Chính phủ Liban vừa ra quyết định lịch sử. Đó là yêu cầu quân đội giải giáp Hezbollah trước cuối năm nay.
Đây được xem là bước đi nhằm thực hiện thỏa thuận ngừng bắn với Israel vào cuối năm 2024, giữa lúc Washington gia tăng áp lực với Liban, yêu cầu nước này chỉ cho phép các lực lượng của chính phủ được sở hữu và sử dụng vũ khí trên toàn cõi Liban.
Hezbollah là một tổ chức chính trị và vũ trang của người Liban theo đạo Hồi dòng Shiite được thành lập vào năm 1982 nhằm phản ứng trước việc Israel tiến quân vào Liban để đẩy Tổ Chức Giải Phóng Palestine (PLO) của ông Yasser Arafat ra khỏi Liban.
Được xem như kẻ thù không đội trời chung của Israel, Hezbollah từng có ảnh hưởng lớn về chính trị, tôn giáo trong cộng đồng Hồi giáo Shiite ở Liban. Cánh chính trị của Hezbollah và các đồng minh kiểm soát gần một nửa số ghế trong quốc hội nước này và một số vị trí nội các.
Hezbollah phản đối quyết định này của chính phủ Liban, xem đó là một “trọng tội khi tước đi vũ khí của chính đất nước Liban vốn được sử dụng để chống lại kẻ thù Israel.” Ra tuyên bố như thế, dường như Hezbollah cố tình không thấy rằng thời thế đã đổi thay. Hôm nay không phải là hôm qua. Hôm qua chính phủ Liban có thể còn xem Israel là kẻ thù, song hôm nay đã khác. Đất nước phải tiến lên, phải được sống trong hòa bình chứ không mãi lặn ngụp trong đêm tối của hận thù, trì trệ.
Người dân Liban hôm nay không còn muốn xã hội và nền chính trị của nước họ bị chi phối bởi Hezbollah, lực lượng nhận tài trợ từ Iran để gây rối Liban cũng như cả Trung Đông. Nói thẳng ra, trong khi không còn muốn xem Israel là đối thủ, chính phủ Liban lại muốn xem Hezbollah là kẻ thù, kẻ chỉ muốn giữ đất nước Liban trong cảnh binh đao, loạn lạc triền miên.
Trong nỗi bực tức, Hezbollah cho rằng quyết định giải giáp của chính phủ là “sự hủy hoại chủ quyền của Liban và trao cho Israel quyền can thiệp vào an ninh, chính trị và sự tồn tại của Liban.” Mỉa mai là khi nói như thế, Hezbollah lại vô tình nhắc người ta nhớ rằng bao thập niên qua, chính Hezbollah, cánh tay nối dài của Iran, mới chính là kẻ can thiệp vào an ninh, chính trị và sự tồn tại của Liban chứ không phải ai khác. Và rằng một Hezbollah rệu rã, sống dở chết dở như hiện tại dú có tiếp tục tồn tại thì sự tồn tại đó cũng chắng khác gì không tồn tại khi mà kẻ tài trợ cho Hezbollah bấy lâu nay là Iran không còn khả năng tài trợ nữa.
Trong tình thế phải lo lắng cho sự tồn vong của chế độ trước mối đe dọa từ Israel, Tehran đã lên tiếng rằng việc giải giáp Hezbollah phải do chính Hezbollah đưa ra, và rằng Tehran không can thiệp vào những quyết định của Hezbollah. Xem ra tuyên bố của Tehran về sự tồn tại của Hezbollah chỉ là một phản ứng yếu ớt xuất phát từ một chế độ yếu ớt đang phải lo chống đỡ trước kẻ thù Israel. Tehran lo thân mình chưa xong thì làm sao lo cho người khác.
Nếu mạnh mẽ, Tehran hẳn sẽ tuyên bố đại loại như: “Iran quyết sát cánh với Hezbollah đến cùng. Iran quyết tiêu diệt bất kỳ ai động đến Hezbollah.” Nhưng không, Tehran đã không dám nói thế. Vì vậy có thể coi lời tuyên bố yếu ớt của Tehran chính là cách thể hiện rằng Iran không còn đủ sức hỗ trợ Hezbollah. Và rằng Hezbollah tiếp tục tồn tại hay không là chuyện của Hezbollah, không phải chuyện của Tehran.
Trong thời gian gần đây, Hezbollah đã bị suy yếu nghiêm trọng trong xung đột với Israel. Nhiều thủ lĩnh đã thiệt mạng, nhiều kho vũ khí bị phá hủy và nhất là nguồn tài trợ từ Tehra xem như không còn nữa. Trong khi đó Israel không ngừng gây áp lực với chính phủ Liban bằng những cuộc không kích vào lãnh thổ Liban và cảnh báo sẽ tiếp tục cho tới khi Hezbollah hoàn toàn bị giải giáp.
Về phần mình, Washington cũng đã kêu gọi Hezbollah từ bỏ vũ khí để đổi lấy hỗ trợ tài chính cũng như không còn bị Israel tấn công.
Xem ra giải pháp hay nhất cho Hezbollah chính là buông vũ khí và chấp nhận giải tán lực lượng của mình. Những tay súng của Hezbollah hoặc về cày cuốc hoặc gia nhập quân đội Liban, đặt mình dưới sự quản lý của quân đội nước này. Bằng không từ nay trong mắt người dân Liban và cộng đồng quốc tế, Hezbollah không khác gì một băng đảng có vũ trang, một bọn lục lâm thảo khấu.
Ai cũng có một thời. Hezbollah cũng vậy. Và giờ thời của Hezbollah đã qua. Họ phải chấp nhận thực tế này.
