Khi vừa tái đắc cử, Tổng Thống Donald Trump đã chọn tướng về hưu Keith Kellogg làm đặc phái viên về Nga và Ukraine.
Ông Kellogg từng là cố vấn an ninh quốc gia cho cựu Phó Tổng Thống Mike Pence rồi sau trở thành cố vấn an ninh quốc gia trong một thời gian ngắn cho chính quyền Trump trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump.
Theo kế hoạch chấm dứt xung đột tại Ukraine, ông Kellogg từng tuyên bố sẽ tập trung vào việc đưa hai nước Nga và Ukraine ngồi vào bàn đàm phán. Ông đề xuất kêu gọi cho phép Kyiv đàm phán với Nga ở vị thế mạnh. “Chúng tôi đề nghị Ukraine ngồi vào bàn đàm phán. Nếu họ không đàm phán thì Mỹ sẽ cắt viện trợ. Chúng tôi cũng yêu cầu ông Putin phải ngồi vào bàn đàm phán, nếu không Mỹ sẽ cung cấp cho Ukraine mọi thứ họ cần để đối phó với Nga trên chiến trường,” ông Kellogg nói.
Theo ông Kellogg, việc NATO mở rộng về phía Đông là mối “quan ngại hợp lý” đối với ông Putin, người yêu cầu NATO không tiếp nhận thêm thành viên Đông Âu. Điều này ngăn chặn Ukraine, Gruzia và Moldova gia nhập liên minh quân sự này. Đây được xem là một trong những điều kiện mà Moscow đưa ra để kết thúc cuộc xung đột.
Tuy nhiên ông Kellogg lại cáo buộc phía Nga là hiếu chiến khi Điện Kremlin cảnh báo căng thẳng hiện tại có thể leo thang thành Thế Chiến 3. “Việc khơi dậy nỗi sợ về Thế Chiến 3 của Moscow là đáng tiếc và liều lĩnh, không phù hợp với một cường quốc thế giới, trong khi Tổng Thống Trump đang nỗ lực ngăn chặn cuộc chiến và chấm dứt việc giết chóc,” ông Kellogg nói.
Dường như trong mắt Moscow, ông Kellogg nghiêng về Kyiv, có thiện cảm với Kyiv. Phía Nga được cho là đã phàn nàn với Washington về ông Kellogg. Có thể đây là lý do khiến Tổng Thống Trump vào Tháng Ba 2025 cho biết sẽ bổ nhiệm ông Kellogg làm đặc phái viên về Ukraine, thu hẹp nhiệm vụ của vị tướng về hưu này vốn từng là đặc phái viên của tổng thống về cả Nga và Ukraine.
Gần đây, vai trò và sự hiện diện của ông Kellogg tại các cuộc đàm phán đã giảm đi, trong khi ông Steve Witkoff lại tham gia nhiều hơn. Ông này vốn là đặc phái viên của Tổng Thống Mỹ về Trung Đông, nhưng đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán với phía Nga trong thời gian gần đây.
Steve Witkoff từng là cố vấn chính trị, người gây quỹ cho chiến dịch tranh cử của ông Trump. Ông này cũng từng là luật sư trước khi trở thành một ông trùm bất động sản ở New York. Trong chiến dịch tranh cử năm 2024, ông Witkoff giúp ông Trump cải thiện quan hệ với các đối thủ trong đảng Cộng Hòa.
Mặc dù chức danh chính thức của ông Witkoff là đặc phái viên của Tổng Thống Mỹ về Trung Đông nhưng gần đây ông đã tích cực tham gia vào những nỗ lực của Tòa Bạch Ốc nhằm kết thúc cuộc chiến ở Ukraine. Ông được cho là có quan điểm giống ông Trump về cuộc chiến này. Đó là muốn Ukraine phải có nhượng bộ về lãnh thổ cho Nga để đổi lấy hòa bình. Quan điểm này hẳn cũng phù hợp với Điện Kremlin. Đây được cho là lý do khiến ông Witkof được lòng Moscow nhưng lại khiến Kyiv không có thiện cảm với ông ta.
Dù được ông Trump xem là “chuyên gia gỡ rối” và từng đạt được ít nhiều thành công ở Trung Đông, ông Witkoff vẫn bị nhiều người đánh giá là chưa đạt được điều gì đáng kể trong vấn đề Ukraine. Nhiều người trong chính giới Mỹ chỉ trích ông ta là thiếu năng lực trong đàm phán với Putin. Nhà hoạt động chính trị người Nga là Gary Kasparov khá có lý khi nói rằng “giống như những người được ông Trump bổ nhiệm, điều kiện duy nhất của ông Witkoff là ông Trump tin chắc ông ta sẽ đặt lợi ích và mong muốn của cá nhân của ông Trump lên trên lợi ích của nước Mỹ.”
Trái ngược với những lời chỉ trích dành cho ông Witkoff, ông Trump lại cho rằng ông Witkoff “làm việc rất hiệu quả với ông Putin, bằng cớ là ông Witkoff đã giúp mang lại cuộc gặp thượng đỉnh ở Alaska.” Thế nhưng kết quả của Thượng đỉnh Alaska như thế nào thì ai cũng biết. Đó chỉ là con số 0 tròn trịa. Nói thẳng ra, tới giờ này ông Witkoff cho người ta thấy ông chỉ là một kẻ vô tích sự trong vấn đề Ukraine.
Chính quyền Trump hiện đang đối mặt với sức ép ngày càng lớn từ các đồng minh Âu Châu vốn yêu cầu Washington phải có thái độ cứng rắn hơn Moscow nhằm buộc Nga phải chấm dứt hành động quân sự ở Ukraine. Sẽ là điều thú vị nếu Tổng Thống Trump bất ngờ loại bỏ ông Witkoff và đặt ông Kellogg lại vị trí đặc phái viên của Mỹ về Nga và Ukraine.
Nếu điều này xảy ra thì hẳn nó sẽ được mọi người hiểu rằng Washington đang thay đổi thái độ của mình đối với Moscow. Không còn sự mềm yếu mà là một sự cứng rắn. Hẳn Kyiv và Âu Châu sẽ hài lòng về sự thay đổi này.
Và nếu ông Kellogg được ông Trump đưa trở lại vị trí cũ thì điều này gần như đồng nghĩa với việc Moscow đang lâm vào thế yếu, không còn ở vị thế có thể đưa ra điều kiện này, điều kiện nọ.
