Tổng Thống Mỹ Donald Trump nói Kyiv sẽ gặp “rắc rối lớn” nếu không ký thỏa thuận khoáng sản.
Ông Trump cho rằng TT Zelensky nên suy nghĩ kỹ trước khi phản đối phiên bản sửa đổi mới nhất của thỏa thuận khoáng sản do Mỹ đề xuất.
Ngày 28 Tháng Ba, TT Zelensky xác nhận đã nhận được một dự thảo sửa đổi của thỏa thuận, trong đó có nhiều điều khoản chưa hề được hai bên bàn thảo trước đó. Ông Zelensky tuyên bố Ukraine sẽ không ký bất kỳ thỏa thuận nào nếu nó đe dọa khả năng hội nhập EU của Ukraine.
Được biết, phiên bản mới nhất của thỏa thuận có những điều khoản khắt khe hơn dự thảo ban đầu. Theo đó, Washington có quyền thu hồi toàn bộ viện trợ đã cấp cho Ukraine từ khi chiến sự nổ ra, lên tới hàng trăm tỷ Mỹ kim dù Kyiv luôn phủ nhận đó là khoản nợ của Ukraine đối với Mỹ. Và rằng Mỹ sẽ áp dụng lãi suất 4% một năm với mọi khoản lợi nhuận từ quỹ khai thác chung. Không chỉ thế, Mỹ còn được quyền khai thác dầu khí của Ukraine. Nghĩa là bản thỏa thuận khoáng sản mới không đơn thuần chỉ là khai thác khoáng sản mà còn nhiều hơn thế.
Nói thẳng ra, với phiên bản mới nhất của thỏa thuận, Washington đang muốn lợi dụng sự khó khăn của Ukraine để bóp nghẹt nước này. Việc Kyiv muốn đàm phán lại là có lý do chính đáng. Vận mạng của một dân tộc không phải là trò đùa để thích ký là ký. Trước việc Kyiv có thể rút khỏi thỏa thuận khoáng sản, ông Trump nói với sự bực tức : “Hai bên đã đạt được một thỏa thuận về đất hiếm. Bây giờ ông Zelensky lại nói muốn đàm phán lại”. Nói như thế, rõ là ông Trump cố tình lờ đi rằng Kyiv chỉ muốn bàn lại về những điều không có tẻong bản thỏa thuận trước. Và đó là lỗi cỗ tình của Washington, không phải của Kyiv. Và rằng với phiên bản sửa đổi mới của thỏa thuận khoáng sản, Mỹ là bên bây cưa chứ không phải Ukraine để ông Trump bực tức. Ông Trump cần biết rằng chỉ bọn gian thương mới bây cưa. Nhà kinh doanh chân chính không bao giờ hành xử như vậy.
Phàm đã là thỏa thuận thì phải công bằng, hai bên phải cùng có lợi. Chỉ một bên có lợi còn bên kia bất lợi thì không đáng gọi là thỏa thuận, mà chỉ đáng gọi là ăn cướp. Vấn đề là cho dù TT Zelensky có chấp thuận bản thỏa thuận sửa đổi thì chưa chắc Quốc Hội Ukraine đã chịu thông qua. Nghị sĩ Ukraine là Yaroslav Zheleznyak nói ông đã đọc bản đề xuất khai thác khoáng sản mới và gọi đó là “đề xuất kinh khủng”. Theo đó, dự thảo mới của Mỹ có nhiều điều bất lợi cho Ukraine, bao gồm thành lập một hội đồng có 5 thành viên, trong có 3 thành viên là người Mỹ có quyền phủ quyết. Và trong dự thảo mới, vẫn không thấy đề cập việc Washington bảo đảm an ninh cho Ukraine. Nếu ký kết, Ukraine xem như mất quyền tự chủ với nguồn khoáng sản quốc gia và buộc phải trao tài nguyên của mình cho Mỹ vô thời hạn.
Theo kết quả thăm dò mới nhất của Viện Xã hội học quốc tế Kyiv, chỉ 3% người Ukraine tin ông Trump có thể mang lại một nền hòa bình công bằng cho đất nước họ. Kết quả thăm dò này xem ra rất đáng tin cậy. Việc ông Trump muốn ép Ukraine phải ký vào một bản thỏa thuận khoáng sản đầy bất công đủ cho mọi người thấy ông ta là hạng người như thế nào. Hạng người như thế làm sao có thể giúp đem lại một nền hòa bình công bằng cho Ukraine.
Nhiều người thắc mắc cái “rắc rối lớn” mà ông Trump hăm dọa sẽ áp dụng với Ukraine nếu Kyiv không chịu ký vào bản thỏa thuận mới sẽ là gì. Hẳn sẽ lại là cắt quân viện và chia sẽ thông tin tình báo cho Ukraine. Thậm chí, để “trừng phạt” Kyiv, không loại trừ Washington sẽ nới lỏng trừng phạt cho Nga để Nga tăng sức mạnh hầu chiếm đoạt toàn bộ các tỉnh vùng Donbas, vốn chứa nguồn tài nguyên khoáng sản khổng lồ của Ukraine để từ đó Mỹ sẽ hợp tác với Nga khai thác nguồn tài nguyên này và cùng chia lợi với Nga, chứ không phải với Ukraine.
Và còn gì nữa thì người ta phải chờ xem, để biết Trump thực sự là bạn hay thù của thế giới tự do.
