Là một trong những cuộc triển lãm thương mại công nghệ lớn nhất thế giới (trước đây gọi là Consumer Electronics Show [CES], Triển lãm Điện tử Tiêu dùng) năm 2023 đang diễn ra tại thành phố Las Vegas, Nevada mang đến cái nhìn đầu tiên về những sáng tạo công nghệ trong năm mới. Nhưng CES không phải là quả cầu pha lê hoàn hảo của các dự đoán.
Từ Metaverse…
CES nổi tiếng với những màn trình diễn phô trương về đổi mới và sáng tạo với các hành lang trưng bày đan xen của các thiết bị đến từ khắp nơi trên thế giới.
Bóc tách các lớp của màn chính diễn, chúng ta sẽ có cái nhìn thoáng qua về mối quan hệ của con người với công nghệ trong một cuộc sống không ngừng thay đổi. Tuy nhiên, CES không phải là quả cầu pha lê hoàn hảo tiên đoán cho tương lai gần (Nếu CES tiên đoán luôn luôn đúng, bạn đã có thể bước vào đại lý và đặt cọc mua một chiếc xe hơi bay rồi!).
Avi Greengart, nhà phân tích chính của công ty nghiên cứu Techsponential, nhận định: “CES là nơi tuyệt vời để hiểu sức khỏe của các hệ sinh thái và khám phá các xu hướng cơ bản của công nghệ, nhưng bạn không thể trông chờ tất cả những gì thấy ở CES đều sớm xuất hiện sau đó!”. Vì vậy, cần sàng lọc giữa những ồn ào tại CES và thực tế những tin vui công nghệ sẽ xuất hiện trong năm 2023.
Trong một cuộc khảo sát gần đây với 9,000 người tiêu dùng, công ty dịch vụ chuyên nghiệp Accenture nhận thấy có đến 55% người được hỏi muốn trở thành “người dùng tích cực” của Metaverse. “Trong số những người siêu lạc quan đó, 90% muốn thực hiện được mơ ước ngay trong năm 2023!” Kevan Yalowitz, phụ trách bộ phận nền tảng và phần mềm toàn cầu của Accenture nói.”
Trong khi đó, các công ty công nghệ tiêu dùng khác cũng bận rộn không kém. HTC (công ty sản xuất dòng tai nghe VR Vive) vừa công khai giới thiệu một sản phẩm dành cho các công cụ di động, được thiết kế để cạnh tranh với trò chơi nổi tiếng Quest 2 của Meta. Các đối thủ khác, kể cả Sharp và Canon, cũng sẵn sàng trình diễn các nguyên mẫu và trải nghiệm có thể mang đến cho người dùng nhiều chọn lựa cách đi vào không gian ảo.
Sau nhiều năm mong đợi, 2023 có thể là năm cuối cùng Apple phát hành màn hình đeo được. Nhưng nói thế không có nghĩa là bạn sẽ sớm thấy mình di chuyển qua các thế giới rộng lớn và có thể tương tác sớm hơn trong một không gian ảo như Metaverse mà chỉ là sự háo hức trải nghiệm nó ngày càng tăng.
Đến Matter
Nhờ một tiêu chuẩn thống nhất có tên Matter (Vật chất), năm 2022 được cho là “năm các tiện ích gia đình được kết nối với nhau, từ bóng đèn thông minh, chuông cửa video, máy điều nhiệt… Tất cả bắt đầu hoạt động cùng nhau một cách liền mạch. Mua bất kỳ thứ gì trong số đó, bạn đều có thể điều khiển được chúng bằng trợ lý giọng nói hoặc nền tảng (platform) nào có sẵn. Nhưng việc phát hành Matter bị trì hoãn mất vài tháng.
Tuy nhiên, CES 2023 hé lộ làn sóng lớn đầu tiên các sản phẩm nhà thông minh có thể được điều khiển từ Google Home, ứng dụng Home của iPhone, SmartThings trên điện thoại Samsung. Nhưng việc thúc đẩy khả năng tương tác giữa các thiết bị không chỉ có ở Matter. Theo Washington Post. Công ty Apple (từ lâu đã sử dụng hệ thống sạc Lightning độc quyền của mình cho iPhone và một số dòng iPad) cho biết họ sẽ tuân thủ yêu cầu của Liên hiệp Châu Âu (EU) về sạc USB-C cho nhiều thiết bị điện tử nhỏ. Công ty dự kiến sẽ thực hiện chuyển đổi kịp thời để nâng cấp iPhone vào năm tới, có nghĩa là chúng ta có thể sớm có một bộ sạc có thể dùng chung cho tất cả thiết bị.
CES 2023 cũng trưng bày nhiều TV thế hệ mới tuyệt đẹp (đôi khi hơi màu mè) để phát những bộ phim của các dịch vụ phát trực tuyến. Năm 2023, các dịch vụ phát trực tuyến như Netflix mà nhiều người bắt đầu làm quen và thừa nhận cũng sẽ có sự chuyển biến.
Sau một năm truyền thông trực tuyến phát triển đầy kịch tính, gồm cả sự bùng nổ của CNN Plus và thông tin về sự hội nhập HBO Max và Discovery Plus sắp xảy ra, Yalowitz của Accenture nhận định: “Những người tham gia kinh doanh trực tuyến đang buộc phải suy nghĩ lại về mô hình kinh doanh của mình để thu hút và giữ chân khách hàng”. Điều đó có nghĩa là dịch vụ phát trực tuyến mà bạn đăng ký sẽ thu phí hàng tháng thấp hơn nhờ có quảng cáo hỗ trợ hoặc nhiều chương trình yêu thích của bạn có thể bị mất khi các công ty truyền thông tiếp tục tranh giành quyền sử dụng nội dung.
An ninh kỹ thuật số có nhiều giải pháp an toàn
Trung tâm Tài nguyên Nhận dạng Trộm cắp (Identify Theft Resource Center) cảnh báo năm nay bọn trộm cắp sẽ tăng cường tấn công thu thập thông tin nhận dạng cá nhân để tạo tài khoản giả dưới tên thật hoặc giành quyền kiểm soát các tài khoản hiện có.
Vì vậy, năm 2023 sẽ chứng kiến các công ty an ninh mạng từ khắp nơi trên thế giới phô trương các giải pháp an toàn “vô đối” của họ và nhắc nhở những người đam mê công nghệ về những thách thức an ninh lớn nhất vẫn còn ở phía trước. Chỉ hy vọng, họ làm được đúng những gì quảng cáo vì một số lớp áo (outfit) bảo vệ mà mọi người đặt niềm tin vào để giúp giữ an toàn cho họ khi trực tuyến, như LastPass, hóa ra cũng dễ bị tấn công hơn dự kiến.
Nở rộ các công cụ sáng tạo
Trong một vài tuần trở lại đây, dường như việc ra mắt các “Công cụ AI sáng tạo” là tất cả những gì mọi người đang nói đến. Dù một số công cụ phôi thai lặng lẽ biến mất, nhưng sẽ có nhiều công cụ như thế sớm xuất hiện. Vào đầu Tháng Mười Hai, OpenAI (công ty mẹ của ChatGPT) xác nhận đang đầu tư vào một số công ty tập trung vào AI và có kế hoạch đầu tư nhiều hơn nữa thông qua “chương trình lò ấp” (incubator program) được tạo ra để khuyến khích “phát minh lại các sản phẩm và công nghệ”.
Trong khi đó, các chương trình tạo hình ảnh AI như Midjourney và Stable Diffusion ngày càng tinh tế hơn sau mỗi bản cập nhật. Nhưng những công cụ như vậy cần được quản lý (hoặc hạn chế) cụ thể ở mức độ nào? EU đang trả lời câu hỏi này. Chúng nên được sử dụng chỉ cho mục đích tốt? Nếu sự trỗi dậy của “công cụ AI sáng tạo” vào năm 2022 buộc chúng ta phải xem xét lại mục đích của nó thì năm 2023 sẽ là năm đầu tiên chúng ta cùng nhau nghiên cứu xem nó chỉ có thể được phép đi đến đâu.
Robot chưa thể giống người
Các oại robot giúp con cái giải trí, giúp bạn cắt cỏ quanh nhà, cung cấp thực phẩm cần thiết kịp thời đều đang có mặt tại triển lãm CES 2023. Đúng là không phải tất cả robot đều phục vụ bạn trực tiếp và nhiều robot không được bán tại cửa hàng gần nhà bạn vì chỉ sử dụng trong công nghiệp, bệnh viện…. Tuy nhiên, số đông được đào tạo để tự khẳng định mình trong các nhiệm vụ rất cụ thể mang tính cá nhân. Ví dụ loại robot thu hoạch ớt tuyệt hảo.
Năm 2023, cuộc đua giữa các công ty phát triển robot sử dụng trong gia đình và các công ty chế tạo robot để trực tiếp hoặc gián tiếp phục vụ cá nhân sẽ khiến cuộc sống của bạn bị máy móc chạm đến nhiều hơn dù bạn không nhận ra điều này. Tuy nhiên, đừng quá lo lắng robot sẽ làm được điều… xấu như con người. Các chuyên gia về người máy khẳng định rất lâu nữa mới có được một loại robot tinh vi hơn, có tri giác hơn và có thể tự xây dựng các kết nối hiệu quả như con người.
