Ở Việt Nam, trong dân gian có câu “Mười rắn, chín khổ,” có nghĩa là mười người sinh ra vào năm rắn thì chín người có số phận đau buồn, nghiệt ngã. Nếu tin vào dị đoan bói toán hay dân gian giải đoán sẽ có rất ít con nít được sinh ra đời vào năm Tỵ.
Rắn là một sinh vật thầm lặng, huyền bí và đáng sợ đối với con người và những loài sinh vật khác vì nọc độc của rắn có thể gây chết người. Sinh vật đầy huyền thoại và bí ẩn này mang một biểu tượng của kẻ ác, hại người nhưng cũng tượng trưng cho việc thiện chữa lành khi rắn lột da tái sinh để bất tử. Vì thế, rắn tượng trưng cho thiện và ác tùy theo văn hóa của mỗi quốc gia xưa và nay.
Trong Thánh Kinh, con rắn khét tiếng là một sinh vật quỷ quyệt, điêu ngoa, độc ác hại người như quỷ Satan, biểu tượng của sự quyến rũ và cám dỗ. Tuy rắn bị Thiên Chúa trừng phạt nhưng muôn đời nó vẫn mang một hình ảnh xấu xa, cội rễ của tội lỗi trong nhân gian.
Nhưng, trong thần thoại Hy Lạp, biểu tượng rắn quấn quanh cây gậy của thần y học Asclepius tượng trưng cho sự khôn ngoan, tài năng về y thuật chữa lành bệnh tật để sống khỏe mạnh và trường thọ.
Rắn quấn quanh chén thuốc Hygeia, biểu tượng của ngành dược. Hygie là con gái của thần Asclepius, chuyên việc giữ gìn vệ sinh (Hygiene) cho con người. Hygie là người nuôi rắn để chữa bệnh, vì nọc rắn vừa là chất độc chết người vừa làm thuốc giải độc cứu người (lấy độc trị độc).
Panacee cũng là con gái của thần Asclepius, chuyên pha chế thuốc. Tiếng Latin – Panacea có nghĩa là thần dược trị bá bệnh.
Ở Ấn Độ, có lúc đồn đãi rằng rắn là thần dược trị bá bệnh. Rắn bị lùng bắt đến nỗi gần tuyệt chủng. Sau đó mùa màng bị phá hoại gây thiệt hại lớn vì không còn rắn để ăn chuột, kẻ thù số một của ruộng đồng.
Thời cổ đại ở Ai Cập, người ta thờ rắn như một biểu tượng của thần linh tối cao. Người Ai Cập tin rắn là thần hộ mạng của các vị vua chúa. Các vua chúa Pharaoh Ai Cập thường đội vương miện chạm trổ hình rắn. Họ tôn thờ rắn vì cho đó là biểu tượng của sự khôn ngoan, quyền lực và trường tồn bất tử.
Ở Việt Nam, rắn mang hình ảnh xấu xa, độc ác, đáng sợ nhất. Vì thế có những tính xấu của con người được đem ra so sánh với rắn như: “Khẩu Phật tâm xà, Cõng rắn cắn gà nhà, Miệng hùm nọc rắn, Đầu rắn mắt chuột, Sư hổ mang,…”
Rắn, loài vật bò sát hoang dã, không có chân nhưng đã tự nhiên “đi” vào đời sống, sinh hoạt dân dã chân quê với lời ca, điệu hò và những huyền thoại cổ tích kỳ bí…
Muỗi kêu như sáo thổi
Đỉa lội tựa bánh canh
Cỏ mọc cọng thành tinh
Rắn đồng đà biết gáy
Ngoài thần thoại và văn hóa dân gian, người Việt nói đến rắn, sinh vật đầy bí ẩn và mê hoặc này thường đem đến cảm giác sợ hãi và dường như hình ảnh của rắn đã khắc sâu vào trong trí tưởng tượng cũng như trong những giấc mơ khiến người ta tin và suy đoán là điềm lành hay dữ, là kết quả của việc làm thiện hay ác.
Người ta thường nói “mơ hồ như những giấc mơ qua,” mơ chẳng có gì là thật, và người ta thường giải thích những giấc mơ theo quan điểm “tâm lý học.” Những giấc mơ thấy rắn cắn, rắn đuổi, rắn quấn, rắn chết… như là một điềm báo, một thông điệp bí ẩn, thường phản ánh những nỗi lo sợ, lo âu trước mối đe dọa hay có niềm vui, nỗi buồn nào ẩn dấu,… Đó là đời sống tâm linh, một cuộc hành trình đầy mê hoặc, đầy bí ẩn với rắn.
Rắn là một biểu tượng mạnh mẽ, ly kỳ trong thần thoại cũng như trong truyền thuyết của các nền văn hóa vào những thời điểm khác nhau trên khắp thế giới.
Trong văn hóa Nhật Bản, rắn là một linh vật mạnh mẽ, biểu tượng đặc sắc của sự khôn ngoan, được tái sinh và đổi mới mang tới thịnh vượng.
Ở Trung Hoa, thần Nữ Oa, đầu người mình rắn được tôn sùng như một linh vật đã sáng tạo ra vũ trụ và con người, là cội nguồn của sự sống và cái chết.
Người Thái Lan tin rằng rắn là hồn của thần Mẹ linh thiêng, đầy quyền năng mang đến may mắn, phúc, lộc, tiền, tài cho con người. Vì thế có rất nhiều đền thờ thần Rắn ở Thái Lan.
Trong truyền thuyết dân gian của Hy lạp, nhà tiên tri Tiresias đã đánh và đả thương cặp rắn khi đang giao phối nên ông bị biến thành đàn bà. “Bà” phải đợi đến 7 năm sau để gặp lại cặp rắn giao phối lần nữa, để “bùa chú” bị đảo ngược và bị hóa giải, “bà” mới được hoán đổi trở lại ông.
Trong nền văn hóa cổ đại Hy Lạp, Ai Cập và một số thổ dân ở Bắc Mỹ, con rắn Ouroboros tự cắn đuôi của mình là một biểu tượng của sự hồi sinh, tái sinh và bất tử. Biểu tượng này đã xuất hiện ở một số nền văn hóa khác như:
Theo Do Thái giáo, Ouroboros là biểu tượng liên hoàn cho việc học Torah (Luật pháp, Lời dạy). Torah bao gồm 5 cuốn sách, Ouroboros, rắn cắn đuôi có nghĩa là vừa học xong một cuốn sách cũng là lúc bắt đầu học cuốn mới.
Trong Kitô giáo, Ouroboros là biểu tượng của cuộc sống mới, tuần hoàn và vô tận
Ở Hoa Kỳ, khi nền văn hóa còn non trẻ, hình ảnh của rắn đã trở thành một biểu tượng có ảnh hưởng mạnh mẽ. Như phim hoạt hình chính trị của Benjamin Franklin “Join, or Die – Đoàn kết hay là chết” được phát hành bởi tờ báo The Pennsylvania Gazette ở Philadelphia vào năm 1754.
Phim hoạt hình là một bản khắc gỗ, mô tả một con rắn bị cắt thành 8 khúc, mỗi khúc mang tên tắt của một thuộc địa. Benjamin Franklin dựa trên sự mê tín, lấy cảm hứng từ một truyền thuyết trong dân gian cho rằng: Nếu cắt một con rắn thành nhiều khúc rồi ghép nối lại trước khi mặt trời lặn thì nó sẽ hồi sinh. Ông muốn nhấn mạnh “Đoàn kết thì sống, chia rẽ thì chết.” Ông hô hào, thúc giục các thuộc địa hãy đoàn kết chống lại người Pháp và đồng minh của Pháp là dân bản địa da đỏ.
Hình ảnh con rắn đã trở thành một biểu tượng mạnh mẽ, thúc đẩy cuộc kháng chiến chống thực dân và sau cùng dẫn đến cuộc cách mạng thống nhất các thuộc địa ở Mỹ (United Colonies). “Join, or Die” sau được đổi thành “Unite, or Die.”
The United States of America – USA – Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ hiện nay là một quốc gia độc lập, tự do, dân chủ và giàu mạnh.
Không nên tin vào “Mười rắn, chín khổ” năm Tỵ, người ta vẫn yêu nhau và baby vẫn đều đều được ra đời trong mong đợi để ẵm bồng, yêu quý.
Người sinh năm Tỵ có lý trí và ý chí kiên cường, luôn điềm tĩnh, sâu sắc, chu đáo, tận tâm và trung thành với những người thân thương. Họ là những người có tiềm năng trí tuệ, có óc sáng tạo tiềm ẩn và đặc biệt có sức thu hút, hấp dẫn người khác một cách thầm lặng nhờ vừa khiêm tốn vừa thông minh. Tuy là một năm đầy thử thách, những người mang tuổi rắn thường có tính nhạy bén và biết nắm bắt cơ hội nên dễ dàng thăng tiến và đạt thành công trong sự nghiệp.
