Vang hồng (tiếng Pháp là Rosé, tiếng Anh là Pink wine hoặc Rose wine) ngày nay không chỉ được làm ra để phục vụ thị giác, khứu giác và vị giác của giới thưởng thức lúc khai vị cuối buổi chiều, đầu bữa tối mà còn được săn sóc để trở thành một dòng vang chính, vang chủ lực trong bữa ăn. Màu hồng lợt đậm khác nhau, mức độ đậm đà cũng từ đó mà khác nhau. Vang hồng đã trở thành một dòng vang “nghiêm túc” được nhiều người ưa thích và vì thế nó không hề vắng mặt trong bựa tiệc réveillon đón mừng Chúa Giáng sinh, đặc biệt là các chai vang hồng xuất xứ miền Provence, Pháp.
ĐẶC SẢN CÓ NGUỒN GỐC NGÀN NĂM
Lâu nay, Pháp nổi tiếng là đất nước có nhiều dòng vang thơm ngon dễ dàng chinh phục khẩu vị và trái tim của giới mộ điệu. Mỗi vùng mỗi dòng vang trứ danh, từ Alsace, Bourgogne, Bordeaux, Champagne đến Côtes du Rhône, Loire và… Provence. Và ngày nay, người yêu vang cứ nghe nhắc Provence là nhớ ngay vang hồng, dù cho nơi này đâu phải chỉ có vang hồng!
Ngược dòng thời gian khoảng 2,600 năm trở về trước, người Gaulois, tức tổ tiên của người Pháp ngày nay, đã biết uống vang, thức uống có cồn tạo ra từ trái nho, nhờ những thương thuyền của nhà buôn Hy Lạp hải hành từ Đảo Rhodes đến cảng Marseille và đặt những nền móng đầu tiên cho những vườn nho, xưởng làm vang. Nghề trồng nho làm vang ở miền Nam nước Pháp, cụ thể là khu vực Provence ngày nay, càng phát triển tốt đẹp hơn trong thời gian các đoàn quân lê dương viễn chinh La Mã có mặt, vang dần trở thành một loại thức uống không thể vắng bóng trong sinh hoạt hàng ngày của người dân.
Mà cũng đúng là “ý trời” vì miền Nam nước Pháp nói chung và Provence nói riêng lại thừa hưởng những “món quà quý giá” Mẹ Thiên nhiên ban tặng. Đó là những khoảng đất đá vôi, đá núi lửa, đá sỏi từ lâu chứng tỏ là “đất lành” cho các gốc nho bám rễ, đâm cành, tỏa nhánh và đơm hoa ra những chùm nho tươi nặng trĩu. Những vườn nho cứ thể phát triển tốt đẹp trong không gian đồng quê thanh bình, nắng ấm quanh năm, cùng dải biển Địa Trung Hải xanh trong tựa bích ngọc, đã đem lại đời sống vui tươi hồn hậu và tinh thần đậm chất nghệ thuật cho con người nơi đây. Provence không chỉ là vùng đất của vang hồng, xà lách Nice (Salade Niçoise) và món súp hải sản thơm ngon Bouillabaisse Marseillaise, mà còn là thủ phủ của nước hoa với những xưởng thủ công lâu đời ở thị trấn Grasse, hay là nơi diễn ra Liên hoan phim Cannes mà Tháng Năm năm nào cũng gây xôn xao thế giới.
Và một khi đã trở nên sản phẩm có danh thơm thì như những “địa danh” vang khác trên lãnh thổ Pháp, vang miền Provence cũng đã có những tên gọi vùng miền được công nhận rõ ràng, những quy định hẳn hoi không có nhà sản xuất nào liều xem thường bỏ qua nếu không muốn bị in đậm dấu ấn ô nhục là “vang dỏm”, “vang giả”.
NHẬN BIẾT VANG HỒNG THƠM NGON THỨ THIỆT
Provence có ba địa chỉ trồng nho và làm vang chất lượng hoàn hảo, trên tổng chiều dài khoảng 200km từ bờ Địa Trung Hải lên đến chân rặng núi Alpes. Đó là Côtes de Provence; Coteaux Varois en Provence và Coteaux d’Aix-en-Provence. Khi chọn mua vang miền Provence, bạn chỉ cần chú ý chai nào không có in rõ ràng trên nhãn một trong ba địa danh ấy thì chắc chắn đó không phải là “Vin de Provence” thứ thiệt. Mà để được gọi là vang Provence thì vang ấy còn phải tuân thủ quy định sử dụng nho đen chứ không thể có chuyện pha trộn vang trắng với vang đỏ.
*Côtes de Provence rộng khoảng 20,000ha, là nơi được xem như là cái nôi của “Rosé”, tức vang hồng, vì thực tế ở đây mỗi năm sản xuất trung bình 128 triệu chai vang hồng, chiếm đến 90% tổng lượng vang các loại của toàn miền Provence và là một sản lượng lớn nhất thế giới. Đó là sản phẩm của khoảng 352 lò sản xuất và 38 “hợp tác xã”. Tất cả các chai làm ra đều có ghi rõ trên nhãn hàng chữ “Côtes de Provence”, một quy định từ năm 1977.
Vang hồng Côtes de Provence được làm ra từ 18 loại nho, trong đó Cinsault, Syrah, Grenache, Tibouren và Mourvèdre là những giống nho tiêu biểu, sử dụng nhiều nhất.
*Coteaux Varois en Provence là vùng đất đặc biệt, nho bám rễ sâu vào lòng đất vôi, có nơi đá sỏi, rất nóng vào mùa hè, mát mẻ trong hai mùa Xuân và mùa Thu nhưng rất lạnh vào mùa Đông. Nhưng từ đây lại có những vang hồng rất tốt làm với các giống nho Cinsault, Grenache, Mourvèdre và Syrah. Ngoài ra nơi đây cũng sản xuất vang trắng từ các chùm nho Clairette, Grenache Blanc, Rolle, Sémillon, Ugni Blanc.
*Coteaux d’Aix-en-Provence là nơi có lượng mưa thấp hơn hai địa danh kia nhưng lại hưởng nhiều nắng trời, trung bình 2,900 tiếng/năm. Gió Mistral nổi tiếng giá buốt và thổi xuống rất mạnh từ miền Bắc, rợp lên những vườn nho mọc trên đá vôi, đất sét trộn đá và cát.
Kỹ thuật sản xuất vang hồng tưởng chừng như “nhanh” (quá trình ép nước nho có thể chỉ diễn ra rất ngắn từ 2-4 tiếng) nhưng để đạt được những dòng rượu dù tinh tế, trong trẻo nhưng chứa đựng hương thơm phức hợp và hài hòa kỳ thực là một thử thách. Mỗi nhà sản xuất vùng Provence chọn những cách thức khác nhau để lưu giữ được tinh túy của nước nho. 250 ngày nắng chắt chiu lắng đọng trong thứ nước ấy, kết quả của sự kết hợp nhiều yếu tố về giống nho, thổ nhưỡng, thời tiết và tài nghệ của nhà làm vang…
Vang Rosé miền Provence ngày nay không chỉ được làm ra để phục vụ thị giác, khứu giác và vị giác của giới thưởng thức lúc khai vị cuối buổi chiều, đầu bữa tối mà còn được săn sóc để trở thành một dòng vang chính, vang chủ lực trong bữa ăn. Màu hồng lợt đậm khác nhau, mức độ đậm đà cũng từ đó mà khác nhau. Vang hồng đã trở thành một dòng vang “nghiêm túc” được nhiều người ưa thích.
Chú ý: Rosé cần được ướp vừa đủ mát lạnh trước khi uống mới thơm ngon. Kết hợp cực kỳ hài hòa với hải sản sản tươi, cá, mực chiên giòn. Xà lách trộn dầu olive, giấm balsamic cũng hợp.
