Năm 2025 khép lại bằng những cuộc tranh đoạt quyền lực giữa ba trục: Công An, Chính Phủ và Quân Đội. “Xử”gần chục ngàn đảng viên, Đảng CSVN thanh lọc nội bộ và tái sắp xếp quyền lực khốc liệt nhất. Đây không còn là câu chuyện nhân sự, mà là cuộc phân định lại thế và lực.
Theo thông báo tại phiên họp thứ 29 ban chỉ đạo Trung Ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vào chiều ngày 25 tháng Mười Hai, 2025, do Tổng Bí Thư Tô Lâm chủ trì, từ đầu năm đến nay có 23 cán bộ diện Trung Ương quản lý bị Bộ Chính Trị, Ban Bí Thư hoặc ủy ban kiểm tra Trung Ương kỷ luật, trong đó có 6 người bị xử lý hình sự; hơn 330 tổ chức đảng và gần 10,000 đảng viên các cấp bị thi hành kỷ luật. Các vụ việc sai phạm bị phanh phui, những cán bộ cao cấp bị “xử” và hàng loạt vụ án khởi tố khiến dư luận ví năm 2025 là năm giới lãnh đão cao cấp thanh lọc nội bộ để tiến tới tái cấu trúc quyền lực cho giai đoạn sau Đại Hội 14.
Những biến động này, không đơn thuần là câu chuyện chống tham nhũng, tiêu cực, mà còn là cuộc giành quyền lực cao nhất giữa ba trục lớn: Công An, Chính Phủ Và Quân Đội. Ba trục này tuy hoạt động khác nhau nhưng lại cùng nhắm chung mục tiêu định hình nhân sự để quyết định vận mệnh Việt Nam trong nhiều năm tới.
Nếu nhìn vào số lượng vụ án được khởi tố trong năm 2025, vai trò khởi tố, điều tra của trục Công An-Nội Chính là tột bậc. Trong hàng loạt vụ án lớn được đem ra ánh sáng có những vụ phức tạp về tài chính, đất đai, đầu tư… trải dài từ Trung Ương xuống đến địa phương. Hai đại án được dư luận quan tâm nhiều nhất là vụ Vạn Thịnh Phát hay vụ “chuyến bay giải cứu” mở rộng để bắt thêm những bị can mới là minh chứng rõ ràng cho vai trò này đang nằm trong tay họ.
Không chỉ vậy, hầu hết các vụ kỷ luật được ủy ban kiểm tra Trung Ương công bố đều có dấu ấn sâu của trục Công An-Nội Chính. Một quy trình từ thanh tra, điều tra đến truy tố, kỷ luật được vận hành hoàn chỉnh gần như một trục duy nhất. Nhờ đó, trục Công An củng cố ảnh hưởng không chỉ trong xử lý sai phạm mà còn trong việc định hình cán bộ. Việc số cán bộ công an bị xử lý ở mức thấp chưa từng thấy trong giai đoạn này càng làm nổi bật sự vượt trội của trục này so với các trục còn lại.
Trong khi đó, trục Chính Phủ trải qua mấy năm liền đầy sóng gió. Gần 10,000 đảng viên bị xử, mà phần lớn liên quan đến các lĩnh vực thuộc phạm vi điều hành của Chính Phủ: đất đai, đầu tư công, tài chính, quy hoạch, xây dựng… Khi những sai phạm bị phơi bày, nhiều cán bộ từng được xem là ứng viên cho các vị trí cao hơn như ủy viên Trung Ương Đảng, thậm chí là ủy viên Bộ Chính Trị bỗng bị loại khỏi danh sách quy hoạch. Điều này khiến trục Chính Phủ suy yếu rõ rệt trong cán cân quyền lực.
Trường hợp Thủ Tướng Phạm Minh Chính đối diện sức ép chính trị từ nhiều phía khiến bản thân ông không thể duy trì ưu thế ảnh hưởng chính trị như ở đầu nhiệm kỳ. Mặc dù vẫn giữ vai trò điều hành nền kinh tế và nắm quyền chi phối ngân sách, đây là hai yếu tố sức mạnh nòng cốt của Chính Phủ, nhưng trục này hiện rất khó tạo ra một thế trận vững chắc để cạnh tranh với trục Công An.
Ở phía còn lại, trục Quân Đội lại giữ một vị thế ầm thầm chờ đợi thời cơ. Suốt ba năm gần đây, so với hai trục còn lại, Quân Đội gần như không chịu tổn thất lớn nào về nhân sự. Các vụ án liên quan đến quân đội là rất ít, thậm chí gần như không có vụ nào gây chấn động. Thậm chí trục này còn tránh được xung đột trực diện với trục Công An do ít tham gia quá trình thanh lọc, và đứng ngoài tranh chấp giữa hai trục quyền lực còn lại.
Quân Đội tập trung vào các lĩnh vực truyền thống: quốc phòng, an ninh biên giới, doanh nghiệp quân đội, công nghiệp quốc phòng và các hoạt động đối ngoại quân sự. Trong bối cảnh tranh chấp địa chính trị ở Biển Đông phức tạp, thương chiến Mỹ – Trung ngày càng gay gắt, vai trò của Quân Đội vẫn được xem là trụ cột ổn định của chế độ. Chính nhờ duy trì hình ảnh ổn định và ưu thế truyền thống ra trận, trục Quân Đội có thể sở hữu một vị trí chiến lược trong nhiệm kỳ tới, như ghế chủ tịch nước.
Không chỉ nắm quyền chỉ đạo chiến dịch chống tham nhũng, trục Công An-Nội Chính còn có vai trò lớn trong việc định hình nhân sự mới, từ việc đánh giá cán bộ, thẩm định hồ sơ chính trị, đến tham gia quy hoạch các chức danh then chốt.
Khi 23 cán bộ cấp Trung Ương bị đem ra xử, con số lớn nhất trong nhiều năm, hoặc hai vụ án Vạn Thịnh Phát và vụ “chuyến bay giải cứu” cho dư luận nhìn thấy một quá trình CSVN thanh lọc nội bộ mạnh mẽ. Sự suy yếu của trục Chính Phủ lại là cơ hội của trục Công An gia tăng ảnh hưởng trong các cơ quan ra quyết định của Đảng như ban tổ chức, ban nội chính, ủy ban kiểm tra Trung Ương.
Càng gần Đại Hội 14, xu hướng tái tập trung quyền lực càng rõ. Bộ Chính Trị và Ban Bí Thư đang cho thấy xu hướng gần như chắc chắn tăng nhân sự đến từ khối nội chính, kiểm tra, tổ chức cho nhân sự nhiệm kỳ mới. Cơ cấu này phản ánh lựa chọn của hệ thống là ưu tiên kiểm soát, siết chặt và ổn định, thay vì mở rộng cải cách.
