Trong tháng này, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã bật đèn xanh cho việc triển khai các loại vaccine tăng cường cập nhật (updated booster) cho Covid-19 theo sự cho phép của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDI). Những mũi tiêm này sẽ thay thế các mũi tiêm tăng cường cũ đối với những người từ 12 tuổi trở lên.
Mũi tăng cường cập nhật sẽ được tiêm hàng năm
Về việc vaccine Covid-19 có trở thành mũi tiêm hàng năm, giống như vaccine cúm không? Người đứng đầu Nhóm phản ứng Covid-19 (Covid-19 Response Team) của chính quyền Biden, Tiến sĩ Ashish Jha, dự đoán mũi tăng cường cập nhật có khả năng trở thành “phần thường xuyên trong cuộc sống chúng ta”.
Hiện rất nhiều người thắc mắc là liệu họ nên tiêm mũi cập nhật ngay bây giờ hay chờ đợi. Ai nên tiêm trước vaccine mới, và ai có thể đợi lâu hơn một chút? Có lợi ích gì khi hoãn tiêm vaccine để giành sự bảo vệ cho kỳ nghỉ Đông? Rồi cha mẹ có nên lo lắng khi đứa con dưới 12 tuổi chưa có loại vaccine cập nhật để tiêm. Để trả lời những câu hỏi này, nhà phân tích Y tế CNN, Tiến sĩ Leana Wen, bác sĩ cấp cứu và giáo sư về quản lý và chính sách y tế tại Trường Y tế Công cộng Milken Institute thuộc Đại học George Washington tác giả của cuốn sách “Lifelines: A Doctor’s Journey in the Fight for Public Health” có những chia sẻ như sau:
Về những điều cần biết về mũi tăng cường cập nhật, một điểm cần lưu ý, mũi tăng cường này là một công thức được cập nhật nắm mục tiêu cả chủng gốc lẫn các biến thể khác và biến thể phụ Omicron. Đó là mũi tiêm được thực hiện hàng năm đối với vaccine cúm, khi các nhà sản xuất vaccine phải dự đoán những gì sẽ xảy ra đối với các chủng đang lưu hành để có được vaccine thoả đáng nhất.
Một điều quan trọng khác là CDC đã bỏ việc đếm số liều vaccine được tiêm, thay vào đó những người từ 12 tuổi trở lên được xem là tiêm chủng xong vaccine coronavirus nếu đã nhận được loạt chính ban đầu – hai liều Pfizer, hai liều Moderna hoặc một liều Johnson & Johnson – cộng với liều tăng cường cập nhật này. Định nghĩa này giúp đơn giản hóa tiêm chủng rất nhiều.
Về câu hỏi vaccine coronavirus sẽ được tiêm hàng năm, tương tự như vaccine cúm? Wen nói: Kể từ khi vaccine Covid-19 mới được cấp phép, tôi và các chuyên gia y tế công cộng khác tin rằng đây sẽ là một khả năng. Chúng tôi không biết liệu vaccine coronavirus sẽ là loại tiêm hai, ba hoặc bốn mũi là xong hay liệu nó có cần được tiêm định kỳ không. Ví dụ, vaccine viêm gan là một loại vaccine ba liều khác với vaccine uốn ván và đòi hỏi phải được tăng cường thường xuyên. Và, tất nhiên, thuốc chủng ngừa cúm cũng được “cập nhật” hàng năm.
Nếu bạn chưa được chủng ngừa vào năm 2022 và không bị nhiễm virus gần đây, tôi khuyên bạn nên tiêm nhắc lại sớm hơn. Nếu bạn chưa được chủng ngừa trong năm 2022 và không bị nhiễm coronavirus gần đây, tôi cũng khuyên bạn nên tiêm nhắc lại sớm hơn.
Có vẻ vaccine coronavirus giống vaccine cúm hơn. Khả năng miễn dịch sẽ suy giảm sau một thời gian tiêm, và có những chủng mới xuất hiện. Các cơ quan y tế liên bang thậm chí đã báo hiệu có thể chuyển sang kiểu chủng ngừa hàng năm. Tôi nghĩ sự thường xuyên như thế sẽ rất hữu ích vì người Mỹ đã quen với việc tiêm phòng cúm hàng năm. Đặc biệt là nếu mũi tăng cường cập nhật Covid-19 được tiêm đồng thời cùng với mũi tiêm phòng cúm để giúp cải thiện khả năng hấp thu vaccine cho cả hai mũi tiêm.
Những ai cần tiêm sớm và những ai có thể chờ
Được hỏi có nên tiêm mũi tăng cường cập nhật mới ngay bây giờ không? Và ai là người nên nhanh chóng đi tiêm khi có sẵn, Wen nhắc lại CDC khuyến nghị tất cả mọi người từ 12 tuổi trở lên nên đi tiêm chủng, miễn là đã được ít nhất hai tháng kể từ lần chủng ngừa cuối cùng. Tuy nhiên, nói thế không có nghĩa là mức độ khẩn cấp là như nhau đối với tất cả mọi người mà ưu tiên là những người chưa được chủng ngừa mũi nào hoặc chưa được tiêm Covid-19 năm 2022, đặc biệt đúng đối với người lớn tuổi và có bệnh mãn tính.
CNN cho biết, hiện còn khoảng 30% người từ 65 tuổi trở lên chưa tiêm nhắc lại ở Mỹ và họ thực sự nên nhận mũi tiêm tăng cường cập nhật ngay bây giờ. Cho đến nay, những người từ 50 tuổi trở lên và những người bị suy giảm miễn dịch mới nhận được hai liều tăng cường với mức độ hấp thu cho lần tăng cường thứ hai khá thấp, chỉ khoảng 40%. Điều đó có nghĩa là còn khá nhiều người trưởng thành đã tiêm mũi cuối cùng vào năm trước đó và những người này không nên chờ đợi.
Đối với người chưa chủng ngừa bất kỳ loại vaccine nào, trước tiên họ cần phải chủng ngừa đợt chính, tức là cần tiêm hai liều vaccine Pfizer hoặc Moderna đầu tiên. Họ cần phải hoàn thành hai mũi tiêm chính trước khi nhận mũi tăng cường cập nhật. Có thể đợi một chút để tiêm mũi tăng cường cập nhật là những người gần đây đã phục hồi từ Covid-19. CDC cho biết họ có thể đợi ba tháng kể từ ngày nhiễm bệnh. Wen xem đây là lời khuyên đúng đắn. Tái nhiễm khó có thể xảy ra ngay sau khi hồi phục, và cũng có thể có lợi khi cho phép cơ thể có thời gian để sản xuất kháng thể chống nhiễm coronavirus.
Hội đủ điều kiện để được tiêm vaccine tăng cường cập nhật là những người đã tiêm mũi cuối cùng được ít nhất hai tháng. Nhưng một số có thể đợi ba hoặc bốn tháng, túc là muộn hơn một chút vào mùa Thu để kéo dài sự bảo vệ tốt nhất đúng vào thời gian nghỉ. Có người muốn chọn thời điểm “lý tưởng” tiêm mũi tăng cường cập nhật để mũi tiêm mang lại hiệu quả tối đa đúng vào thời gian họ đi du lịch. Vaccine là sự bảo vệ bền vững chống lại bệnh nặng, nhưng hiệu quả chống nhiễm virus sẽ giảm dần theo thời gian. Tuy nhiên, thật khó để dự đoán thời điểm tốt nhất để tiêm mũi tăng cường cập nhật vì chúng ta không biết điều gì sẽ xảy ra vào mùa Thu và mùa Đông này.
Hiện tại, số ca nhiễm cho Covid-19 đang ở mức cao tại nhiều nơi trên khắp nước Mỹ. Đối với một số người, đặc biệt là những người dễ bị bệnh nặng, việc được bảo vệ tối ưu ngay từ bây giờ là hợp lý nhất. Nhưng để tránh bị nhiễm vào cuối mùa thu một số người có thể đợi vài tuần trước Lễ Tạ ơn mới tiêm mũi tăng cường cập nhật.
Nói chung, nếu bạn chưa được chủng ngừa năm 2022 và không bị nhiễm virus gần đây, thì nên tiêm nhắc lại sớm. Nhưng nếu gần đây đã tiêm tăng cường hay đã bị Covid-19, bạn có thể đợi thêm một tháng hoặc lâu hơn, để đạt được hiệu quả chống nhiễm virus tốt nhất trong các kỳ nghỉ lễ.
Cha mẹ của những đứa trẻ dưới 12 tuổi cũng không nên nóng ruột tiêm mũi tăng cường cập nhật cho con vì đa số trẻ em đã bị Covid-19 hoặc đã được tiêm phòng, khả năng bảo vệ rất cao trước bệnh trở nặng. Vì vậy cha mẹ nên đợi cho đến khi mũi tăng cường cập nhật có sẵn cho nhóm tuổi này.
