“Nga và Azerbaijan đang trải qua một giai đoạn khó khăn,” đó là lời thừa nhận của Điện Kremlin qua lời của phát ngôn viên Dmitry Peskov.
Nguyên nhân dẫn tới “giai đoạn khó khăn” giữa hai nước chính là vụ máy bay của hãng hàng không Azerbaijan Airlines (AZAL) bị bắn rơi tại Kazakhstan hồi Tháng Mười Hai năm 2024. Phía Azerbaijan cáo buộc phòng không Nga là thủ phạm.
Điều đáng nói là Tổng Thống Nga Putin dù xin lỗi Azerbaijan và gởi lời chia buồn nhưng lại không công khai thừa nhận đó là lỗi của Nga. Có lẽ ông ta muốn đổ tội cho UAV của Ukraine nhưng lại không có bằng chứng để đổ tội. Tới giờ này, Nga vẫn chưa bồi thường thiệt hại cho Azerbaijan theo yêu cầu của nước này.
Ông Peskov nói Azerbaijan quyết định kiện Nga ra tòa án quốc tế về vụ này là quyền của Azerbaijan, và Nga sẽ chờ phán quyết chính thức của tòa. Vấn đề là khi nói “Nga sẽ chờ phán quyết của tòa,” ông Peskov khiến người ta phải đặt câu hỏi: “Nếu tòa ra phán quyết rằng Nga là bên có lỗi và phải bồi thường thiệt hại cho Azerbaijan thì liệu Nga có chấp nhận phán quyết của tòa hay không?” Hẳn câu trả lời từ Nga sẽ là “không.”
Nga từng tuyên bố không công nhận quyết định của Tổ Chức Hàng Không Dân Dụng Quốc Tế (ICAO), một cơ quan chuyên môn của Liên Hiệp Quốc, trong vụ Úc và Hà Lan kiện Nga liên quan đến vụ rơi máy bay MH17, cho rằng quyết định này là bất hợp pháp và chính quyền Kyiv là thủ phạm gây ra thảm họa MH17. Người ta tin rằng Nga chỉ công nhận quyết định của ICAO là hợp pháp nếu nó tuyên Nga không có lỗi trong vụ MH17 bị rơi.
Vụ máy bay của Azerbaijan Airlines, người ta cũng tin sau này tòa án quốc tế mà ra phán quyết rằng Nga có lỗi thì nhiều khả năng Nga cũng sẽ nói phán quyết của tòa là bất hợp pháp. Nghĩa là Azerbaijan có kiện cũng hoài công một khi Nga tỏ ra là kẻ thiếu thiện chí, không muốn giải quyết vấn đề. Và rằng chính sự thiếu thiện chí của Nga đã gây ra “giai đoạn khó khăn” của hai nước.
Ông Peskov nói thêm: “Chúng tôi hy vọng giai đoạn khó khăn này sớm qua đi.” Ông nhấn mạnh rằng “sự hợp tác giữa hai nước mang lại lợi ích cho cả hai bên.” Khi nói như thế, ông Peskov cố tình lờ đi rằng khó khăn sẽ không tự qua đi. Nó chỉ qua đi khi Nga công khai nhận lỗi và bồi thường thỏa đáng cho Azerbaijan. Chỉ như thế cả hai nước mới có thể vượt qua giai đoạn khó khăn.
Và khi ông Peskov nhấn mạnh “sự hợp tác giữa hai nước mang lại lợi ích cho cả hai bên” thì người ta lại thắc mắc Azerbaijan phải hợp tác kiểu gì khi Nga tỏ ra không thực lòng muốn hợp tác trong vụ máy bay của AZAL bị bắn rơi. Với Nga, Azerbaijan theo đuổi đến cùng vụ máy bay rơi sẽ chẳng ích gì mà chỉ thiệt thân. Và rằng Azerbaijan cho qua vụ này là khôn ngoan nhất. Dẫu sao Nga đã xin lỗi rồi mà.
Rốt cuộc, người ta tin rằng “giai đoạn khó khăn” giữa Nga và Azerbaijan sẽ còn tồn tại lâu dài với sự khinh bỉ mà Azerbaijan dành cho Nga. Nhưng với Nga, có lẽ đây chỉ là chuyện nhỏ, rất nhỏ. Cái ‘giai đoạn khó khăn” thực sự của Nga chính là lúc này đây, Nga đang phải căng mình chống đỡ những đòn mạnh mà Phương Tây giáng xuống nhằm hỗ trợ Ukraine, từ vũ khí tới cấm vận. Đặc biệt tinh thần quyết chiến quyết thắng của người Ukraine ngày càng tăng với những cuộc phản công mạnh mẽ trên khắp các mặt trận.
Trong khi Nga không kích các thành phố của Ukraine, thì Ukraine cũng đáp trả dữ dội bằng UAV nhằm vào thủ đô Nga. Moscow phải đối mặt với hàng trăm UAV của Ukraine trong nhiều đêm liên tiếp. Chiến tranh không chỉ diễn ra trên đất Ukraine mà còn trên cả đất Nga, điều mà Putin hẳn không lường được khi hăm hở đem quân xâm lược Ukraine.
Khi cuộc xung đột mới bắt đầu, nhiều người cho rằng Ukraine khó đứng vững được lâu trước quân Nga vừa đông vừa được trang bị hùng hậu. Song giờ đây, nhiều người lại tin rằng kẻ thua trong cuộc chiến này sẽ không phải là Ukraine.
