1.
Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff cho rằng Moscow đã có hai “nhượng bộ đáng kể” về vấn đề Ukraine.
Theo ông này, “nhượng bộ” thứ nhất của Moscow là không còn đòi hỏi toàn bộ 5 khu vực Crimea, Donetsk, Lugansk, Zaporizhia và Kherson của Ukraine, mà chỉ còn yêu cầu Ukraine nhượng Donetsk và Lugansk cho Nga, còn Nga đồng ý dừng các hoạt động giao tranh dọc theo tiền tuyến hiện tại ở Zaporizhia và Kherson.
Cái “nhượng bộ” thứ hai của Moscow, theo ông Steve Witkoff, là Nga đồng ý với việc Mỹ và Âu Châu bảo đảm an ninh cho Ukraine tương tự theo điều 5 của NATO.
Cần phải nói ngay rằng những cái mà ông Steve Witkoff cho là “nhượng bộ đáng kể” của Moscow chẳng có gì đáng gọi là nhượng bộ cả. Thứ nhất, việc Ukraine gia nhập hay không gia nhập NATO là chuyện riêng của Ukraine. Nga đâu có quyền đồng ý hay không đồng ý. Ukraine đâu phải là một tỉnh của Nga.
Thứ hai, với Ukraine hay bất kỳ quốc gia nào, một tấc đất quê hương cũng là rất thiêng liêng. Vậy mà Nga lại muốn lấy cả các tỉnh Donetsk và Lugansk cùng bán đảo Crimea, và chỉ chịu dừng giao tranh dọc theo tiền tuyến ở Zaporizhia và Kherson. Khôn cha người ta. Thế mà gọi là nhượng bộ thì rõ ràng ông Steve Witkoff chỉ nói lấy được, ra cái điều là Nga đã “nhượng bộ đáng kể” thì Ukraine cũng nên có thiện chí đáp lại bằng cách chấp thuận để sớm có hòa bình.
Với cách suy nghĩ như vậy, Steve Witkoff rất xứng đáng được gọi là đặc phải viên của Nga hơn là của Mỹ.
2.
Tổng Thống Donald Trump nói mình cảm kích trước việc bà Hillary Clinton nói sẽ đề cử ông cho giải Nobel Hòa Bình nếu ông có thể kết thúc cuộc chiến mà không đặt Ukraine vào thế phải nhượng lãnh thổ.
“Thật là tốt. Có lẽ tôi sẽ lại thích bà ấy,” ông Trump nói. Phải thừa nhận rằng, với vai trò trung gian, ông Trump đã có nhiều cố gắng nhằm kết thúc cuộc chiến ở Ukraine, mà ông gọi là “cuộc chiến của Biden.” Thượng đỉnh ở Alaska là một nỗ lực như vậy.
Thế nhưng cho tới giờ này, ông Trump lại đang cho mọi người thấy ông chỉ muốn mau mau kết thúc với việc Ukraine chấp nhận nhượng lãnh thổ cho Nga. Rõ là ông không hề tôn trọng Ukraine, một đất nước nhỏ bé nhưng kiên cường chống lại sự xâm lược bạo tàn của Nga để giữ gìn từng tấc đất của non sông.
Khi nói mình cảm kích bà Clinton, dường như ông Trump không nghe rõ điều kiện mà bà đưa ra. Đó là “nếu ông có thể kết thúc cuộc chiến mà không đặt Ukraine vào thế phải nhượng lãnh thổ.” Nghĩa là nếu ông Trump cứ cố ép Ukraine phải nhượng đất cho Nga thì bà Clinton sẽ không đề cử ông cho Nobel Hòa Bình. Và có thể tin rằng Ủy ban Nobel Hòa Bình sẽ không điên khùng mà trao giải thưởng danh giá này cho ông Trump nếu ông đưa Ukraine vào thế phải nhượng lãnh thổ cho Nga mà Nga lại chẳng nhượng gì cho Ukraine.
Để được cái Nobel Hòa Bình không dễ đâu, ông Trump ơi!
3.
Trong một diễn biến mới nhất, Tổng Thống Donald Trump tuyên bố Ukraine không thể lấy lại Crimea hay gia nhập NATO.
Có lẽ sẽ không có vấn đề gì đáng kể nếu Ukraine không hoặc chưa trở thành thành viên NATO một khi nước này được Mỹ và Âu Châu bảo đảm an ninh tương tự điều 5 của NATO.
Về việc Ukraine phải nhượng Crimea cho Nga, ông Trump không phải là không có lý khi cho rằng ông Barack Obama đã để mất bán đảo này từ năm 2014 và cho phép Nga kiểm soát nó mà không nổ phát súng nào. Bản thân Kyiv cũng gần như không có động thái nào nhằm chiếm lại Crimea vào thời điểm đó.
Và ông Trump cũng không phải là không có lý khi cho rằng để kết thúc chiến tranh, cả Nga và Ukraine cần có nhượng bộ lẫn nhau. Có thể nói là tương đối thỏa đáng nếu cuộc chiến kết thúc với việc Nga rút quân hoàn toàn ra khỏi Ukraine, chỉ được giữ lại Crimea. Ukraine dù không vui nếu phải mất Crimea thì cũng nên chấp nhận. Đời là vậy, muốn mười phần mà chỉ được bảy, tám phần thì cũng tốt lắm rồi. Nhất là khi sức lực chẳng còn bao nhiêu.
Và nếu việc này xảy ra thì xem như Ukraine là bên thắng, Nga là bên thua. Bởi trước năm 2022, thời điểm Nga xâm lược Ukraine, Crimea đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga trên thực tế. Ông Trump rất có thể sẽ không quá khó khăn để thuyết phục Kyiv chấp nhận nhượng bộ này. Nhưng có thể sẽ không dễ dàng cho ông để thuyết phục Putin nếu không tiếp tục gia tăng sức ép lên Nga mà nền kinh tế được tin là đang đứng bên bờ vực sụp đổ.
Nếu ông Trump chung cuộc khiến Nga và Ukraine đồng lòng với đề xuất này thì ông sẽ rất xứng đáng với giải Nobel Hòa Bình. Bà Clinton chắc không phản đối gì đâu!
