Việc kiếm được nhiều tiền (trúng số) hoặc bị mất tiền (thua lỗ) cũng là thước đo các giá trị, niềm tin và vai trò của mỗi người trong cuộc sống vợ chồng. Nhiều cặp vợ chồng nhận thấy vận may bất ngờ về tài chính có thể làm rung chuyển mối quan hệ và tạo ra các hậu quả tiêu cực khác.
Mất tiền hay có thêm nhiều tiền đều nguy hiểm cho hôn nhân
Người xưa và các nhà nghiên cứu học thuật ngày nay đã dành ra rất nhiều thời gian và tư duy để hiểu điều gì đã giúp duy trì hoặc làm tan vỡ hôn nhân. Không có gì ngạc nhiên khi những thay đổi lớn về tài chính theo hướng tồi tệ thường làm lung lay nền tảng của một mối quan hệ. Tuy nhiên không chỉ mất tiền mới đe doạ cuộc sống lứa đôi mà được thêm tiền cũng thế!
Cả việc được hay mất tiền đều ảnh hưởng đến nhận thức của những người trong cuộc, ở đây là vợ chồng, về các giá trị chung, niềm tin hoặc nhiệm vụ được giao trong gia đình. Theo các nhà nghiên cứu và chuyên gia tư vấn về hôn nhân, khi các cặp vợ chồng không thể thích nghi với tình hình tài chính mới và không bày tỏ được mối quan tâm mới hoặc mong muốn mới của mình với người kia thì cuộc hôn nhân có thể gặp rắc rối.
Bà Marina Edelman, một nhà trị liệu hôn nhân và gia đình ở Westlake Village thuộc tiểu bang California giải thích:
“Lệch pha tầm nhìn về việc tận dụng vận may trời cho có thể gây hại. Số tiền lớn và bất ngờ sẽ định hình tương lai gia đình nhưng cũng đồng thời bộc lộ lỗ hổng lớn trong mối quan hệ mà lâu nay không nhận thấy. Tất cả niềm vui và sự phấn khích sẽ qua đi rất nhanh khi hai người tập trung vào những thứ gì họ sẽ mua được nhờ vận may mới đến trên quan điểm duy vật thay vì tìm cách biến những gì có được thành chất keo kết gắn thêm hôn nhân. Hệ quả là tiền bạc sẽ làm rung chuyển cuộc hôn nhân của họ”.
Các nhà kinh tế học hành vi cũng phát hiện mất tiền có tác động cảm xúc mạnh hơn là kiếm được số tiền tương tự. Nhưng khi nói đến hôn nhân, nghiên cứu mới cho thấy những thay đổi lớn về tài chính theo bất kỳ hướng nào (xấu đi hoặc tốt lên, đặc biệt là ở số lượng lớn) đều có thể khiến cuộc sống vợ chồng chuyển sang bất lợi. David Cesarini, giáo sư kinh tế tại Đại học New York nhận định: “Cả hai kịch bản đều có thể phơi bày những lỗi lầm trong cuộc hôn nhân mà trước đây hai người cố chịu đựng hoặc phớt lờ”.
Hôn nhân dễ tan vỡ hơn nếu phụ nữ trúng số?
Wall Street Journal cho biết, một nghiên cứu về những người trúng xổ số ở Thụy Điển cho thấy nguy cơ ly hôn tăng vọt đối với những người phụ nữ trúng số. Hai nhà nghiên cứu Cesarini và Anastasia Terskaya đã theo dõi những người trúng xổ số ở Thụy Điển trong 10 năm sau khi họ trúng giải độc đắc.
Trong một nghiên cứu xuất bản vào Tháng Ba, hai tác giả có một phát hiện đáng ngạc nhiên: người nắm giữ tấm vé chiến thắng cũng là người làm thay đổi đáng kể cuộc hôn nhân. Nam giới trúng số sẽ kéo giảm nguy cơ ly hôn và tăng cơ hội có thêm đứa con nữa, dẫn đến hôn nhân và gia đình ổn định, trong khi một phụ nữ cầm tấm vé trúng thưởng từ $100,000-$500,000 lại làm tăng nguy cơ ly hôn, đặc biệt là đối với những phụ nữ đang có thu nhập thấp hoặc kiếm được ít hơn nhiều so với chồng. Cesarini lý giải: “Các hộ gia đình có thu nhập thấp bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi những thay đổi tình trạng kinh tế, không chỉ do vận may đến bất ngờ mà cả thất bại tài chính. Cả hai đều gây rối loạn cho cuộc hôn nhân!”.
Adam Kol, nhà trị liệu tài chính có văn phòng tại Fort Lauderdale, Florida cho biết ông đã làm việc với các cặp khách hàng từng trải qua cả vận rủi lẫn vận may về tiền bạc. Trong cả hai trường hợp, cú sốc thường dẫn đến sự thay đổi về động lực hôn nhân, bất kể hai người nằm trong phổ thu nhập nào. Kol nói:
“Thật đáng kinh ngạc khi tôi thấy các cặp vợ chồng kiếm được $100,000 hoặc $1 triệu một năm cũng hành xử giống nhau. Trong một số quan hệ, vợ hay chồng đảm nhận phần lớn nhiệm vụ tài chính như ‘giám đốc tài chính gia đình’. Loại vợ chồng này dễ xung đột hơn nếu tình trạng tài chính thay đổi, vì họ không chia sẻ nhận thức về tiền và giá trị ròng của nó.
Nếu bạn không biết mình đang ở vị trí nào về tài chính gia đình, bạn chỉ nên tự vấn an ‘chà, thu nhập của chúng ta vừa bị cắt giảm một nửa. Chúng ta sẽ sớm vượt qua thôi!’ và hãy giúp người bạn đời vượt qua khó khăn. Các cặp vợ chồng sẽ lúng túng nếu họ không có kế hoạch cho tương lai hoặc không có hiểu biết cơ bản về cách sẽ xử lý cú sốc thu nhập, bất kể số tiền gây sốc là bao nhiêu. Đã hơn một lần tôi nói với khách hàng: Nhiều tiền hơn cũng có nghĩa là sẽ có nhiều vấn đề hơn”.
Tiền vẫn có vị thế trong cuộc sống gia đình
Nhưng ngay cả khi những thay đổi về tài chính có thể gây ra vấn đề thì nhiều tiền hơn thường gắn liền với ổn định hơn. Nghiên cứu cho thấy các cặp vợ chồng có tài sản ròng cao hơn có nguy cơ ly hôn thấp hơn khi rơi vào bất an tài chính tạm thời.
Alexandra Killewald, giáo sư xã hội học tại Đại học Harvard, nhận định: “Nhìn chung, các cặp vợ chồng giàu có ít ly hôn hơn, trong khi các hộ gia đình có tài sản ròng dưới $40,000 có tỷ lệ ly hôn cao hơn. Thực tế cho thấy trong nhiều cuộc hôn nhân, sự giàu có không chỉ đơn giản là mua thêm đồ đạc hoặc tích lũy tài sản mà chính sự ổn định về tài chính mới giúp giảm bớt căng thẳng, loại bỏ xung đột và định hình cách vợ chồng cảm nhận về cuộc sống chung. Tiền có ý nghĩa đối với cuộc sống gia đình, không chỉ vì những gì chúng ta có thể làm với nó mà còn là cách ứng xử văn hóa và hiểu ý nghĩa thực sự của nó”.
