Tổng Thống Pháp Emmanuel Macron mong muốn các nước EU dừng mua vũ khí do Mỹ sản xuất.
Ông Macron cũng muốn các nước EU chuyển sang mua hàng của Pháp và Âu Châu. Đưa ra lời kêu gọi đó, hẳn nhà lãnh đạo của nước Pháp muốn Âu Châu tự chủ hơn, thay vì tiếp tục phụ thuộc vào Mỹ, đặc biệt vì lập trường gần đây của Washington đối với NATO.
Mặt khác, với tuyên bố của Tổng Thống Macron rằng các điều kiện mà Tổng Thống Nga Putin đưa ra để đạt được lệnh ngừng bắn ở Ukraine là “không thể chấp nhận được,” có thể nói việc ông Macron kêu gọi EU dừng mua vũ khí Mỹ còn có ý cảnh cáo Mỹ chớ nghiêng về phía Nga trong vấn đề Ukraine, nghĩa là không đòi Ukraine phải nhượng bộ Nga quá nhiều để mau chóng chấm dứt chiến sự.
Về phần mình, Kyiv đã vạch ra một số lằn ranh đỏ để đạt được hòa bình với Nga, bao gồm việc không từ bỏ và nhượng bộ thêm lãnh thổ, bất chấp Nga đã tuyên bố sáp nhập một phần. Tổng cộng Nga đang kiểm soát gần 20% lãnh thổ Ukraine và đang chiếm ưu thế trên chiến trường. Kyiv cũng yêu cầu Nga phải trao trả cho Ukraine hàng ngàn trẻ em và dân thường bị Nga bắt cóc trước đây.
Trong khi đó, nhiều chuyên gia quân sự ở Âu Châu đang bày tỏ lo ngại khả năng phi đội F-35 kèm theo “công tắc ẩn,” cho phép Mỹ vô hiệu hóa chúng từ xa. Điều này giống như điện thoại Iphone, Mỹ có thể lock từ xa khi các điều kiện không thuận lợi cho Mỹ. Lo ngại này xuất phát từ thông tin phi đội F-35 của Ukraine đã dừng hoạt động vì Mỹ dừng hỗ trợ.
Trước nghi vấn “công tắc ẩn” hiện Washington và nhà sản xuất F-35 là Lockheed Martin vẫn chưa lên tiếng. Phải chăng “công tắc ẩn” là có thật? Nếu đúng vậy thì có thể nói Mỹ là người bạn không tử tế và khó lường.
Bồ Đào Nha vừa lên tiếng sẽ hủy kế hoạch mua tiêm kích F-35, do hạn chế vận hành và sự thay đổi chính sách của Washington. Tiêm kích tàng hình F-35 có giá khoảng 80 – 100 triệu Mỹ kim một chiếc tùy phiên bản. Chẳng hay ho gì khi phải bỏ ra cả đống tiền để sở hữu một chiếc F-35 nhưng người ta lại không có toàn quyền với nó. Canada cũng đang xem xét lại hợp đồng mua F-35 với nhà sản xuất Lockheed Martin và tìm các phương án thay thế khác cho F-35.
Việc Âu Châu dừng mua F-35 hẳn sẽ không dừng ở chiến đấu cơ này, mà còn ở nhiều dòng vũ khí khác của Mỹ. Nói rộng ra, Âu Châu nên làm theo lời kêu gọi của Tổng Thống Macron là sử dụng vũ khí do Âu Châu sản xuất. Chỉ như thế Âu Châu mới có thể tự lập tự cường, đặc biệt trước việc người bạn Mỹ, được lèo lái bởi chính quyền Donald Trump, đang tỏ ra ngày càng không đáng tin cậy.
Bước ngoặt lớn: Kyiv vừa tuyên bố chế tạo được tên lửa hành trình Long Neptune có tầm bắn 1,000 km. Đây là phiên bản dài hơn của tên lửa chống hạm Neptune dài 5m của Ukraine, loại vũ khí phóng từ xe tải đã đánh chìm tàu chiến Moskva của Hạm đội Hắc Hải của Nga vào Tháng Tư năm 2022. Tổng Thống Zelensky cam kết gần đây rằng Ukraine sẽ sản xuất 100 ngàn đạn dược tầm xa trong năm 2025. Rất có thể ngành công nghiệp quốc phòng tiên tiến của các nước đứng đầu Âu Châu là Anh, Pháp, Đức… sẽ hợp tác với Ukraine trong việc đưa Âu Châu thoát khỏi sự lệ thuộc vào vũ khí Mỹ.
Nếu khách hàng lớn của vũ khí Mỹ là Âu Châu dừng giao dịch với Mỹ thì hẳn đó sẽ là một cái tát nẩy lửa vào mặt chính quyền Trump. Cái tát đó xem ra rất cần thiết để chính quyền Trump hiểu rằng họ không nên giữ cái bộ mặt kênh kiệu với bạn bè, chẳng coi ai ra gì. Và rằng Âu Châu cần Mỹ thì Mỹ cũng cần Âu Châu. Chỉ riêng về mặt vũ khí, nếu Âu Châu dừng mua hàng Mỹ thì chắc chắn nền công nghiệp quốc phòng của Mỹ sẽ lâm cảnh đìu hiu, méo mó mặt mày. Một điều mỉa mai là bản thân ông Trump luôn kêu gọi Âu Châu đừng quá dựa vào Mỹ mà hãy biết tự lập tự cường.
Vậy trước việc Tổng Thống Macron kêu gọi EU dừng mua vũ khí Mỹ, liệu ông Trump sẽ vỗ tay hay đừng?!
