Quan hệ Thái Lan – Campuchia đang xấu đi một cách nhanh chóng.
“Campuchia hạ cấp quan hệ ngoại giao với Thái Lan,” “Thái Lan trục xuất đại sứ Campuchia,” “Thái Lan nói 12 người thiệt mạng vì hỏa lực của Campuchia trong ngày 24 Tháng Bảy,”… đó là những tin tức người ta liên tục nhận được đến từ mối quan hệ đang căng thẳng giữa hai nước này. Ngay trước đó, một vụ nổ mìn khiến một binh sĩ Thái mất chân tại khu vực biên giới tỉnh Ubon Ratchathani. Thái Lan cáo buộc Campuchia đặt mìn trong khu vực tranh chấp.
Trong một động thái mới nhất, chính phủ Thái Lan kêu gọi công dân rời Campuchia “càng sớm càng tốt.” Với động thái này, dường như phía Thái Lan muốn Campuchia hiểu rằng họ sẵn sàng chơi rắn với đối phương, không chỉ dừng lại ở việc pháo kích qua bên kia biên giới, mà rất có thể sẽ tiến quân sang bên kia biên giới, quyết một phen máu lửa với Campuchia, nước mà dân số không bằng 1/4 dân số Thái Lan (17 triệu người so với 71 triệu người).
Một điều nữa, khi kêu gọi công dân Thái về nước, phía Thái Lan hẳn lo lắng đến tính mạng người Thái đang sống ở Campuchia. Những người này rất có thể sẽ bị người Campuchia làm hại hoặc xem như con tin một khi hai nước lâm vào chiến tranh. Điều này khiến người ta nhớ lại những vụ Cáp Duồn từng xảy ra trên đất Campuchia. Trong vụ Cáp Duồn năm 1970, hàng trăm, hàng ngàn người Việt sinh sống ở đất Campuchia đã bị người Campuchia giết hại.
Trong tiếng Khmer, Cáp nghĩa là chặt đầu, Duồn hay Yuon là người Việt. Có thể gọi Cáp Duồn là cuộc thảm sát người Việt do người Khmer gây ra. Và Cáp Duồn thường đi cùng với cướp bóc, hãm hiếp, chiếm đoạt tài sản. Nguốn gốc của Cáp Duồn được cho là do hận thù lâu đời của người Khmer đối với người Việt. Một trong những nguyên do chính là vì nhiều người Khmer cho rằng nhiều vùng đất đai của Việt Nam ngày nay vốn khi xưa là của Campuchia.
Việt Nam có được những vùng đất đó là do ăn cướp. Một điều nữa, dân Việt sống ở Campuchia vốn cần cù, chịu khó nên mức sống tương đối khá hơn dân Campuchia. Điều này làm người Campuchia ganh ghét. Sự ganh ghét đó cứ âm ỉ trong lòng, chỉ cần ai đó kích động là có thể làm bùng lên ngọn lửa hận thù. Vụ Cáp Duồn năm 1970, cả trăm ngàn Việt kiều bỏ của chạy lấy người về Việt Nam. Theo sử Khmer, vụ Cáp Duồn đầu tiên là vào năm 1730, do một người Lào kích động.
Chính khách đối lập Sam Rainsy và những phần tử quá khích người Khmer thường kích động mối hận thù này, cho rằng sự có mặt của người Việt ở Campuchia sẽ gây hại cho người Khmer. Đây là lý do vì sao chính quyền Việt Nam dù không ưa con người Hun Sen nhưng vẫn muốn chính quyền của ông ta tồn tại lâu dài. Bởi một chính quyền chủ trương chống người Việt kiểu Sam Rainsy lên nắm quyền ở Campuchia chắc chắn chỉ mang lại những tai hại khó lường cho người Việt sống ở Campuchia, cũng như cho mối quan hệ Việt – Cam vốn đã không lấy gì là tốt đẹp trong những năm gần đây do Phnom Penh quá nghiêng về Trung Quốc.
Tóm lại, hận thù giữa người Khmer với người Việt sống ở Campuchia là có thật. Không thấy tư liệu nào nói về hận thù lâu đời giữa người Khmer với người Thái sinh sống ở Campuchia. Song người ta vẫn lo rằng chính quyền Hun Sen sẽ tìm cách làm hại người Thái sống ở Campuchia một khi căng thẳng giữa hai nước bùng lên thành một cuộc chiến tranh với một Campuchia kém hẳn Thái về mặt quân lực. Đây hẳn là lý do chính khiến Thái Lan kêu gọi Thái kiều về nước “càng sớm càng tốt”.
Có thể xem động thái này của Thái Lan mang tính hăm dọa nhằm buộc Campuchia phải xuống nước nếu không muốn đùa với lửa. Và rằng sự kiềm chế của Thái Lan trước sự “ương ngạnh” của Campuchia là có giới hạn. Một khi Campuchia vượt quá giới hạn đó thì việc Thái Lan tiến quân sang đất Campuchia nhằm dạy nước này một bài học là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Trong trường hợp đó, Việt Nam không can thiệp đã đành, mà ngay cả Trung Quốc chưa chắc đã chịu ra tay cứu vớt Campuchia, bởi Trung Quốc đâu chỉ có quan hệ tốt với Campuchia mà còn với cả Thái Lan. “Đùa với lửa thì sẽ bị lửa thiêu” hẳn là bài học mà người Thái muốn dạy cho người Cam.
Xem ra khoanh tay đứng nhìn là cách hay nhất cho Trung Quốc, và cả Việt Nam, trong trường hợp Cam, Thái choảng nhau.
