thầy Minh tuệ cũng đều lo lắng cho thầy, và luôn quan tâm đến tình trạng an nguy của thầy cũng như các đạo hữu của thầy.
Không giác mà ngộ, nhưng thầy Minh Tuệ thực sự đã mở mắt cho nhiều người dân trong nước, khi cho họ thấy được kẻ thù đích thực của dân tộc: Nhà cầm quyền cộng sản. Thậm chí có nhiều người trước vẫn cố gắng bảo vệ chế độ, nay đã thay đổi thái độ, và nhìn nhận rằng chính nhà cầm quyền đang bắt bớ, đàn áp và gây khó khăn cho người dân. “Cản trở tu hành, đàn áp tôn giáo”; “Quá tàn nhẫn! Đi tu cũng bị bắt bớ đủ thứ. Bất công quá!”; “đừng cái gì cũng đổ cho dân, có nhiều thầy đi một mình không ai đi theo cũng bị công an bắt”; “Hết dân oan, rồi giờ đến tăng oan”… là những lời ta thán (ca thán) của người dân những ngày gần đây.
(Video từ Tiktok)
Hôm 27 Tháng Sáu, trên trang Facebook chính thức của Tòa Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Sài Gòn cũng có nhận định: “Tự do tôn giáo vô cùng quan trọng đối với các xã hội ổn định và an toàn. Khi niềm tin của mỗi người được tôn trọng, họ sẽ mạnh mẽ hơn trong việc phát triển năng lực hết mình, và đóng góp vào sự phát triển của cả các cộng đồng và xã hội”. Đáng chú ý, dù nhận định trên đi kèm bản báo cáo về tự do tôn giáo toàn cầu năm 2023 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, nhưng được đăng lên vào thời điểm này chứng tỏ vấn đề tự do tôn giáo hiện nay tại Việt Nam rất được họ quan tâm và đã rơi vào trạng thái đáng báo động.
Đến khi nào, sư Minh Tuệ mới lại có thể tự do quay lại con đường tu tập mà ông đã lựa chọn?
