Ngày 11 Tháng Ba 2025, sau cuộc đàm phán giữa Ukraine và Mỹ tại Ả Rập Saudi, Tổng Thống Zelensky tuyên bố sẵn sàng chấp nhận đề xuất của Mỹ về việc thực hiện ngay một lệnh ngừng bắn tạm thời kéo dài 30 ngày, có thể được gia hạn theo thỏa thuận chung.
Kyiv cho hay sẽ thực hiện lệnh này nếu Moscow cũng ngiêm chỉnh chấp hành những điều khoản của lệnh ngừng bắn. Kyiv cũng thông báo rằng Washington sẽ ngay lập tức dỡ bỏ lệnh tạm dừng chia sẽ tình báo và nối lại hỗ trợ an ninh cho Ukraine. Lệnh đóng băng viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine sau cuộc tranh cãi ở Tòa Bạch Ốc giữa hai vị Tổng Thống Trump và Zelensky đã vấp phải sự chỉ trích ngay cả từ các thành viên trong đảng Cộng Hòa của Tổng Thống Donald Trump.
Về phần mình, Tổng Thống Trump đã đánh giá cao việc Kyiv chấp thuận thỏa thuận ngừng bắn 30 ngày do Mỹ đề xuất, xem đó là bước tiến đáng kể hướng tới một lệnh ngừng bắn hoàn toàn. Ông Trump cho rằng trọng tâm giờ đã chuyển sang Moscow. Nếu Moscow từ chối đề xuất này thì cuộc chiến vẫn sẽ tiếp tục với nhiều đau thương mất mát cho cả hai bên. Ông cũng cho biết mình có kế hoạch trao đổi với Tổng Thống Putin và nhấn mạnh “cần có hai người để nhảy điệu Tango”.
Lên tiếng về đề xuất ngừng bắn 30 ngày của Washington, Moscow cho rằng mọi điều khoản trong thỏa thuận ngừng bắn phải do Nga đưa ra, chứ không phải do Mỹ quyết định. Và rằng “những thỏa thuận thực sự đang được viết ở tiền tuyến.” Nghĩa là Moscow sẽ khó mà chấp nhận đề xuất ngừng bắn 30 ngày của Mỹ khi mà Nga đang chiếm ưu thế trên chiến trường. Hiện tại quân Ukraine ở Kursk dường như đang gặp sức ép ngày càng tăng từ quân Nga, trong khi các lực lượng Nga ở mặt trận Donbas cũng duy trì đà tiến và đang lập gọng kìm nhằm vào thành trì chiến lược Pokrovsk ở Donetsk. Quan điểm của Moscow là không chấp nhận bất kỳ lệnh ngừng bắn tạm thời nào vì cho rằng Phương Tây sẽ dùng cách này để củng cố quân đội Ukraine trước khi giao tranh nổ ra lần nữa.
Âu Châu đã lên tiếng hoan nghênh việc Kyiv chấp thuận đề xuất ngừng bắn 30 ngày của Mỹ, cho rằng “quả bóng đang ở phần sân của Nga.” Khi từ chối chấp thuận đề xuất của Washington, ông Putin có lẽ sẽ không nói “FIFA đang cấm vận bóng đá Nga, nên tớ sẽ không đá quả bóng này,” mà cứ lầm lì gia tăng sức ép với Ukraine trên chiến trường. Nhà độc tài của nước Nga hẳn nghĩ rằng chẳng việc gì phải chấp một lệnh ngừng bắn tạm thời khi Nga đang chiếm ưu thế trên tiền tuyến. Mà như vậy Moscow phải đối mặt với chiến tranh kéo dài cùng với các lệnh trừng phạt mới nặng nề hơn từ Washington trong tình hình Nga đã quá mỏi mệt vì cuộc chiến.Với suy nghĩ “cố đấm ăn xôi,” Moscow đang tự đặt nước Nga vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Có thể tin vào lời của Tổng Thống Belarus là Lukashenko khi nói rằng ông Putin hối tiếc khi không ngờ cuộc chiến đi quá xa.
Moscow có lý của Moscow. Còn lý của Washington là cần có ngừng bắn, dù tạm thời, để máu tạm ngừng đổ và hai bên bình tĩnh thương lượng hầu tiến đến một nền hòa bình lâu dài, bền vững. Vào lúc này, quan điểm của Washington rất rõ ràng, đó là để có hòa bình, cả Nga và Ukraine cần có những nhượng bộ. Mới hôm nào ông Trump nói “Nga có đủ các lá bài” là vì muốn Kyiv phải chấp nhận nhượng bộ Nga ít nhiều. Nhưng mới đây ông Trump lại bất ngờ nói “Nga không có lá bài nào” chính là vì muốn Nga cũng phải có nhượng bộ nào đó đối với Ukraine. Vị tổng thống thứ 47 của nước Mỹ có lý khi nói thẳng: “Sự có đi có lại của Nga là chìa khóa để đạt được hòa bình.”
Không phải tự nhiên mà phát ngôn viên Điện Kremlin là Dmitry Peskov nói rằng “nhiều người đang vội vã dùng lăng kính màu hồng khi quan sát những hành động của Mỹ đối với Ukraine” sau khi xảy ra cuộc đấu khẩu giữa hai ông Trump và Zelensky tại Tòa Bạch Ốc hôm 28 Tháng Hai.
Với Kyiv, nếu Moscow chấp thuận đề xuất ngừng bắn 30 ngày thì sẽ là điều tốt. Còn nếu không thì vẫn tốt như thường, vì Ukraine đã được Mỹ nối lại viện trợ quân sự. Ông Trump từng nói: “Làm việc với Ukraine khó hơn làm việc với Nga.” Có thể ông sẽ phải nói ngược lại nếu Moscow cương quyết từ chối đề xuất ngừng bắn 30 ngày của Washington.
Tổng Thống Trump cũng vừa xác nhận sẽ mời Tổng Thống Zelensky thăm lại nước Mỹ. Hẳn ông Zelensky sẽ rất vui vẻ nhận lời mời này. Và rất có thể trong lần gặp lại ông Trump ở Tòa Bạch Ốc, vị tổng thống của Ukraine sẽ khoác trên người bộ vest mới toanh!
