Tình trạng thiếu nhân sự, ít chuyến bay hơn và nhu cầu đi lại bùng nổ đã phủ bóng đen lên kỳ nghỉ ngày 4 Tháng Bảy và cả mùa du lịch hè tại Hoa Kỳ. Trong khi du lịch hè năm nay được xem là tấp nập nhất kể từ đại dịch thì đối với các hãng hàng không Mỹ, việc phải hủy hàng loạt các chuyến bay đã tạo ra cơ ác mộng cho khách hàng.
Huỷ chuyến và… huỷ chuyến!
Theo dịch vụ theo dõi chuyến bay FlightAware, các hãng hàng không Hoa Kỳ đã hủy bỏ hơn 21,000 chuyến bay, tương đương khoảng 2.7% tổng số chuyến bay đã lên lịch kể từ cuối tuần nghỉ lễ của ngày Memorial Day vào Tháng Năm, gần gấp đôi năm ngoái. Các chuyến bay bị hoãn cũng cao hơn so với năm 2021. Các nhà phân tích và một số giám đốc điều hành ngành hàng không cho biết họ không thấy có dấu hiệu cải thiện đáng kể nào trước mùa thu, khi nhu cầu đi lại chậm dần.
Thứ Ba 28 Tháng Sáu, hãng Delta Air Lines cảnh báo về một đợt huỷ chuyến vào dịp 4 Tháng Bảy khi lượng hành khách sẽ cao nhất kể từ trước đại dịch. Để giảm thiểu tác động, hãng cho phép miễn phí khi khách hàng đăng ký lại chuyến bay. Delta đã hủy 5% chuyến bay lên lịch trong hai tuần qua do các vấn đề về nhân sự, thời tiết và Kiểm soát Không lưu (ATC).
Nỗ lực vất vả không thành công của ngành công nghiệp hàng không để đảm bảo uy tín hoạt động cho thấy những vấn đề phát sinh vào mùa Hè năm ngoái vẫn chưa được khắc phục. Các hãng hàng không tiếp tục chật vật với tình trạng thiếu nhân sự vì đã cho hàng ngàn phi công và tiếp viên, nhân viên nghỉ việc ở đỉnh cao của đại dịch Covid-19 năm 2020. Nay, họ đang ráo riết tuyển dụng lại. Delta và United Airlines tuyển thêm 200 phi công mỗi tháng nhưng chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu. Một số chuyên gia trong ngành dự đoán tình trạng thiếu phi công sẽ còn tiếp tục trong nhiều năm nữa vì năng lực đào tạo phi công hạn chế. Nhà phân tích hàng không Robert Mann nhận định: “Các hãng hàng không đang cố phục hồi lại đội ngũ cũ nhưng để những người đó làm việc hiệu quả lại là chuyện khác. Họ phải được đào tạo lại”.
Nhu cầu cao đẩy giá vé lên cao
Những khó khăn về nhân sự đã khiến ngành công nghiệp hàng không phải loay hoay tìm cách tăng cường năng lực. Hậu quả là các hãng hàng không Hoa Kỳ đã cắt giảm 15% chuyến bay mùa Hè (theo Airlines for America). Nhưng đây không phải là một hiện tượng riêng biệt của Hoa Kỳ mà các hãng hàng không khác trên toàn cầu cũng phải đối mặt với cuộc khủng hoảng lao động, đe dọa khả năng phục hồi sau đại dịch.
Trong khi đó, nhu cầu đi lại bằng đường hàng không đang tăng cao bất chấp nguy cơ ngày càng tăng suy thoái kinh tế Mỹ. Lượng hành khách ở Mỹ đã đạt mức trung bình khoảng 89% trước đại dịch kể từ kỳ nghỉ Memorial Day (theo dữ liệu của Cơ quan An ninh Vận tải-TSA). Các hãng hàng không dự kiến số hành khách giữ chỗ vào cuối tuần này sẽ tăng lên. United Airlines ước tính lượng hành khách bằng 94% so với năm 2019. Hãng hàng không giá rẻ Frontier Airlines dự kiến lượng hành khách đăng ký sẽ cao nhất trong lịch sử của hãng. Nhu cầu mạnh mẽ nhưng công suất hạn chế đã đẩy cả giá vé cũng như doanh thu của các hãng hàng không lên. Tuy nhiên, trong tình hình hầu hết máy bay đều hoạt động gần hết công suất, lợi nhuận sẽ ít hơn để bù vào lỗ do huỷ chuyến.
Hãng hàng không American Airlines cho biết đã bổ sung thêm 12,000 nhân viên mới để chuẩn bị cho đợt cao điểm du lịch hè nhưng số chuyến bay khai thác sẽ ít hơn mùa hè năm ngoái và tỷ lệ hủy chuyến cũng cao hơn. Hãng đổ lỗi cho hệ thống kiểm soát không lưu và thời tiết. Phát ngôn của hãng cho biết: “Các trung tâm bay lớn nhất và bận rộn nhất nước Mỹ đều bị ảnh hưởng và đã tạo hiệu ứng gợn sóng lên hoạt động của chúng tôi”.
Lỗi của ai?
Barry Biffle, Giám đốc điều hành của Frontier Airlines nói: “Các chuyến bay bị hoãn và hủy chuyến là do nhân viên ATC không đủ và Cục Hàng không Liên bang (FAA) nhiều lần sử dụng ‘giải pháp trì hoãn mặt đất’ (ground-delay) để điều chỉnh lưu lượng không lưu. Cụ thể giải pháp này được huy động nhiều gấp 10 lần so với năm 2019!”. Trong một lá thư gửi cho Bộ trưởng Giao thông vận tải Pete Buttigieg vào tuần trước, Airlines for America cho biết chính việc ATC thiếu nhân viên đã làm gián đoạn các chuyến bay ngay cả khi thời tiết tốt.
Phản hồi, FAA nói rằng họ đã bổ sung các tuyến bay thay thế, đặt nhiều bộ điều khiển (controller) hơn tại các sân bay có nhu cầu cao và tăng cường chia sẻ dữ liệu. “Để tránh không phận bị đóng cửa, sẽ không có vụ phóng tàu không gian nào trong kỳ nghỉ lễ 4 Tháng Bảy” – thông báo của FAA nêu rõ. Tuy nhiên, cơ quan nhấn mạnh là chính các hãng hàng không cũng tự gây ra vấn đề vì cắt giảm nhân sự quá lố trong cao điểm đại dịch. “Sau khi các hãng hàng không nhận được $54 tỷ cứu trợ đại dịch để tránh sa thải hàng loạt và phá sản, người dân Mỹ xứng đáng được hàng không đáp ứng kỳ vọng của họ” – FAA nói.
Nhưng đó chỉ mới là chuyện… trên trời! Còn dưới đất, giá phòng khách sạn, thức ăn, rượu, giải trí cũng tăng vọt so với năm ngoái và trước đại dịch. Theo AAA, giá xăng đã tăng lên mức cao hồi đầu Tháng Sáu trước khi giảm nhẹ xuống mức trung bình toàn quốc $4.88/gallon, tức cao hơn gần 58% so với năm trước. Ngày 4 Tháng Bảy năm nay giá vé máy bay cũng đắt nhất trong vòng 5 năm trở lại đây. Theo ứng dụng đặt vé du lịch Hopper, giá vé máy bay nội địa trung bình tăng 45% so với 2019.
Amy Sayles và chồng David, sống ở Atlanta, chờ du lịch đến Ireland vào cuối Tháng Năm thì chuyến bay Delta từ New York đến Dublin bị hủy. Sau bốn giờ xếp hàng, họ được đặt lại chuyến bay Aer Lingus vào ngày hôm sau, nhưng vali và túi của David không chuyển được. Sayles, 52 tuổi, cho biết họ phải chi $1,000 để mua quần áo, đồ vệ sinh cá nhân và hành lý mới. Đến ngày thứ năm ở Ireland, họ mới nhận được chiếc túi chơi golf của David. Ba tuần sau, chiếc vali của ông vẫn mất tích…
___
