“Thống đốc tiểu bang New York Andrew Cuomo đã quấy rối tình dục 11 phụ nữ và tạo ra một môi trường làm việc thù địch với phụ nữ” – một báo cáo công bố hôm Thứ Ba của Tổng chưởng lý New York, bà Letitia James khẳng định. “Những phát hiện đáng nguyền rủa” trong cuộc điều tra dân sự (civil review, mà nội dung không dẫn đến trách nhiệm hình sự ngay lập tức) về các cáo buộc quấy rối của Cuomo đã tạo ra cơn bão lửa chính trị cho Thống đốc New York sau hai tháng ông ta bị vây khốn bởi các xì căng đan.
Dưới đây là những điểm chính trong báo cáo
– Các nhà điều tra cho biết họ đã tìm thấy các hành vi không phù hợp của Cuomo, bao gồm cả sờ mó “không mong muốn” và “những nhận xét mà bản chất là gợi ý và tình dục”. Cuộc điều tra và tất cả chứng cứ đều cho thấy Cuomo từng quấy rối nhiều phụ nữ, từ nhân viên đang làm việc, cựu nhân viên đến những phụ nữ bên ngoài.
– Báo cáo liệt kê tổng cộng 11 phụ nữ nạn nhân cùng “một số tình tiết khai thêm chưa từng được công bố”. Các nhà điều tra cho biết “báo cáo được chứng thực bởi những người được phỏng vấn”, bởi các bằng chứng, bao gồm ghi chép cá nhân, email và phàn nàn được ghi lại ngay sau khi bị quấy rối.
– Báo cáo khẳng định môi trường làm việc dưới thời Cuomo là “độc hại” và tạo điều kiện để ông ta thực hiện các hành vi quấy rối mà không bị lên án.
– Báo cáo cũng làm rõ những trường hợp trả đũa người tố cáo.
– “Chúng tôi cũng kết luận văn hóa của Văn phòng Thống đốc (Executive Chamber) chứa đầy “sự sợ hãi và đe dọa” nhưng lại xem là “bình thường” những lời tán tỉnh và những nhận xét giới tính tái đi tái lại của Thống đốc. “Văn hóa làm việc này đã góp phần tạo ra cơ hội tốt cho quấy rối tình dục xảy ra và kéo dài”.
– Theo báo cáo, một số phụ nữ đã nói với các nhà điều tra là họ bị Cuomo đụng chạm “không mong muốn”. Một nữ quân nhân bảo vệ Thống đốc cho biết trong một lần, Cuomo đã đưa ngón tay của mình xuống cổ và lưng cô khi họ đang ở trong thang máy. Ở một lần khác, ông ta đưa tay vuốt từ rốn sang hông phải cô trong khi cô đang giữ cửa thang máy! Một “trợ lý điều hành 1” nói Cuomo đã nắm lấy mông và ôm cô.
– Báo cáo cũng nêu chi tiết cáo buộc, từng được tờ Albany Times Union đưa tin trước đó, xảy ra tại dinh thự thống đốc khi Cuomo thò tay vào dưới áo cánh và “bóp vú” nạn nhân. Một “nhân viên nhà nước” cho biết Cuomo đã đặt tay lên mông cô, vỗ và bóp khi hai người tham gia một sự kiện vào Tháng Chín, 2019. Một người phụ nữ tên Anna Ruch khai Cuomo đã chạm vào phần lưng lộ ra từ rãnh xẻ trên chiếc váy của cô. Khi cô nắm cổ tay ông ta đẩy ra thì gặp phản ứng “Ồ, cô hung dữ quá!”.
– Một số nạn nhân nói với nhóm điều tra là Cuomo từng có những câu nói khiếm nhã như hỏi dò lịch sử tình dục của họ, nhận xét về ngoại hình và gọi họ bằng những biệt danh như “sweetheart” hay “darling” (cục cưng).
Cuomo đáp trả như thế nào?
Trong một phản hồi trên truyền hình được phát sóng không lâu sau khi công bố báo cáo điều tra, Cuomo không có dấu hiệu nào cho thấy ông ta sẽ từ nhiệm. “Tôi muốn nói thẳng với các bạn là tôi chưa bao giờ đụng chạm bừa bãi bất cứ ai hoặc có những hành vi tình dục không phù hợp” – ông ta khẳng định. Dù thề sẵn sàng hợp tác với cuộc điều tra của tổng chưởng lý nhưng Cuomo lại liên tục than phiền “Cuộc điều tra thiên vị và nhuốm màu chính trị”. Dứt khoát phủ nhận các hành vi khiếm nhã như mò mẫm trong văn phòng làm việc, Cuomo than phiền: “Các hành vi của tôi đã bị đưa ra ngoài ngữ cảnh, trong khi thực sự không phải thế”.
Trong tài liệu dài 85 trang được Văn phòng Thống đốc phổ biến hôm Thứ Ba để phản hồi các cáo buộc, có nhiều bức ảnh Cuomo ôm hoặc hôn các nhân vật chính trị nổi tiếng như Tổng thống Joe Biden, cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton và nhiều người khác. Tuy nhiên, một đoạn phim quay cảnh Thống đốc hôn và chạm vào mặt của đàn ông, phụ nữ, cả già lẫn trẻ chỉ làm cho vấn đề tồi tệ hơn. Cuomo giãi bày: “Tôi hôn mọi người trên trán, trên má, trên tay. Nhưng các tương tác hàng ngày với người dân New York đã bị ‘vũ khí hóa’ một cách bất công”. Cuomo cũng hứa “chúng tôi đang thay đổi để ứng xử phù hợp với các chuẩn mực của thế hệ và văn hóa hiện nay”.
Cuộc điều tra tiến hành từ đầu năm nay đã lấy lời khai của 179 người, bao gồm cả quân nhân thuộc New York State Troopers, nhân viên tiểu bang và những người thường xuyên gặp Thống đốc. Các nhà điều tra xem xét 74,000 mẫu bằng chứng, gồm ghi chú cá nhân, email và mọi dữ liệu lưu giữ liên quan đến các cáo buộc. Tại cuộc họp báo, luật sư Anne Clark đứng đầu nhóm điều tra, khẳng định “tất cả 11 phụ nữ ‘nạn nhân’ đều đáng tin cậy với các chứng cứ hỗ trợ có cơ sở”.
Hệ quả pháp lý nào sẽ đến với Cuomo?
Một câu hỏi lớn được đặt ra là liệu Thống đốc New York có thể sống sót khi cả các đồng minh chính trị cũng từ bỏ ông ta? Nếu cố tìm kiếm nhiệm kỳ thứ tư vào năm tới, Cuomo sẽ đối mặt với thách thức khó vượt qua ngay từ cuộc bầu cử sơ bộ của đảng. Tổng chưởng lý (Bộ trưởng Tư pháp bang) James – người từng là đồng minh của Cuomo, giám sát báo cáo điều tra – sẽ là một đối thủ đáng gờm. Ngoài ra còn Thượng nghị sĩ tiểu bang New York Alessandra Biaggi, một cựu nhân viên của Cuomo. Cuomo cũng gặp rắc rối với cơ quan lập pháp bang, nơi một ủy ban đang tiến hành thẩm tra luận tội. Lãnh đạo đa số Thượng viện bang Andrew Stewart-Cousins tuyên bố thẳng “Cuomo không thể giữ chức thống đốc nữa!”
Chủ tịch Quốc hội tiểu bang New York Carl Heastie nhận định: “Cuomo đã mất lòng tin của đa số đảng Dân Chủ trong Nghị viện và không thể tiếp tục tại vị”. Thượng nghị sĩ Dân Chủ liên bang ở New York, Kirsten Gillibrand và Lãnh đạo đa số Thượng viện liên bang Chuck Schumer, ra tuyên bố chung bày tỏ “lo ngại sâu sắc và hoàn toàn không thể chấp nhận được” sau khi đọc báo cáo và nhắc lại lời kêu gọi cũ là Cuomo nên từ chức. Dân biểu Hạ viện Sean Patrick Maloney, tiểu bang New York (người phụ trách Ủy ban vận động của Hội nghị Dân chủ với nhiệm vụ bảo vệ đa số của đảng trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022) và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, một đồng minh lâu năm của gia đình Cuomo, cũng muốn thống đốc từ chức.
Tuyên bố của Tổng thống Biden về việc Cuomo nên từ chức là tín hiệu cuối cùng để các đảng viên Dân Chủ tránh xa Thống đốc New York.
Tại cuộc họp báo, bà James nhắc lại rằng cuộc điều tra của Văn phòng Tổng chưởng lý chỉ mang tính “dân sự” và sẽ không có bất kỳ hành động hình sự nào liên quan đến nội dung báo cáo. “Công việc của chúng tôi đã kết thúc” – bà nói. Tuy nhiên, các điều tra viên nói rằng Cuomo đã vi phạm cả luật tiểu bang lẫn liên bang nên cuộc điều tra có thể tiếp tục ở nơi khác. Clark, luật sư đứng đầu cuộc điều tra dẫn đến báo cáo, ám chỉ khả năng khởi kiện dân sự từ những người tố cáo.
Bà lưu ý rằng “Mọi thông tin thu thập đã được chúng tôi lưu giữ đầy đủ và sẵn sàng để các công tố viên khác xem xét nếu cần có hành động tiếp theo”. Luật sư địa hạt Albany, ông David Soares, tuyên bố văn phòng của ông đã chính thức yêu cầu được tiếp cận với các tài liệu điều tra mà Văn phòng Tổng chưởng lý bang đang giữ. “Chúng tôi đón chào bất kỳ nạn nhân nào liên hệ với chúng tôi để cung cấp thêm thông tin” – Soares nói.
