Có một thị trấn nhỏ nằm cách thủ phủ Albany (của tiểu bang New York) khoảng 10 dặm đường về phía Bắc, chỉ vì một câu chuyện truyền khẩu “vô tình” xảy ra ở đây vào đầu thế kỷ 19, khiến thị trấn nhỏ bé này trở thành một nơi nổi tiếng với câu chuyện mang tính biểu tượng cho Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
Mặc dù Tuyên Ngôn Độc Lập của 13 thuộc địa đầu tiên đã được công bố từ năm 1776. Và quốc gia Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ đã ra đời từ năm 1789 với George Washington là vị tổng thống đầu tiên. Nhưng không vì thế mà đế quốc thực dân Anh bỏ hẳn đi tham vọng muốn vớt vát lại một số lãnh thổ, và ảnh hưởng của mình trên miền phía Bắc con thác Niagara Falls và sông St. Laurence. Vì thế cuộc chiến vẫn dai dẳng tiếp diễn tranh giành đất đai giữa đế quốc Anh và Hoa Kỳ vào những năm 1812.
Cậu bé Samuel Wilson ra đời năm 1766 tại thành phố Arlington tiểu bang Massachusetts. Thời thơ ấu ông theo gia đình chuyển đến thị trấn Mason của tiểu bang New Hampshire và theo học ở đây. Nhưng lớn lên, ông lại lập nghiệp ở thành phố Troy, tiểu bang New York. Ông làm việc trong công ty đóng gói thịt hộp Elbert Anderson chuyên cung cấp thực phẩm cho quân đội Lục Địa. Ông nổi tiếng là một công nhân gương mẫu, làm việc cần cù chăm chỉ, tính tình ngay thẳng lương thiện, và hoà đồng với mọi người trong công ty. Ông được các nhân viên trong hãng quý mến và thường gọi ông bằng một cái tên thân thiện, uncle Sam!
Câu chuyện chỉ có thế, nhưng cho đến một ngày có một viên chức chính quyền cao cấp tiểu bang (người ta cho là thống đốc tiểu bang) ghé thăm công ty Elbert Anderson. Trong lúc đi quan sát hãng xưởng, ông bỗng dừng lại bên một thùng hàng đang sắp được gởi đi. Trên kiện hàng có đóng dấu bốn chữ “E.A – US”, ông quay lại hỏi một người công nhân bốn chữ ấy có nghĩa là gì. Người công nhân trả lời “Elbert Anderson – và do Uncle Sam gửi đi” thay vì US là “United States.” Có câu chuyện lại cho rằng khi các kiện hàng được gửi ra chiến trường, các người con dân của thành phố Troy đã nói kháo với các binh sĩ rằng đó chính là các thùng hàng do Uncle Sam gửi đến.
Câu chuyện vô tình và vô bổ đó được nhanh chóng lan truyền đi khắp nơi. Nhưng cũng may “Uncle Sam, biệt hiệu Samuel Wilson” là người có nhân cách được mọi người yêu mến nên hai chữ “Uncle Sam” cũng được “biểu tượng hóa” cho đất nước Hoa Kỳ.
Năm 1961, Quốc Hội Hoa Kỳ chấp thuận chọn nhân vật Samuel Wilson, tức Uncle Sam của thành phố Troy là một biểu tượng nguyên bản cho Hoa Kỳ. Người ta đã nhân vật hóa Uncle Sam qua hình ảnh một ông già có chùm râu cằm bạc, cặp mắt quắc thước, đầu đội nón cao màu trắng có các ngôi trắng trên viền xanh blue quanh vành nón. Qua thời gian, người ta thay đổi màu sắc của nón thành các sọc đỏ trắng theo lá cờ Hoa Kỳ. Uncle Sam thường mặc áo khoác ngoài đuôi tôm màu xanh blue đậm, áo trong màu trắng và hình như có một bông hoa hồng trên cổ áo, loại hoa biểu tượng cho United States.
Không phải các nhà lập pháp Hoa Kỳ ngây thơ mà bỗng dưng quốc gia hóa chữ tắt “US – Uncle Sam” của Samuel Wilson đồng nghĩa với “US – United States.” Nhưng Samuel Wilson với lòng yêu nước cộng với sự cần cù làm việc, và nhân cách của ông, các nhà lập pháp Hoa Kỳ cũng không mong gì hơn là đất nước Hoa Kỳ có được những con người có nhân cách như vậy. Uncle Sam hay United States cũng chỉ là một.
Tại thành phố Troy, tượng Uncle Sam màu xám bạc được dựng ngay bên công viên Riverfront Park, trước dòng sông Hudson River. Tượng Uncle Sam diễn tả được thần thái nhanh nhẹn của một một người lớn tuổi, khuôn mặt cương nghị với mái tóc bềnh bồng, bộ râu cằm nổi bật, và cặp mắt hơi nhíu nhìn về hướng xa xăm. Ông mặc bộ quần áo lễ phục tươm tất, tay cầm nón tạo ra nét hết sức phong lưu trong văn hóa Hoa Kỳ.
Trong khu vực công viên này, bên cạnh tượng dài Uncle Sam ở Troy, du khách Việt còn bùi ngùi thương cảm khi bắt gặp khu tưởng niệm Vietnam War Memorial của thành phố. Khu tưởng niệm này dành cho 45 người con dân của Troy đã hy sinh trong cuộc chiến Việt Nam. Xin một phút cúi đầu mặc niệm!
Trong các biểu tượng của Hoa Kỳ, Uncle Sam được xem là biểu tượng của lòng yêu nước, biểu tượng của sự cần cù, biểu tượng của sự liêm chính. Năm 1976, thành phố Mason của New Hampshire và Arlington của Massachusetts cũng đều cho dựng các bức tượng Uncle Sam để vinh danh Samuel Wilson nơi ông sinh ra, và thời thơ ấu của ông.
Samuel Wilson mất năm 1854, thọ 87 tuổi. Ông được an nghỉ ngay tại thành phố Troy thương yêu của ông.
