Công bố kế hoạch 20 điểm cho Gaza tại Tòa Bạch Ốc với sự có mặt của Thủ Tướng Israel Benjamin Netanyahu, Tổng Thống Mỹ Donald Trump gọi đó là “ngày vĩ đại của văn minh nhân loại.”
Câu hỏi đặt ra là liệu kế hoạch “vĩ đại” này có sẽ mở ra lối thoát cho cuộc xung đột ở Gaza, hay đơn giản chỉ là cách Washington giải giáp Hamas mà thôi?
Một điều đáng phấn khởi cho ông Trump, đó là kế hoạch 20 điểm của ông đã nhanh chóng nhận được sự ủng hộ từ chính quyền Palestine và nhiều quốc gia Phương Tây lẫn Trung Đông.
Các nước Ai Cập, Qatar, Ả Rập Saudi, Thổ Nhĩ Kỳ, UAE… nói họ tin tưởng vào lộ trình của ông Trump hướng tới hòa bình ở Gaza.
London và Paris nói họ sẵn sàng hợp tác với Washington để biến kế hoạch này thành hiện thực, đồng thời kêu gọi Hamas giải giáp và phóng thích con tin.
Việc nhiều nước Phương Tây và Ả Rập nhanh chóng lên tiếng ủng hộ kế hoạch của ông Trump là điều có thể hiểu được, là vì xung đột ở Gaza kéo dài hai năm nay đã biến dải đất này thành một nơi đầy chết chóc, đầy khốn khó cho người Palestine. Sự khốn khó và chết chóc này cần được chấm dứt càng sớm càng tốt, cho dù kế hoạch 20 điểm của ông Trump chưa chắc đã khả thi.
Về phần mình, chính quyền Palestine hoan nghênh “những nỗ lực không mệt mỏi” của Tổng Thống Trump nhằm kết thúc giao tranh ở Gaza. Đây cũng là điều dễ hiểu, bởi trong tình thế khó khăn của mình, PLO không hoan nghênh kế hoạch của ông Trump cũng chẳng được, vì dù sao cái kế hoạch đó có đá động tới tương lai của Nhà nước Palestine, dù khá mập mờ. Vả chăng, người Palestine vào thời điểm này làm gì có quyền đòi hỏi thế này hay đòi hỏi thế kia. Được tí nào hay tí đó, vậy thôi.
Thế nhưng tới giờ này phía Hamas vẫn chưa lên tiếng về kế hoạch của ông Trump. Hamas sẽ có lý nếu cho rằng kế hoạch này có phần thiên vị Israel cũng như còn nhiều điểm cần bàn. Đó là:
1.Kế hoạch này không hề đề cập tới quyền được thành lập Nhà nước Palestine, mà chỉ nói rằng một ủy ban chuyển tiếp sẽ quản lý Gaza cho tới khi chính quyền Palestine có khả năng tiếp quản Gaza một cách hiệu quả. Thế nào là “có khả năng tiếp quản Gaza một cách hiệu quả?” Ai hay tổ chức nào sẽ chứng nhận cái khả năng này?
Trong khi đó, Thủ Tướng Netanyahu lại gần như bác bỏ sự trở lại Gaza của chính quyền Palestine. “Gaza sẽ không do Hamas hay chính quyền Palestine phụ trách,” ông Netanyahu nhấn mạnh.
Nói thẳng ra, vai trò của chính quyền Palestine trong tương lai là không rõ ràng. Người Palestine có thể nhất thời có được sự phấn khởi trước kế hoạch của ông Trump, song về lâu về dài họ có thể sẽ rơi vào thất vọng. Liệu ông Trump có thực bụng mang đến sự tốt đẹp cho người Palestine không?
Một danh nhân từng nói những lời bất hủ: “Đừng nghe những gì CS nói mà hãy nhìn ký những gì CS làm.” Người ta cũng có thể nói rằng: “Đừng nghe những gì Trump nói mà hãy nhìn kỹ những gì Trump làm.” Hãy lưu ý rằng ông Trump từng tuyên bố sẽ biến Gaza thành “Riviera của Trung Đông.” Tới nay ông chưa hề rút lại tuyên bố đó. Cho nên người ta có quyền nghi ngờ thiện chí của ông Trump khi đưa ra kế hoạch 20 điểm mà ông cho rằng nó đánh dấu “ngày vĩ đại của văn minh nhân loại.”
2.Kế hoạch này yêu cầu giải giáp Hamas nhưng lại không có lịch trình cụ thể cho sự rút quân Israel khỏi Gaza. Nếu Hamas chấp nhận giải giáp nhưng Israel sau đó không chịu rút quân thì sao? Hamas có thể sẽ dựa vào điểm mập mờ này để cương quyết không chấp nhận giải giáp.
Một điều nữa, ông Trump tuyên bố sẽ không cho Israel sáp nhập Gaza. Vậy lấy gì bảo đảm Israel sẽ làm theo yêu cầu này của ông Trump? Ông Trump sẽ làm gì nếu Israel vẫn sáp nhập Gaza? Có cảm tưởng ông Trump nói thế chỉ để người Palestine tạm yên lòng mà ủng hộ cái kế hoạch 20 điểm của ông mà thôi.
Nói đi nói lại, sẽ không có gì ngạc nhiên nếu Hamas lắc đầu với kế hoạch 20 điểm của ông Trump. Vị tổng thống thứ 47 của nước Mỹ không ít lần nói rằng để nhảy điệu Tango cần có hai người. Trong trường hợp Gaza, hai người đó chính là Israel với Hamas, chứ không phải Israel với Mỹ. Người ta sẽ vỗ tay rào rào nếu Hamas chấp nhận nhảy điệu Tango với Israel. Còn nếu chỉ là Mỹ nhảy với Israel thì sẽ chẳng ma nào thèm vỗ tay.
