Trầm cảm và suy giảm trí nhớ có mối liên hệ mật thiết với nhau, với nghiên cứu mới cho thấy rằng cả hai đều có ảnh hưởng đến nhau.
Theo CDC, gần 1/5 người Mỹ trưởng thành, từ 65 tuổi trở lên gặp phải các triệu chứng trầm cảm. Trong khi đó, cứ ba người Mỹ từ 70 tuổi trở lên thì có hai người gặp phải một số dạng suy giảm nhận thức.
Dorina Cadar, nhà nghiên cứu về chứng mất trí nhớ tại University College London và là giáo sư tại Trường Y Khoa Brighton và Sussex ở Anh, cho biết: “Trầm cảm và trí nhớ kém thường xảy ra cùng nhau ở người cao niên, nhưng trầm cảm hay mất trí nhớ xảy ra trước, vẫn chưa rõ ràng.”
Để khám phá những mối liên hệ này, Cadar và các đồng nghiệp phân tích dữ liệu từ 8,268 người trưởng thành trên khắp nước Anh với độ tuổi trung bình là 64. Trong khoảng thời gian 16 năm, những người tham gia được hỏi một loạt câu hỏi về sức khỏe tinh thần và nhận thức của họ.
Trong thời gian này, những người có triệu chứng trầm cảm cao hơn có nhiều khả năng bị suy giảm trí nhớ nhanh hơn, trong khi những người bắt đầu có trí nhớ kém có nhiều khả năng phát triển các triệu chứng trầm cảm hơn trong thời gian nghiên cứu.
Cadar nói với Newsweek: “Có mối quan hệ hai chiều giữa các triệu chứng trầm cảm và suy giảm trí nhớ ở người lớn tuổi. Mối quan hệ qua lại này cho thấy việc theo dõi và giải quyết đồng thời cả hai khía cạnh rất quan trọng để cải thiện sức khỏe nhận thức và cảm xúc tổng thể.”
Theo ông, những phát hiện này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện và can thiệp sớm các triệu chứng trầm cảm để giảm thiểu tình trạng suy giảm trí nhớ sau này. Hơn nữa, giải quyết sớm các vấn đề về trí nhớ có khả năng ngăn ngừa hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng trầm cảm, tạo ra một cách tiếp cận toàn diện hơn để quản lý sức khỏe của người lớn tuổi.
Vì nghiên cứu này dựa trên dữ liệu quan sát nên sẽ cần nhiều thử nghiệm hơn để xác nhận các cơ chế thần kinh làm nền tảng cho mối liên hệ này. Tuy nhiên, nhóm các nhà khoa học cho biết mối quan hệ này có thể bị chi phối bởi những thay đổi xảy ra trong não, trong quá trình phát triển các triệu chứng trầm cảm.
Cadar cho biết: “Chứng trầm cảm gây ra những thay đổi trong cấu trúc não, chẳng hạn như vùng hải mã, rất quan trọng cho việc hình thành và phục hồi trí nhớ. Căng thẳng mãn tính và nồng độ cortisol cao liên quan đến trầm cảm có khả năng làm tổn thương tế bào thần kinh ở những khu vực này. Tuy nhiên, hiểu biết sâu hơn về các cơ chế liên quan đến suy giảm trí nhớ và trầm cảm là rất quan trọng để phát triển các biện pháp can thiệp có mục tiêu nhằm cải thiện tâm trạng và làm chậm quá trình suy giảm nhận thức ở những người bị trầm cảm và suy giảm trí nhớ.”
Các nhà nghiên cứu nói thêm rằng những triệu chứng trầm cảm đôi khi cũng phát sinh từ sự thất vọng, mất tự tin và cảm giác kém cỏi liên quan đến tình trạng mất trí nhớ liên quan đến tuổi tác. “Nghiên cứu sâu hơn về các cơ chế liên quan đến trầm cảm và suy giảm trí nhớ, bao gồm những thay đổi về cấu trúc và hóa học thần kinh của não, cung cấp những hiểu biết sâu sắc hơn về các biện pháp can thiệp hiệu quả,” Cadar cho biết.
Vậy thuốc chống trầm cảm có tác dụng ngăn chặn sự suy giảm trí nhớ không?
Theo Cadar, các biện pháp can thiệp nhằm giảm triệu chứng trầm cảm giúp làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ, nhưng nó không đề cập cụ thể đến thuốc chống trầm cảm hoặc các hình thức điều trị khác. Thuốc chống trầm cảm là một hình thức can thiệp và nếu có tác dụng làm giảm các triệu chứng trầm cảm một cách hiệu quả, thuốc có thể gián tiếp làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ.
Các hình thức can thiệp khác là tư vấn và trị liệu hành vi nhận thức. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa trầm cảm, suy giảm trí nhớ và việc sử dụng thuốc chống trầm cảm hoặc các hình thức trị liệu khác sẽ cần nghiên cứu có mục tiêu để xác nhận liệu thuốc chống trầm cảm có giúp làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ hay không.
Nghiên cứu này của nhóm được công bố trên tạp chí JAMA Network Open.
(theo Newsweek)
