Bộ não của một số người đang lão hóa với tốc độ chậm hơn nhiều so với mức trung bình. Họ được gọi là SuperAgers (tạm dịch là siêu lão).
Đàn ông và phụ nữ trên 80 tuổi mà đầu óc và tinh thần giống như người 50-60-70 là những siêu lão (SuperAgers), đây là phát hiện rất thú vị về bộ não và cuộc sống của con người.
Larry Seiger đã ngoài 80 nhưng biết mình có thể trở thành một “siêu lão”. Hơn 10 năm trước, khi đang làm công việc bán thời gian tại bệnh viện ở tiểu bang Indiana, ông đã đọc về một nghiên cứu siêu lão hóa trên tờ báo địa phương và nghĩ rằng mình có thể tham gia. Nhà thần kinh học Emily Rogalski, người điều hành nghiên cứu, cho biết những người siêu năng lực được xác định theo độ tuổi và hiệu suất nhận thức. Bà nói: “Họ là những người trên 80 tuổi với hiệu suất trí nhớ ít nhất cũng tốt như những người ở độ tuổi 50 đến 60. Họ có “trí nhớ từng phần vượt trội – khả năng nhớ lại các sự kiện hàng ngày và trải nghiệm cá nhân trong quá khứ”.
Để tham gia nghiên cứu của cô ấy, như Seiger đã làm, kỹ năng tư duy và ngôn ngữ, sự chú ý và các khả năng nhận thức khác của họ cũng phải ở mức trung bình trở lên. Biết rõ những người mắc bệnh Alzheimer, Seiger từ lâu đã hiểu tầm quan trọng của việc duy trì sức khỏe thể chất và nhận thức để tránh căn bệnh này. Vì vậy, ông thường xuyên dắt chó đi dạo, chăm sóc vợ và thích những thử thách trí óc – chẳng hạn như giải câu đố và trò chơi Sudoku.
Rogalski là phó giám đốc của Trung tâm Mesulam về Thần kinh Nhận thức và Bệnh Alzheimer tại Đại học Northwestern ở Chicago, Illinois, đồng thời là giám đốc Chương trình Nghiên cứu Siêu Lão hóa của trung tâm này. Lần đầu tiên Rogalski dùng thuật ngữ “SuperAger” là 15 năm trước. Cô mô tả những người siêu cấp là một nhóm hiếm có sự kết hợp của các đặc điểm khác biệt: sinh học, di truyền, tế bào và tâm lý xã hội.
Superagers không bắt buộc phải có thể lực vượt trội hoặc sức mạnh sinh lý. Họ là một nhóm vô cùng đa dạng: một số cần sự giúp đỡ khi đi bộ, trong khi những người khác hướng dẫn các lớp tập thể dục. Nhưng sinh lý học mà tất cả họ đều có chung, dù là đi giày chạy bộ hay ngồi xe lăn, dường như họ có “sự toàn vẹn của bộ não trẻ trung hơn”, Rogalski nói. “Như thể họ đang trên một quỹ đạo lão hóa chậm hơn. Vỏ não của họ nhìn trông giống não của người 50 đến 60 tuổi hơn là của người 80 tuổi bình thường.”
Rogalski và nhóm của cô ấy bắt đầu quan sát những thay đổi được thấy trong các lần quét MRI theo thời gian và so sánh những thay đổi đó với bộ não của những người trung bình 80 tuổi. Những gì họ phát hiện ra là vỏ não của một người bình thường ở độ tuổi 80 mỏng đi với tốc độ nhanh gấp 2.5 lần so với những người “siêu lão”.
Có khoảng 80 người tham gia kể từ khi dự án nghiên cứu bắt đầu, người già nhất là 104. Chỉ khoảng 10% những người ghi danh tham gia đáp ứng các tiêu chí. Không phải tất cả đều có trình độ học vấn cao, cuộc sống của họ không hẳn bình ổn, mà cũng có “chấn thương”. Rogalski cho biết nhiều người đã phải chịu đựng những trở ngại lớn: một số là những người sống sót sau thảm sát Holocaust, một số mất con hoặc vợ/chồng, và có cả người thoát khỏi căn bệnh ung thư. Cô nói, có vẻ như một đặc điểm thống nhất là cách những người siêu lão đối mặt với nghịch cảnh: họ dường như có khả năng phục hồi, cách tiếp cận cuộc sống lạc quan, tìm kiếm điều tốt nhất trong những nỗi bất hạnh.
Một mục tiêu trong nghiên cứu siêu lão của Rogalski là xác định các yếu tố thúc đẩy tuổi thọ sức khỏe, vì điều quan trọng không phải là bạn sống được bao lâu, mà là bạn sống tốt được bao lâu. Nó cũng giúp xác định những cách tiềm năng để tránh phát triển bệnh Alzheimer. Rogalski nói, sự hiện diện của những người siêu lão mang đến cơ hội quan trọng để thay đổi những kỳ vọng về tuổi già và giảm bớt sự kỳ thị. Thay vì nói “Tôi quá già để làm X, Y, Z”, thái độ có thể làm, bất kể tuổi tác, dường như có tác dụng trẻ hóa.
Nhà nghiên cứu về sức khỏe não bộ, Tiến sĩ Marc Milstein, một diễn giả được quốc tế công nhận về việc tối ưu hóa sức khỏe não bộ và là tác giả của cuốn The Age-Proof Brain, đã áp dụng các thói quen của những người siêu lão, như sau:
1.Bắt đầu ngày mới bằng một ly nước lớn thay vì cà phê. Ông nói: “Bộ não của chúng ta được tạo thành từ hơn 70% là nước, quá trình hydrat hóa giúp duy trì hoạt động tối ưu.
2.Sau 10 phút đi bộ ngoài trời, ông ăn bữa sáng giàu protein, có thể là trứng luộc và bơ trên bánh mì nướng, hoặc bột yến mạch với quả mọng và bơ đậu phộng.
3.Trên đường đưa con đến trường, ông trò chuyện với các cháu về những gì chúng đang học, để giúp con tìm hiểu về những thứ bên ngoài lĩnh vực của mình.
4.Ông yêu cầu con chơi nhạc, bất cứ nhạc cụ nào.
5.Ông giải quyết những thử thách lớn nhất trong ngày từ rất sớm khi vẫn còn tỉnh táo.
6.Cứ sau nửa giờ, ông lại “giãn gân giãn cốt” trong vòng hai phút.
7.Ông tập thể dục trước bữa trưa. Vào mùa hè, ông đi bơi, điều này được chứng minh là giúp cải thiện trí nhớ, chức năng nhận thức và tạo năng lượng.
8.Bữa trưa là một bữa ăn giàu protein khác: cá hồi, salad và hạt diêm mạch. Ông thích ăn nó cùng với bạn bè hơn vì bộ não của chúng ta phát triển mạnh nhờ kết nối xã hội.
9.Nếu năng lượng bị giảm sút vào buổi chiều, Milstein sẽ ăn thứ gì đó tốt cho sức khỏe. Không có đồ ăn nhẹ chế biến sẵn, thay vào đó là trái cây, các loại hạt,…
10.Trên đường đi làm về, ông nghe một podcast vui nhộn hoặc một cuốn sách nói thú vị để giúp tinh thần thư giãn.
