Một số người chuyên về ẩm thực có nhận xét khá thú vị về sự khác biệt giữa cách ăn uống của người Nhật và những quốc gia khác. Mặc dù mọi phương pháp ẩm thực đều mong muốn dẫn đến kết quả là ngon miệng và khỏe mạnh, cách tiếp cận của người Nhật – theo họ tự nhận xét – khá khác với phần còn lại của thế giới.
Họ cũng hiểu sâu sắc phương pháp ăn uống của đất nước mình là lành mạnh và là lý do mà họ sống lâu và khỏe mạnh.
Người Nhật cũng muốn tìm hiểu về những món ăn của các quốc gia khác, nhưng cả khi họ muốn thử một công thức nào đó, họ cũng khó tìm được những nguyên liệu không có sẵn. Thậm chí, nhiều người còn chẳng sở hữu một cái lò nướng.
Đâu là những điểm khác biệt?
-Người Nhật ăn theo mùa
Ý tưởng ở đây là Trái Đất cung cấp cho chúng ta chính xác những gì chúng ta cần để cơ thể thích nghi với khí hậu. Bạn sẽ dễ dàng nhận thấy điều này trong một bữa ăn teishoku (set) của Nhật Bản. Trong khi thực đơn chính giống nhau quanh năm, với một số protein động vật hoặc chay, rau, cơm, súp và dưa chua, các loại rau luôn được thay đổi theo mùa.
-Khẩu phần ăn ăn uống của người Nhật bao gồm nhiều loại thực phẩm
Thử xem bàn ăn của người Nhật, rất nhiều món trong những chén, dĩa nhỏ. Nghĩa là gì? Nhiều món nhưng mỗi món chỉ một ít. Với cách ăn này, cơ thể được cung cấp đủ loại chất và vitamin cần thiết.
Thay vì ăn nhiều hai hoặc ba loại thực phẩm (như bít-tết với khoai tây và salad ở phương Tây), họ ăn ít hơn nhưng nhiều loại thực phẩm hơn (như cá, súp, cơm, dưa chua, rau xanh, rau củ và salad).
-Người Nhật phối hợp nhiều loại thực phẩm
Đối với người Nhật và một số nước phương Đông như Trung Quốc, Ấn Độ, họ không quan tâm lắm về những tên gọi như “protein,” “prebiotic,” “calorie,” “carbohydrate,” “chất xơ,”…. như cách mà các quốc gia như Hoa Kỳ thường phân tích và chủ ý đưa vào danh sách tổng hợp các chất cho một thực đơn lành mạnh.
Người Nhật để ý, nghe ngóng cơ thể của mình sau khi ăn uống để tìm ra những thực phẩm làm cho họ cảm thấy thoải mái, nhẹ nhàng, phấn chấn. Chẳng hạn như họ thường uống trà hoa cúc để ngủ ngon hơn.
Trong văn hóa ẩm thực phương Tây, mọi người thường cố gắng ăn kiêng bằng cách cắt giảm một nhóm thực phẩm hoặc tăng cường một nhóm thực phẩm khác, có thể là hạn chế carbohydrate và đường hoặc tăng protein. Tuy nhiên, người Nhật và nhiều nền văn hóa phương Đông khác lại chọn sự đa dạng của mọi thứ giúp họ duy trì sự cân bằng tổng thể.
Ưu điểm của cách suy nghĩ này là bạn có thể đưa ra quyết định rất cụ thể về cách thực hiện thay đổi cho cơ thể mình. Tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất là hầu như không có tính năng nào mang tính trực quan. Bạn không thể cảm nhận hoặc cảm nhận được trong cơ thể mình lượng vitamin A mà bạn nhận được khi ăn cà rốt. Bạn chỉ có thể biết thông tin bằng con số sau khi tìm kiếm trên Google về lượng thực phẩm bạn đã ăn. Vì vậy, trong khi cách nhìn nhận khoa học về phương pháp ăn uống là cụ thể, hợp lý và có thể thực sự có lợi cho những người như vận động viên, những người cần những thông số cụ thể này để cải thiện thành tích của mình, thì nó không thực sự mang tính bản năng hay là thứ mà bạn có thể tự nhiên theo kịp.
Khi bạn ăn mỗi thứ một chút, bạn sẽ cung cấp cho cơ thể mình nhiều loại dinh dưỡng khác nhau. Thêm vào đó, bạn sẽ được thưởng thức nhiều hương vị khác nhau để thỏa mãn khẩu vị của mình.
-Người Nhật rất chú trọng đến việc kết hợp thực phẩm để tối ưu hóa quá trình tiêu hóa.
Bất cứ khi nào bạn ăn đồ ăn có dầu mỡ hoặc đồ chiên ở Nhật Bản, bạn sẽ thấy mình được ăn kèm với củ cải hoặc bắp cải bào chua. Ăn những thứ này sẽ giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn béo.
Các loại thực phẩm lên men khác như dưa chua và súp miso cũng chứa vi khuẩn có lợi giúp cơ thể chúng ta tiêu hóa thức ăn từ các bữa ăn. Vì vậy, ngay cả khi bạn ăn thực phẩm nặng như sản phẩm từ động vật hoặc thực phẩm tinh chế như gạo trắng, vi khuẩn từ thực phẩm lên men vẫn có thể hỗ trợ tiêu hóa.
Ngay cả khi bạn đang ăn đồ chiên rán kiểu phương Tây, đồ ăn nhiều kem hoặc protein động vật khó tiêu, hãy cố gắng bổ sung những thực phẩm dễ tiêu hóa. Bao gồm nấm, cây ngưu bàng, củ cải, rau lá xanh và cam quýt như một ít nước cốt chanh.
-Sự hydrat hóa ở phương Tây chủ yếu đạt được thông qua nước
Giải pháp phổ biến nhất để duy trì đủ nước ở phương Tây là uống nhiều nước hơn. Nhiều người cảm thấy thất vọng vì họ không uống đủ tám cốc nước mỗi ngày theo khuyến nghị. Thay vì nghĩ về việc cung cấp đủ nước chỉ bằng cách uống nhiều nước, tại sao chúng ta không xem xét liệu bữa ăn của mình có cung cấp nước hay làm mất nước?
Ở phương Tây, nếu bạn ăn bánh sandwich cùng cà phê vào bữa trưa, bản thân bánh mì sẽ bị khô. Thịt nguội không chứa nước và cà phê thì làm mất nước. Tuy nhiên, trong món teishoku của Nhật Bản, cơm được nấu trong nước, bản thân rau có hàm lượng nước cao và các bữa ăn truyền thống bao gồm súp. Thay vì cố gắng cung cấp nước cho cơ thể bằng cách uống nhiều nước, điều quan trọng là bạn nên ăn nhiều bữa ăn cung cấp nước hơn.
-Người Nhật không uống nhiều nước trong bữa ăn
Dựa trên quan điểm trước về việc cung cấp nước, bạn cũng có thể nhận thấy rằng người Nhật không thực sự uống nhiều nước trong bữa ăn. Nếu bạn đến một nhà hàng Nhật để ăn trưa, bạn có thể sẽ nhận được một cốc nước hoặc trà rất nhỏ. Tuy nhiên, ở các nước khác như Hoa Kỳ, bạn thường được phục vụ một cốc nước đá lớn và liên tục được đổ đầy.
Trong triết lý sức khỏe phương Đông, nước được cho là có tác dụng “dập tắt” “lửa tiêu hóa” của bạn. Đó là cho “nước sẽ khiến cơ thể bạn khó tiêu hóa thức ăn”. Người Việt cũng có quan điểm khá tương đồng. Họ cho là dạ dày sẽ làm công việc nghiền thức ăn hiệu quả khi dạ dày có một ít nước, hơn là khi nó lõng bõng nước.
Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng trên toàn thế giới dường như lại có quan điểm trái ngược về vấn đề này. Có vẻ như không có nghiên cứu cụ thể nào chứng minh rằng uống quá nhiều nước có thể làm gián đoạn quá trình tiêu hóa bằng cách làm loãng axit dạ dày.
Về vấn đề này, nhiều chuyên gia dinh dưỡng Nhật Bản có quan điểm chung là uống nhiều nước trong bữa ăn sẽ khiến bạn nhai thức ăn ít hơn, điều này có thể gây ra tình trạng tiêu hóa kém. Người ta nói rằng việc uống nước trong khi ăn có xu hướng khiến bạn phải dựa vào nước để đẩy thức ăn xuống và do đó, khiến bạn nhai ít hơn. Nhai thức ăn rất quan trọng cho quá trình tiêu hóa và cải thiện quá trình trao đổi chất của bạn, đặc biệt là nếu bạn đang muốn giảm cân.
Điều này không có nghĩa là bạn không bao giờ nên uống nước trong bữa ăn. Mục đích là giúp bạn nhận ra rằng nếu khát, uống một chút cũng không sao miễn là bạn không uống liên tục nhiều ly.
Tóm lại, có một số khía cạnh quan trọng trong cách ăn uống của người Nhật giúp ích cho sức khỏe và tiêu hóa. Họ không chỉ xem xét thực phẩm theo góc độ khoa học. Triết lý phương Đông giúp chúng ta hiểu cách cân bằng lại cơ thể bằng các giác quan, có thể giúp bạn tự tin hơn nhiều vào những lựa chọn trong đời sống thực phẩm hàng ngày của mình.
(theo Savvy Tokyo)
