Trên nền tảng mạng xã hội X ngày 21 Tháng Mười Một, Phó Tổng Thống JD Vance của Hoa Kỳ nêu rõ bất kỳ kế hoạch hòa bình nào cũng phải tôn trọng 3 nguyên tắc:
1.Chấm dứt thương vong nhưng vẫn bảo toàn chủ quyền của Ukraine.
2.Được cả Ukraine và Nga chấp nhận.
3.Bảo đảm tối đa khả năng xung đột sẽ không bùng phát trở lại.
Theo ông JD Vance, mọi chỉ trích liên quan tới kế hoạch hòa bình 28 điểm của Tổng Thống Donald Trump đều hoặc là hiểu sai, hoặc cố ý bóp méo thực tế chiến trường.
Có thể tin rằng khi đưa ra những lời đó, ông JD Vance có ý biện bạch cho Tổng Thống Trump trước những chỉ trích dữ dội từ phía Ukraine và Âu Châu nhằm vào kế hoạch 28 điểm của ông ta. Không chỉ trích sao được khi cái kế hoạch đó yêu cầu Ukraine phải nhượng bộ Nga quá nhiều, tới mức gần như là đầu hàng.
Đáng mỉa mai là ông JD Vance cho rằng điều quan trọng thứ nhất của kế hoạch này là “chấm dứt thương vong nhưng vẫn bảo toàn chủ quyền của Ukraine.” Vậy Washington muốn bảo toàn chủ quyền của Ukraine kiểu gì khi đòi hỏi Ukraine phải nhượng đất cho Nga, đồng thời phải cắt giảm quân số? Tổng Thống Trump tôn trọng chủ quyền của Ukraine kiểu gì khi ra hạn chót 27 Tháng Mười Một để Ukraine chấp thuận cái kế hoạch 28 điểm đầy tranh cãi của ông? Sao Tổng Thống Trump không dám ra cái hạn chót đó để buộc Nga phải ngừng bắn và rút quân khỏi lãnh thổ Ukraine?
Washington cần phải suy nghĩ rằng làm sao Kyiv có thể chấp thuận cái kế hoạch 28 điểm đó khi Kyiv khẳng định một số điều khoản trong kế hoạch này đi ngược lập trường của Ukraine và xem nhẹ phẩm giá của dân tộc Ukraine. Hay là Tổng Thống Trump nghĩ rằng phẩm giá chỉ là một thứ tầm thường như cỏ rác?
Tổng Thống Trump cần nhớ rằng điều gì liên quan tới Ukraine thì phải do chính người Ukraine quyết định. Có lẽ Washington cho rằng một thỏa thuận hòa bình dù thế nào đi nữa vẫn tốt hơn là tiếp tục chiến tranh vốn sẽ cướp thêm nhiều sinh mạng và làm tiêu tốn thêm nhiều tỷ Mỹ kim. Nhưng người Ukraine không nghĩ vậy. Với họ, thà chiến tranh còn hơn chấp nhận một nền hòa bình nhục nhã. Hay là trong quyển tự điển của Tổng Thống Trump, không có từ “nhục nhã”?
Tổng Thống Trump cần biết rằng thỏa thuận hòa bình nào cũng phải được người Ukraine chấp thuận, còn chỉ người Nga chấp thuận thì không đủ. Và rằng chẳng ai có quyền ép buộc người Ukraine phải buông súng trước kẻ thù xâm lược. Chiến đấu để bảo vệ tổ quốc thì có gì là sai?
Phó Tổng Thống JD Vance viết thêm: “Có ảo tưởng rằng chỉ cần cung cấp thêm tiền bạc, vũ khí hoặc gia tăng cấm vận thì chiến thắng sẽ trong tầm tay. Hòa bình sẽ không được tạo ra bởi những nhà ngoại giao thất bại hay các nhà chính trị sống trong thế giới ảo. Nó có thể được tạo ra bởi những người sống trong thế giới thực”.
Với những dòng này, người ta có thể đồng ý với ông Vance rằng cung cấp thêm tiền bạc hay vũ khí cho Ukraine thì sẽ không giúp Ukraine dễ dàng thắng Nga. Nhưng người ta có thể tin chắc rằng nếu được cung cấp đầy đủ tiền bạc và vũ khí, người Ukraine hoàn toàn có thể chống trả được cuộc xâm lược của Nga như họ đã và đang làm điều đó trong gần 4 năm qua. Trong gần 4 năm đó, nếu không có sự trợ giúp tích cực của bè bạn Phương Tây thì Ukraine ắt đã thất thủ trước Nga, chứ không đứng vững tới giờ này.
Với những dòng còn lại, ông JD Vance không nói rõ ai là các chính trị gia đang sống trong thế giới ảo, ai là những người thông minh đang sống trong thế giới thực. Rất có thể ông ấy nghĩ rằng các nhà chính trị Âu Châu và Ukraine là những kẻ sống trong thế giới ảo, còn các chính trị gia trong chính quyền Trump, gồm cả ông Vance, là những người thông minh sống trong thế giới thực. Song người ta có quyền nghĩ ngược lại rằng chính các nhà chính trị Âu Châu và Ukraine mới đang sống trong thế giới thực bởi họ hiểu rằng một khi nhượng bộ Nga thì Nga sẽ lấn tới bằng việc tấn công cả Âu Châu trong tương lai. Phải ngây thơ lắm mới tin vào những kẻ hiếu chiến như Putin.
Xem ra các nhà chính trị trong chính quyền Trump mới thực là những kẻ sống trong thế giới ảo. Những kẻ đó nghĩ rằng chỉ cần Ukraine nhượng đất cho Nga thì mọi sự sẽ êm xuôi, hòa bình sẽ đến, tiền bạc sẽ không còn bị phung phí và sẽ chẳng còn ai phải bỏ mạng nơi chiến trường.
Tổng Thống Trump cần hiểu rằng đạt được một nền hòa bình bền vững không đơn giản như buôn bán một bất động sản. Nếu nghĩ đơn giản như thế thì chắc chắn ông đang sống trong thế giới ảo.
