Hạt vi nhựa (Microplastic) có ở khắp mọi nơi trong đời sống hằng ngày của chúng ta: trong thực phẩm, nước và thậm chí cả không khí.
Các nhà khoa học và kỹ sư trên khắp thế giới đã phát triển đủ loại chiến lược sáng tạo để cố gắng sàng lọc những hạt nhựa nhỏ bé này. Một trong số đó là một giải pháp mới, đơn giản nhưng hiệu quả để làm sạch nước uống, có lẽ đã có sẵn trong chính nhà bếp của mỗi người.
Microplastic là bất kỳ loại nhựa nào có chiều dài nhỏ hơn 0.2 inch. Chúng thường được tìm thấy trong chất thải công nghiệp và các sản phẩm làm đẹp. Ngoài ra, hạt vi nhựa cũng còn được hình thành trong quá trình phân hủy các mảnh rác thải nhựa lớn. Theo Ocean Literacy Portal của UNESCO, nhiều mảnh nhựa này sẽ trôi vào đại dương, nơi ước tính chứa khoảng 50 đến 75 nghìn tỷ mảnh nhựa siêu nhỏ và to.
Những hạt nhựa này chứa các hóa chất làm gián đoạn quá trình giải phóng hormone tự nhiên của cơ thể con người, dẫn đến nguy cơ rối loạn sinh sản và một số bệnh ung thư. Một số còn mang chất độc trên bề mặt như kim loại nặng.
Theo thời gian, những hạt vi nhựa này sẽ bị phân hủy thành nhựa nano. Chúng nhỏ đến mức có thể đi qua ruột và phổi, rồi trực tiếp đi vào máu, qua cơ thể và vào các cơ quan quan trọng của chúng ta, chẳng hạn như tim và não.
Với rất nhiều hạt nhỏ này trong đại dương, có lẽ không có gì ngạc nhiên khi chúng cũng có mặt trong nước uống hằng ngày. Tuy nhiên, nhờ nghiên cứu mới của Guangzhou Medical University và Jinan University ở Trung Quốc, mỗi người có thể loại bỏ hơn 80% lượng nhựa nhỏ này với sự trợ giúp của một thiết bị nhà bếp đơn giản: một ấm đun nước và một bộ lọc nước. (theo Newsweek.
Trong thử nghiệm, được công bố trên tạp chí Environmental Science and Technology Letters, nhóm nghiên cứu, do Zhanjun Li và Eddy Zeng dẫn đầu, đã thu thập các mẫu nước máy cứng từ Quảng Châu, Trung Quốc và thêm vào chúng những lượng nhựa nano và vi nhựa khác nhau. Sau đó, các mẫu được đun sôi trong vòng năm phút và để nguội trước khi nhóm nghiên cứu đo lượng nhựa nổi tự do có trong mỗi mẫu.
Có lẽ bạn đã từng nghe đến thuật ngữ “nước cứng” (hard water). Mặc dù nước thường trong như pha lê nhưng nó chứa khoáng chất và hóa chất. Nồng độ của một số khoáng chất nhất định là yếu tố tạo nên “độ cứng” của nước. Nước cứng giàu khoáng chất và tạo ra một lượng nhỏ chất phấn, được gọi là cặn vôi, hay còn gọi là canxi cacbonat, khi đun sôi.
Nếu bạn sống ở khu vực có nước cứng, bạn sẽ nhận ra đây là những cặn trắng nổi trên bề mặt của trà và cà phê. Trên thực tế, khi nước sôi, cặn trắng này bao bọc các hạt nhựa, tách chúng ra khỏi phần còn lại của chất lỏng.
Sau đó, nếu chất lỏng này được đổ qua một bộ lọc đơn giản, như bộ lọc cà phê, cặn vôi nổi cùng với nhựa đóng gói sẽ được tách ra khỏi phần còn lại của chất lỏng. Trên thực tế, sử dụng phương pháp này sẽ giúp mọi người loại bỏ tới 90% nhựa vi mô và nhựa nano trôi nổi tự do trong nước.
Mặc dù những tác động này thể hiện rõ rệt nhất trong nước cứng, nhưng phương pháp đang được đề cập vẫn sẽ loại trừ được khoảng 25% hạt nano và vi nhựa có trong các mẫu nước lỏng.
Các tác giả viết: “Chiến lược đun sôi nước đơn giản này giúp ‘loại bỏ’ các hạt nano và vi nhựa ra khỏi nước máy gia đình và có khả năng giảm bớt, một cách an toàn, lượng nhựa nano và vi nhựa mà con người đưa vào cơ thể thông qua việc uống nước.”
