Trị bệnh bằng mùi hương là định nghĩa đơn giản của “hương liệu pháp” (aromatherapy) – một trong những phương pháp rất dễ chịu và hữu hiệu trong việc trị nhiều loại bệnh đang được áp dụng rộng rãi từ Á sang Âu…
Hương liệu pháp không phải là phát kiến của thế kỷ 21 mà đã xuất hiện rất lâu đời. Một số sách sử kể lại rằng giới quí tộc Ai Cập thời Trung cổ đã biết dùng dầu thơm và nhiều hương liệu khác nhau bôi lên thân thể để tránh da bị khô do thời tiết khô ráo. Người ta còn nói Mark Antony lý ra đã không mê mệt Nữ hoàng Cleopatra nếu nàng không dùng thủ thuật quyến rũ siêu đẳng là lót ngập sàn phòng toàn cánh hoa hồng dày lên tới 46cm. Hương liệu pháp từ xứ Kim tự tháp, sau đó, “tỏa hương” sang tận Hy Lạp và thị dân thành Nhã Ðiển (Athen) nồng nhiệt hưởng ứng. Thi sĩ Anacreon nói rằng: “Phương cách trị liệu tốt nhất cho sức khỏe là hãy để não bộ hít thở hương thơm”. Dân La Mã tiếp nhận hương liệu pháp và phát triển lên một bậc cao hơn: tắm trong nước có pha hương liệu rồi xoa bóp bằng dầu thơm. Thời đó, các bác phó cạo đã biết lau mặt cho khách bằng khăn nóng tẩm dầu thơm và quí mệnh phụ thì không thể ra ngõ nếu chưa bôi lên mình vài thứ nước hoa gì đó.
Hương liệu pháp được người La Mã quảng bá rộng rãi; và vào thế kỷ II sau Công nguyên, thầy thuốc Galen của Hoàng đế Marcus Aurelius đã hệ thống hóa với vài pho sách viết về hương liệu pháp. Galen thậm chí còn chế ra từ nhiều hương liệu khác nhau một loại kem lạnh dùng dưỡng da. Từ thời Trung cổ trở đi, hương liệu pháp càng lan rộng hơn nhờ thông thương Á-Âu khai mở, tạo điều kiện cho các loại hương liệu gốc tích châu Á hiện diện ở phương Tây. Dấm hương (aromatic vinegar) được phổ biến rộng rãi ở Pháp, đặc biệt là Eau de Cologne – loại mà Hoàng đế Napoleon rất khoái dùng. Có chuyện kể rằng bốn gã chuyên đào trộm mộ nọ ở Marseilles đã nhanh chóng nổi tiếng nhờ sáng chế công thức pha dấm hương giúp họ thoát khỏi các trận dịch bệnh…
Người Trung Hoa là một trong những bậc thầy đáng nể về hương liệu pháp mà kiến thức của họ sau đó đã lan truyền khắp châu Á. Thành Baghdad có thời từng là trung tâm của công nghiệp chế tạo nước hoa và hương liệu. Phương thuốc Ayurvedic của người Ấn cũng hình thành từ cách thức trị liệu chủ yếu là xoa bóp bằng hương hoa bốn mùa. Ðầu thế kỷ 20, nhà hóa học Pháp Rene Gattefosse, lúc khám phá công dụng tuyệt vời của hương liệu pháp sau khi dùng dầu oải hương bôi lên vết bỏng trên tay mình, đã dốc tâm nghiên cứu tính khử trùng, tính chống viêm của nhiều loại hương liệu và năm 1937 đã đặt ra từ “aromatherapie”. Trong hai cuộc đại thế chiến, hương liệu pháp được dùng rộng rãi để trị vết thương. Năm 1960, bác sĩ Pháp Jean Valnet tung ra ấn phẩm nghiên cứu công phu về các loại hương liệu có tác dụng trị bệnh rồi công trình này được nghiên cứu bổ sung và giới thiệu rộng rãi ở Anh bởi nhà hóa sinh Marguerite Maury…
Ðến nay, hương liệu pháp được xem là một trong những phương cách trị bệnh tốt nhất, hiếm khi gây phản ứng phụ do nguyên liệu lấy từ thiên nhiên và còn được hỗ trợ bởi một số phương tiện hiện đại. Ðể ngăn da khô, dùng kem và dầu tinh chế từ lê táo và hạnh nhân. Muốn da lúc nào cũng “sáng”, dùng dầu chế bằng cây hương trầm (benzoin), hoa nhài, oải hương, hoa hồng và đàn hương. Ðối với loại da nhờn – thường bị “mốc” do chất bẩn dễ bám – dùng nước cốt ép từ hoa hướng dương, hạt nho, đậu nành (có thể pha thêm nước rau thơm, phong lữ, hương thảo để tăng tính khử trùng). Da nhạy cảm có thể được trị bằng dầu hạnh nhân và jojoba hoặc kem chứa dầu hoa cúc La Mã (camomile). Mụn trứng cá có thể được trị bằng dầu ép từ cây trà pha loãng với nước. Hương liệu pháp thường được kết hợp với xoa bóp – từng phần hay toàn thân. Các nghiên cứu cẩn thận tại Ðại học Duke cho biết vài mùi hương có tác dụng tạo cảm giác thư giãn và vài mùi hương có tác dụng làm tăng nhanh sự hồi phục của trí nhớ, dễ ngủ hoặc kích thích khả năng tình dục. Hít vài giọt dầu khuynh diệp giúp mau tiêu hóa, thêm vài giọt dầu oải hương vào bồn tắm giúp dễ ngủ và xoa bóp bằng dầu hương thảo làm giảm các cơn đau nhức…
Kỹ thuật hiện đại ngày nay còn có nhiều thiết bị tạo mùi hương bán rộng rãi và rẻ rề, có thể mua dễ dàng ở Target và Walmart, chẳng hạn máy khuếch tán PureMist của hãng SpaRoom; hoặc máy khuếch tán tinh dầu Stadler Form (tỏa hương thơm trong tối đa 18 giờ phun sương liên tục; hoặc 53 giờ ở chế độ ngắt quãng, với 10 phút bật, 20 phút tắt)…
