Không có thứ gì trên đời là thực sự miễn phí. Nhưng Facebook, Instagram thì sao? Có bao giờ bạn thắc mắc những mạng xã hội này lấy kinh phí ở đâu để tồn tại?
Bạn có để ý, sau khi bạn nhập tìm kiếm “khăn trải bàn” thì ngày hôm sau, tuần sau, thậm chí cả tháng sau, mỗi lần lên Facebook, bạn toàn thấy… khăn trải bàn. Kinh khủng hơn, bạn vừa nói chuyện với chồng/vợ mình về việc lên kế hoạch cho chuyến du lịch ở Nhật Bản, sau đó bạn nhận quảng cáo của hàng loạt công ty du lịch về những khu nghỉ dưỡng xịn sò ở xứ hoa anh đào.
Facebook, Instagram đang theo dõi bạn chăng?
Đúng như vậy! Facebook chắc chắn đang theo dõi bạn và có thể sử dụng thông tin của bạn theo cách mà bạn chẳng thích chút nào.
Vậy Facebook thực hiện điều này như thế nào và loại thông tin cá nhân nào được thu thập? Thực ra là khá nhiều! Theo Steve Grobman, giám đốc công nghệ tại công ty an ninh mạng McAfee, thông tin đầy đủ những rủi ro của tính năng gây ra điều này, và giúp bạn cách vô hiệu hóa nó, để có thể an toàn khi lên online.
Thủ phạm chính là Meta tracking, và nó ảnh hưởng đến cả Facebook và Instagram. Khi bật cài đặt này, Meta sẽ có thể theo dõi hoạt động của bạn trên nhiều trang web và ứng dụng khác nhau để có thể cung cấp quảng cáo nhắm mục tiêu đến bạn.
Điều này chủ yếu được thực hiện thông qua Meta Pixel, một đoạn mã JavaScript nhỏ được đặt trên trang web để theo dõi hoạt động của khách truy cập và hành động của người dùng. Sau đó, dữ liệu được thu thập và sử dụng để phân phối quảng cáo có mục tiêu dựa trên sở thích và vị trí của người dùng trên các nền tảng của Meta, bao gồm Facebook và Instagram. Nếu điều này nghe quen thuộc, có thể là do Meta Pixel – do chủ sở hữu trang web hoặc nhà phát triển web thêm vào – giống như một cookie trực tuyến, cũng theo dõi hoạt động trực tuyến của bạn.
Thực tế thì việc này không đến nỗi tệ hại như chúng ta nghĩ, ít nhất là trên lý thuyết. Xét cho cùng, quảng cáo giúp duy trì việc sử dụng nền tảng miễn phí, do đó điều này có ý nghĩa từ góc độ kinh doanh.
Quảng cáo phải được điều chỉnh theo sở thích của bạn và do đó phải phù hợp với bạn. Tuy nhiên, vấn đề là quyền riêng tư của bạn sẽ bị ảnh hưởng. Grobman cho biết quá trình tương tự này cũng dẫn đến các quảng cáo không mong muốn và các chiến dịch tiếp thị không được đồng ý. Thường có sự đánh đổi đáng kể giữa tính cá nhân hóa và quyền riêng tư.
Tuy nhiên, điều khoản dịch vụ của Meta nêu rõ rằng họ không bán thông tin người dùng. Các doanh nghiệp được phép sử dụng dữ liệu thu thập được thông qua Meta Pixel cho mục đích quảng cáo của riêng họ trong nền tảng Meta, nhưng Meta không thể trực tiếp bán dữ liệu Meta Pixel của bạn.
Tại sao bạn nên tắt Meta tracking?
Vấn đề duy nhất ở đây không chỉ là sự tràn lan của các quảng cáo gây phiền nhiễu. Meta tracking còn thu thập và hưởng lợi từ dữ liệu cá nhân của bạn. Tắt Meta tracking giúp bạn bảo vệ quyền riêng tư và kiểm soát tốt hơn dấu vết kỹ thuật số của mình.
Những loại thông tin cá nhân theo Grobman là bao gồm số điện thoại, tin nhắn và thậm chí cả siêu dữ liệu từ ảnh và video. Những thông tin như thói quen, vị trí và tương tác của bạn với người khác, chẳng hạn như bài đăng bạn thích và chia sẻ, cũng được tích hợp trong tính năng này. Bằng cách tắt hoặc giảm tính năng theo dõi, bạn sẽ hạn chế nguy cơ sử dụng sai dữ liệu. Đó là một cách bạn có thể ưu tiên dữ liệu và quyền riêng tư của mình.
Và ngoài những gì các công ty truyền thông xã hội theo dõi, điều quan trọng là phải cân nhắc xem ai khác có thể xem thông tin của bạn. Grobman cho biết tin tặc và kẻ lừa đảo thường lợi dụng thông tin cá nhân được chia sẻ trên mạng xã hội để thực hiện hành vi trộm cắp danh tính hoặc tạo ra các vụ lừa đảo qua tin nhắn hoặc email cực kỳ cá nhân hóa. Đây là lý do tại sao điều quan trọng là phải bảo đảm bạn hiểu rõ ai có thể xem thông tin bạn chia sẻ trực tuyến.
Bạn sẽ luôn thấy những quảng cáo và bài đăng được tài trợ trên Facebook, nhưng tắt tính năng theo dõi Meta có nghĩa là công ty sẽ không biết bạn thích gì và do đó, quảng cáo sẽ không được tùy chỉnh theo sở thích của bạn. Ví dụ, bạn có thể nhìn thấy quảng cáo về tã, ngay cả khi bạn không có con. Và những quảng cáo khác không liên quan đến bạn vì nó không nhắm đến bạn, không biết được nhu cầu của bạn.
Trên thực tế, nếu bạn muốn xem những quảng cáo có liên quan đến mình, thì bạn có thể bật tính năng theo dõi Meta.
Meta theo dõi giống như hoạt động ngoài Facebook. Meta tracking là thuật ngữ chung bao gồm loại hình thu thập thông tin này, trong khi Off-Facebook Activity là công cụ mà Meta sử dụng để thực hiện việc này.
Vào năm 2020, nhằm tăng cường tính minh bạch với người dùng, Facebook đã giới thiệu Hoạt động ngoài Facebook. Tính năng này cho phép bạn xem tóm tắt thông tin mà công ty nhận được về hoạt động của bạn trên các ứng dụng và trang web khác, bao gồm các giao dịch mua, tìm kiếm và khi bạn nhấp vào liên kết bên ngoài. Nó cũng bao gồm thông tin chi tiết về thời điểm bạn đăng nhập vào trang web hoặc ứng dụng bằng ID Facebook thay vì tạo tài khoản và mật khẩu mới.
Để xem hoạt động của bạn ngoài Facebook và xóa lịch sử để Meta ngừng theo dõi bạn, hãy làm theo các bước sau:
Đối với Facebook
Mở Facebook trên trình duyệt web hoặc ứng dụng.
Nhấp hoặc chạm vào ảnh hồ sơ hình tròn của bạn.
Chọn “Cài đặt & quyền riêng tư”/ “Settings & privacy”, rồi chọn “Cài đặt”/”Settings” (hoặc nhấp vào biểu tượng bánh răng ở góc trên bên phải của ứng dụng).
Chọn “Trung tâm tài khoản Meta”/ “Meta Accounts Center”
Chọn “Thông tin và quyền của bạn” / “Your information and permissions.”
Chọn “Hoạt động của bạn ngoài công nghệ Meta”/ “Your activity off Meta technologies”. Tại đây, bạn có thể xem lại và xóa lịch sử của mình và chọn “Ngắt kết nối”/ “Disconnect” để chấm dứt việc theo dõi trong tương lai.
Đối với Instagram
Truy cập Instagram trên trình duyệt web hoặc mở ứng dụng.
Nhấn vào ảnh hồ sơ hình tròn của bạn.
Chọn ba đường ngang (biểu tượng “hamburger”) và chọn “Trung tâm tài khoản”/ “Accounts Center.”.
Trong phần “Cài đặt tài khoản”/“Account settings” , chọn “Thông tin và quyền của bạn”/ “Your information and permissions.”
Nhấn hoặc nhấp vào “Hoạt động của bạn không nằm trong công nghệ Meta”/ “Your activity off Meta technologies. Tại đây, bạn có thể xem lại và xóa lịch sử của mình và chọn “Ngắt kết nối”/ “Disconnect” để chấm dứt việc theo dõi trong tương lai.
(theo Reader’s Digest)
