Trục trặc phần mềm, ước tính phạm vi hoạt động không chính xác và khó trả tiền sạc…, tất cả đang dẫn đến việc hạn chế phổ biến xe hơi điện (EV) tại Mỹ.
Việc sử dụng EV là sự thay đổi lớn nhất trong hệ thống năng lượng và giao thông của Hoa Kỳ trong hơn một thế kỷ qua và cũng là sự thay đổi lớn nhất trong lĩnh vực điện tử tiêu dùng kể từ khi iPhone xuất hiện. Về cả hai mặt, tiến độ đang tăng tốc nhưng vẫn còn cách xa mục tiêu đề ra. Chuyến đi trên dưới 1,000 dặm trên chiếc EV bao giờ cũng là cuộc hành trình đầy hồi hộp và lo lắng. Chủ xe đều muốn có được trải nghiệm hài lòng ít ra cũng ngang bằng với một chiếc xe chạy xăng.
Tuy nhiên, với việc EV hiện chỉ chiếm khoảng 1% tổng số phương tiện giao thông ở Hoa Kỳ (theo Bộ Năng lượng), quy mô của những thách thức phía trước là rất lớn. Chính quyền Biden đã vạch ra một danh sách những việc cần làm đầy tham vọng. Để đạt được mục tiêu giảm hiệu ứng nhà kính, hai trong số ba phương tiện cá nhân được bán vào năm 2032 phải là là EV. Sau đây là các vấn đề cần được giải quyết sớm để người dân Mỹ an tâm chuyển sang sử dụng EV.
1.Phạm vi hoạt động thực sự của EV
Dù hào hứng với việc EV có thể chạy được quãng đường dài hơn cho mỗi lần sạc hay hoài nghi về EV nói chung, thì vấn đề được người tiêu dùng quan tâm nhất hiện nay vẫn là phạm vi hoạt động thực tế của EV. Cách mà Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) ước tính phạm vi hoạt động của EV cho ra kết quả cách biệt đáng kể so với phạm vi hoạt động thực tế của xe trong thế giới thực. Lái xe trong thành phố, EV có thể vượt quá phạm vi của EPA. Nhưng khi thời tiết quá lạnh, xe phải giảm phạm vi hoạt động tới 30%. Đối với EV bán tải, vấn đề càng phức tạp hơn. Phạm vi hoạt động của chúng đều thấp hơn ước tính của EPA.
2.Các trạm sạc dọc đường luôn thiếu
Quãng đường EV đi được sau mỗi lần sạc sẽ bớt “ám ảnh” hơn nếu Mỹ có đủ các trạm sạc điện. Nhiều chủ sở hữu xe Tesla được hưởng lợi từ mạng lưới bộ sạc nhanh của công ty nhận xét rằng việc các chủ EV sử dụng bộ sạc chậm có sẵn dọc đường là… nghiệp dư! Thông thường, người ta luôn sạc xe ở nhà. Hiện Ford và GM đã hợp tác với Tesla để cung cấp một phần mạng sạc nhanh của họ từ năm 2024.
Những người mua xe điện của hai nhà sản xuất này sẽ có quyền sạc tại 12,000 trong số khoảng 17,000 bộ sạc nhanh (Supercharger) của Tesla ở khắp nước Mỹ. Những người thích sạc điện tại nhà khuyên những người mua xe điện hãy lắp đặt bộ sạc riêng tại nhà… trừ những người không có nhà để xe hoặc phải đậu xe trên đường ngay cạnh nhà của họ! Dù Mỹ có ngày càng nhiều bộ sạc nhanh, nhưng các bãi đỗ xe, khách sạn và nhà hàng không có trạm sạc.
Chính quyền Biden đã cam kết chi $7.5 tỷ để tăng số lượng bộ sạc sao cho mỗi 50 dặm trên đường cao tốc có một trạm sạc. Nhưng một số chính quyền tiểu bang, đặc biệt là ở Bờ Tây xem đó là không thực tế. General Motors và Pilot Co. thông báo vào mùa hè năm ngoái rằng họ đang hợp tác để bổ sung 2,000 trạm sạc nhanh cho 500 điểm dừng Pilot và Flying J trên khắp nước Mỹ. Nhưng nỗ lực này vẫn không giải quyết được tình trạng thiếu bộ sạc.
3.EV cũng gặp các trục trặc phần mềm như máy tính và điện thoại
Những người hâm mộ EV cho rằng phương tiện đi lại này đáng tin cậy hơn và ít cần bảo dưỡng hơn so với xe hơi thông thường vì chúng có rất ít bộ phận chuyển động. Họ nói đúng, nhưng EV lại phức tạp hơn về bản chất và số lượng phần mềm chúng phải có. Phần mềm hoàn toàn có thể bị trục trặc bất ngờ như các thiết bị điện tử di động khác. Khi iPhone kết nối được với hệ thống Android trên EV thì cũng có nghĩa xe hơi đã trở thành máy tính (đúng hơn là điện thoại thông minh) nằm trên bánh xe!
Nói thế có nghĩa một số phần mềm trong xe đang trở thành chiến trường giành giật khách hàng giữa Apple, Google và giữa các nhà sản xuất EV. Giống như PC chạy Windows, máy Mac chạy MacOS, iPhone và điện thoại Android chạy trên iOS và Android, những màn hình lớn trong xe điện cũng cần có hệ điều hành riêng. Gần đây, Porsche thông báo rằng họ đang tận dụng các tính năng mới trong Apple CarPlay để giúp người lái xe lên kế hoạch cho chuyến đi và tìm các bộ sạc có sẵn trên đường bằng Apple Maps. Theo một phát ngôn viên của công ty, mục tiêu là giảm thiểu thời gian sạc đồng thời không lo hết bình.
Như Tesla chứng minh, EV có thể có những khả năng mới nhờ bản cập nhật phần mềm theo thời gian như điện thoại di động. Nhưng Mohit Sharma, nhà phân tích EV tại Counterpoint Research cảnh báo: “Những tiện ích như thế cũng mở ra các lỗ hổng bảo mật mới và phô bày thực tế nhiều nhà sản xuất xe hơi truyền thống không được trang bị tốt để tạo phần mềm cho phương tiện”. Dù hơn 90% tổng số xe mới được bán ở Hoa Kỳ vào năm 2022 đều hỗ trợ cả Apple CarPlay và Android Auto để giúp tích hợp liền mạch giữa điện thoại và xe, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng đúng. Tesla không hỗ trợ một trong hai thứ này, Rivian cũng không, và GM gần đây đã thông báo trong tương lai, nó cũng sẽ không!
4.Trả tiền sạc điện có thể khó khăn
Chuyện gì xảy ra khi bạn đến một trạm sạc trên đường và phát hiện ra bạn phải tải xuống một ứng dụng và trả trước cho lượng điện bạn muốn sạc trong tình hình kết nối mạng yếu. Ngay cả khi đã tải xuống ứng dụng, kết nối với trạm sạc cũng chưa chắc đã suôn sẻ. Thật không may, việc bắt buộc phải tải xuống một ứng dụng “sân nhà lá vườn” là chuyện bình thường của các mạng độc quyền.
Khó khăn trong việc trả tiền sạc điện là lý do các trạm sạc trong tương lai sẽ nhận được nâng cấp theo kế hoạch của chính quyền Biden. Lúc đó, bạn chỉ cần chạm thẻ tín dụng để thanh toán. Dù tất cả những vấn đề trên đều có thể giải quyết được, nhưng vẫn chưa rõ liệu chúng có được giải quyết với tốc độ kịp với số lượng EV tăng nhanh trên đường – Wall Street Journal cho biết.
