Về kế hoạch hòa bình 28 điểm do Washington đề xuất, lúc này người ta thấy rằng:
Bộ Trưởng Lục Quân Mỹ Daniel Driscoll nói mình “khá lạc quan” sau cuộc gặp với Tổng Thống Ukraine Zelensky tại Kyiv để bàn về kế hoạch trên.
Sự “khá lạc quan” của ông Driscoll hẳn là đến từ việc TT Zelensky nói Kyiv đồng ý thảo luận với Washington về kế hoạch đó vốn yêu cầu Ukraine thực hiện những nhượng bộ lớn nhằm chấm dứt xung đột với Nga. Ông Zelensky nói: “Ukraine cần hòa bình và sẽ làm mọi thứ để không ai trên thế giới có thể nói chúng ta đang làm đổ vỡ ngoại giao.” Ông cũng nhấn mạnh Ukraine sẽ không đưa ra bất kỳ tuyên bố vội vàng nào.
Như vậy nhà lãnh đạo Ukraine tỏ ra thận trọng sau khi một số quan chức của Ukraine chỉ trích kế hoạch hòa bình 28 điểm của Washington là phi lý và không thể chấp nhận được. Theo giới quan sát, đề xuất của Mỹ gần giống các yêu cầu mà Moscow đưa ra sau khi phát động cuộc xâm lược vào Ukraine năm 2022. Theo kế hoạch 28 điểm, Ukraine sẽ từ bỏ bán đảo Crimea và vùng Donbas, đồng thời Kyiv phải hạn chế quân đội còn 600 ngàn quân.
Về phần mình, EU tuyên bố: “Bất kỳ kế hoạch hòa bình khả thi nào cũng phải nhận được sự ủng hộ của cả Ukraine và Âu Châu.” Rõ là EU có ý cảnh báo Washington rằng đừng nên kỳ vọng Ukraine và Âu Châu sẽ chấp nhận các nhượng bộ mà Washington mong muốn ở Kyiv.
Và việc ông Driscoll chỉ nói mình “khá lạc quan” cũng là vì TT Zelensky, sau khi đồng ý sẽ thảo luận với Mỹ về kế hoạch 28 điểm, đã tuyên bố rằng bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt chiến tranh đều phải mang lại “nền hòa bình có phẩm giá, với các điều kiện tôn trọng nền độc lập, chủ quyền và phẩm giá của nhân dân Ukraine.” Nghĩa là Kyiv và Âu Châu gần như đồng quan điểm về kế hoạch hòa bình mới này của Washington mà Tòa Bạch Ốc khẳng định có lợi cho cả hai bên và rằng kế hoạch này lấy cảm hứng từ sự thành công của kế hoạch hòa bình Gaza.
TT Zelensky cam kết Ukraine sẽ nỗ lực hết sức để các đề xuất hòa bình của Mỹ được thực hiện và không gây gián đoạn cho các nỗ lực ngoại giao.
Có thể tin rằng cuộc thảo luận sắp tới giữa Kyiv và Washington sẽ không hề dễ dàng cho Washington và sẽ không kết thúc chóng vánh. Bởi rất khó cho Washington thỏa mãn được yêu cầu của Kyiv là mọi kế hoạch hòa bình phải mang lại “một nền hòa bình có phẩm giá, với các điều kiện tôn trọng nền độc lập, chủ quyền và phẩm giá của nhân dân Ukraine,” khi mà cái kế hoạch 28 điểm của Washington đòi Ukraine phải nhượng Crimea và Donbas cho Nga, cùng một số nhượng bộ khác.
Tại một phiên họp của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc ngày 20 Tháng Mười Một, phó đại diện thường trực Ukraine là bà Hayovyshin bày tỏ sự ủng hộ với kế hoạch của TT Trump về chấm dứt xung đột với Nga. Thế nhưng bà tuyên bố Ukraine sẽ không bao giờ công nhận các vùng lãnh thổ bị Nga kiểm soát là của Nga, cũng như không đồng ý với bất kỳ hạn chế nào đối với quyền tự vệ của Ukraine. Bà nhấn mạnh Ukraine sẽ không thỏa hiệp về bản sắc, bao gồm ngôn ngữ của Ukraine. Xem như bà Hayovyshin đã thay mặt nhân dân Ukraine vạch ra “lằn ranh đỏ” cho kế hoạch 28 điểm của Washington.
Theo Financial Times, Washington kỳ vọng TT Zelensky sẽ ký thông qua giải pháp hòa bình trước ngày 27 Tháng Mười Một để Mỹ có thể trình bày văn kiện này với Nga trong Tháng Mười Một, nhằm hướng tới mục tiêu hoàn tất quá trình giải quyết xung đột vào đầu Tháng Mười Hai. Có cảm tưởng Washington chỉ muốn Kyiv mau mau chấp thuận cái kế hoạch 28 điểm của Mỹ mà không phản đối điểm nào.
Nếu vậy thì có thể nói cái kỳ vọng của Washington là rất đáng nực cười. Bởi có thể tin rằng một dân tộc có phẩm giá như Ukraine sẽ không bao giờ chấp nhận cái kế hoạch coi rẻ phẩm giá của họ như thế.
Rốt cuộc, người ta thấy rằng việc TT Zelensky nói Kyiv đồng ý sẽ thảo luận với Washington về kế hoạch 28 điểm chỉ là cách nói ngoại giao để không làm mất lòng Washington mà thôi. Ông Driscoll cũng thừa hiểu như vậy nên chỉ nói mình “khá lạc quan” chứ không nói “rất lạc quan.”
