Trong một tuyên bố mới nhất, Tổng Thống Mỹ Donald Trump nói: “Đề xuất hòa bình Ukraine chưa phải là phương án cuối cùng.”
Có thể hiểu Tổng Thống Trump nói điều này là do vấp phải sự phản đối quyết liệt từ Kyiv và Âu Châu. Không thể không phản đối trước một “kế hoạch không đáng gọi là kế hoạch” gồm toàn những đòi hỏi Ukraine phải nhượng bộ Nga tới mức gần như đầu hàng, tới mức người ta có cảm tưởng cái kế hoạch đó được soạn tại Nga chứ không phải tại Mỹ.
Người ta có thể thông cảm với Tổng Thống Trump khi ông nói: “Chúng tôi đang cố gắng chấm dứt xung đột Nga – Ukraine. Bằng cách này hay cách khác, chúng ta phải chấm dứt cuộc xung đột này.” Thế nhưng người ta sẽ không bao giờ đồng ý với việc Tổng Thống Trump đề xuất cái kế hoạch tồi tệ này rồi đặt ra cái hạn chót cho Kyiv phải chấp thuận nó. Nếu ai đó đưa cho ông Trump một ly rượu độc rồi yêu cầu ông phải uống nó thì liệu ông có chịu không?
Huống hồ đây đâu chỉ là một mình ông Zelensky mà là cả đất nước và dân tộc Ukraine, một dân tộc đã và đang chấp nhận hy sinh xương máu của mình để bảo vệ tổ quốc. Việc Tổng Thống Trump xem thường nhân phẩm dân tộc Ukraine rất đáng cho ông bị người đời nguyền rủa và ném ngàn cục đá vào đầu.
Theo đề xuất của Washington, Ukraine bị yêu cầu phải nhượng cho Nga Crimea, Lugansk và Donetsk. Không chỉ thế, Ukraine còn phải cắt giảm quân số xuống 600,000 người và sửa hiến pháp, nêu rõ nước này từ bỏ nguyện vọng trở thành thành viên NATO. Đổi lại, Ukraine sẽ nhận được “bảo đảm an ninh đáng tin cậy,” được hiểu là Ukraine sẽ hưởng cơ chế “tương tự NATO.”
Thế thì người ta phải đặt câu hỏi là để Ukraine thực sự nhận được cái gọi là “bảo đảm an ninh đáng tin cậy,” tại sao lại không kết nạp luôn Ukraine vào NATO? Hẳn điều này xuất phát từ đòi hỏi của Moscow vốn không muốn Ukraine làm thành viên của liên minh quân sự này. Và người ta lại tiếp tục đặt câu hỏi tiếp theo: ‘Phải chăng Moscow là quan thầy của Washington? Phải chăng Putin là ông nội của Trump?”
Người ta còn nhớ ngày 5 Tháng Mười Hai 1994 tại Budapest, Ukraine đã ký thỏa thuận đồng ý từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của mình để đổi lấy sự bảo đảm an ninh từ Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc và Nga. Giờ đây Kyiv vẫn thường nhắc lại thỏa thuận này với niềm hối tiếc, cho rằng mình đã phạm sai lầm. Bởi thực tế là Nga đã dựa vào sai lầm đó để xâm lược Ukraine, Mỹ thì ra sức ép Ukraine phải nhượng bộ Nga, Trung Quốc thì tiếp sức cho cuộc xâm lược của Nga bằng cách mua khối lượng dầu khổng lồ từ Nga đồng thời bán cho Nga những hàng hóa mang tính lưỡng dụng. Chỉ Anh và Pháp là ra sức hỗ trợ Ukraine.
Chắc chắn Kyiv sẽ không muốn lập lại cái sai lầm mà họ đã phạm ở Budapest cách đây hơn 30 năm bằng cách chấp thuận cái kế hoạch 28 điểm của Washington. Sai lầm một lần là đủ lắm rồi. Nói thẳng ra, chẳng “bảo đảm an ninh đáng tin cậy” nào là đáng tin cậy cả. Washington đừng nên giở trò xúi con nít ăn cứt gà.
Đâu phải tự nhiên mà Tổng Thống Zelensky có phản ứng lạnh nhạt với cái kế hoạch 28 điểm của Washington, nói rằng sẽ đề xuất các phương án thay thế. Cho nên để đạt được một phương án được tất cả các bên chấp nhận, chắc chắn phải mất nhiều thời gian. Nghĩa là ông Trump nên vất vào thùng rác cái hạn chót 27 Tháng Mười Một của ông, vì nó quá lố bịch và vô duyên, vô lý.
Theo báo Guardian, sau khi trở về từ Kyiv, ông Bộ Trưởng Lục Quân Mỹ Daniel Driscoll nói với đại diện các thành viên NATO, rằng nếu Ukraine không đồng ý thỏa thuận của Tổng Thống Trump, thì thỏa thuận sau này sẽ không còn tốt như vậy nữa. Rõ là một lời hăm he. Tốt nhất là Washington nên rút lại mọi lời hăm he với Ukraine. Tốt nhất là Washington nên làm việc nghiêm chỉnh với Kyiv để cùng nhau có được một kế hoạch gồm những điều khoản hợp lý, thay vì những điều khoản tồi tệ như hiện tại. Hoàn toàn đúng nếu cho rằng Washington và Kyiv có thể thương lượng với nhau về điểm này, điểm kia của cái kế hoạch 28 điểm, song phẩm giá của Ukraine là không thể thương lượng
Chỉ như thế Tổng Thống Trump mới thực sự là người yêu hòa bình. Chỉ như thế ông mới xứng đáng là tổng thống của nước Mỹ, đầu tàu của thế giới tự do, thay vì bị xem là con rối của Moscow.
