Khi lạm phát tăng vọt năm 2022, lãi suất vay thế chấp cũng leo thang, tăng gấp đôi từ mức 3% lên đến hơn 7% chỉ trong vài tháng.
Dù mức lãi suất dao động giữa 6% – 7% hiện nay có vẻ “khủng” so với thời kỳ COVID-19, nhưng thực tế lại tương đồng với mức trung bình lịch sử từ những năm của thập niên 1970. Chủ nhà vay với lãi suất cao vẫn có thể tái cấp vốn để giảm số nợ và khoản thanh toán hàng tháng.
Theo tạp chí The Street hôm 22 Tháng Tám, báo cáo quý của Ngân Hàng Dự Trữ Liên Bang New York về nợ hộ gia đình cho thấy dư nợ vay thế chấp và tình trạng trễ hạn đã tăng đều trong vài năm gần đây.
Nghiên cứu gần đây từ Bank of America Institute cũng chỉ ra rằng lãi suất thế chấp cao, hoạt động thị trường nhà ở èo uột và dư nợ vay thế chấp tăng đang làm gia tăng sự bất ổn trong lĩnh vực nhà ở.
Các kinh tế gia của Bank of America cảnh báo, mặc dù dư nợ vay thế chấp tăng không hẳn là lý do để hoảng loạn (ít nhất là chưa phải lúc này) nhưng thị trường nhà ở vẫn chịu nhiều sức ép từ lãi suất cao và nhu cầu mua yếu.
Bank of America cảnh báo dư nợ vay thế chấp tăng mạnh giai đoạn 2019-2025
Từ 2010 đến 2020, sau khủng hoảng tài chính và khủng hoảng vay dưới chuẩn, lãi suất thế chấp khá ổn định, trung bình khoảng 4% trong phần lớn của thập niên này.
Dù giai đoạn 2020-2021 chứng kiến mức lãi suất thấp kỷ lục, thì cú nhảy vọt của lãi suất thế chấp từ 2022 trở đi đã đẩy chi phí mua nhà tăng vọt đối với thế hệ người mua mới. Phần lớn người mua nhà thuộc thế hệ Millennials và thế hệ Z cho rằng chỉ cần lãi suất giảm xuống dưới ngưỡng 6% cũng đủ để họ bước vào thị trường.
Theo báo cáo về nợ hộ gia đình của Bank of America Institute, dư nợ vay thế chấp Tháng Sáu cao hơn 32% so với mức năm 2019.
Trong chia sẻ độc quyền với TheStreet, Taylor Bowley của Bank of America Institute cho biết nhiều người mua nhà gần đây đang chịu áp lực lớn bởi lãi suất cao.
“Một lý do dư nợ vay tăng là vì những người vay trong vài năm qua đã mua khi giá nhà và lãi suất đều ở mức cao, đặc biệt với người vay FHA có thu nhập thấp,” Bowley nói. “Họ kỳ vọng lãi suất sẽ giảm sau khi vay, nhưng điều đó đã không xảy ra. Thế nên áp lực tài chính bắt đầu xuất hiện.”
Báo cáo nhấn mạnh rằng tốc độ tăng nợ vay thế chấp đã chậm lại, nhưng dư nợ cao và khoản trả hàng tháng lớn có thể làm tăng gánh nặng tài chính cho một số chủ nhà.
Bank of America cho rằng dư nợ với mức lãi suất thấp vẫn sẽ là “chủ đạo” của thị trường nhà ở
Dù dư nợ vay thế chấp tăng giữa lúc khủng hoảng chi phí sinh hoạt và giao dịch nhà ở chậm lại, triển vọng thị trường vẫn tích cực.
Hơn 71% dư nợ vay thế chấp hiện nay gắn với mức lãi suất dưới 5%, nghĩa là phần lớn chủ nhà vẫn duy trì được mức lãi vay cạnh tranh, giúp tỷ lệ nợ chung thấp.
“Nhìn tổng thể, hộ gia đình vẫn đang ở tình trạng rất tốt, chủ yếu nhờ phần lớn người dân vẫn đang giữ mức lãi vay thấp từ thời kỳ đại dịch, khiến tỷ lệ nợ vẫn ở mức thấp,” Bowley nhấn mạnh.
Tuy nhiên, những người mua nhà mới lại không may mắn như vậy. Giá nhà đã tăng mạnh so với chỉ vài năm trước, trong khi lãi suất “vẫn kiên trì ở mức cao.”
Tình trạng trễ hạn vay thế chấp đã tăng từ đầu 2021, cho thấy nhiều chủ nhà ngày càng khó xoay xở để thanh toán đúng hạn.
