Trước khi có đại dịch Covid, đi du lịch tại Thái Lan, Singapore, Malaysia… đã trở thành chuyện bình thường của người Việt vì giá cả không đắt. Người viết chỉ kể lại những gì đã nghe và thấy trong một chuyến đi không dài nhưng thú vị.
Ấn tượng Phi cảng Changi
Nói đến đảo quốc Singapore là phải nhắc đến sân bay quốc tế Changi, cũng là sân bay duy nhất của đảo quốc. Changi hiện có bốn nhà ga Terminal 1, Terminal 2, Terminal 3 và Terminal 4 (mới được đưa vào hoạt động năm 2019). Mỗi nhà ga phục vụ các hãng hàng không khác nhau như Singapore Airlines (terminal 3), Cathay Pacific (terminal 4),…
Ở mỗi nhà ga đều có những thú vị riêng để hành khách khám phá. Tại Terminal 3, khách sẽ được chiêm ngưỡng bức tường vườn thẳng đứng xanh tươi Green Wall với rất nhiều chủng loại cây, dây leo và hoa cực bắt mắt. Tại Terminal 4, du khách được trải nghiệm các tính năng giải trí mới nhất với màn hình LED khổng lồ 70 mét và thỏa thích mua sắm quà lưu niệm.
Changi không chỉ giữ chân hành khách bằng các cửa hàng miễn thuế mà còn bằng những dịch vụ chất lượng mang tính chuyên nghiệp cao. Các trung tâm thương mại và triển lãm được dùng như mồi câu du khách. Từ khu trưng bày công nghệ cao Suntec, tòa cao ốc thâm niên Raffles đến những trung tâm mua sắm Lucky Plaza, Orchard Plaza, Tang Plaza… san sát trên Đại lộ Orchard, đâu đâu cũng tràn ngập hàng hóa. Sân bay Changi cũng không khác mấy.
Đây không chỉ là sân bay mà còn là khu thương mại cao cấp. Tại nhà ga 1, nhà ga 2 và nhà ga mới số 3 được xây dựng để phục vụ du khách đến chơi tại thế giới nghỉ dưỡng (Resorts World) ở Sentosa hay ghé khu rừng thực vật nhân tạo rộng 100 hecta với 250,000 loài thực vật quý hiếm Gardens by the Bay nằm ngay trung tâm khu đô thị mới bên bờ vịnh Marina.
Marina Bay Sands gồm ba tòa tháp cao 55 tầng với mái hình chiếc thuyền bên bờ vịnh Marina. Số cửa hàng miễn thuế lên đến hơn 100, tạo điều kiện tối đa cho du khách giầu có tiêu tiền. Doanh thu của các cửa hàng ở sân bay Changi vượt xa các khu mua sắm khác, kể cả tại Orchard. Rượu, nước hoa, đồng hồ và thuốc lá được bán nhiều nhất. Vì vậy chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi có nhiều người mẫu hay đại gia Việt Nam đến Singapore chỉ để mua sắm rồi trở về.
Cầm cuốn sách hướng dẫn cung cấp đầy đủ mọi thông tin tư vấn cho du khách, bạn có thể làm một vòng tham quan khắp ba nhà ga. Những hành khách vì lý do này hay lý do khác phải lưu lại Changi trên 5 tiếng đều có thể đăng ký tham gia dịch vụ du lịch Singapore miễn phí. Các tour này phục vụ từ 10 giờ sáng đến 7 giờ tối.
Nếu chẳng may chuyến bay bị hoãn nhiều giờ, bạn sẽ được một nhân viên phục vụ sân ga đến tận nơi hướng dẫn cách gửi hành lý để có thể thảnh thơi dạo chơi và nghỉ ngơi ngay trong sân bay. Sự nhiệt tình và cung cách phục vụ chuyên nghiệp này đã góp phần tiếp thị cho sân bay và cả ngành du lịch Singapore.
Khu vực giải trí có cả một gian phòng chiếu phim phục vụ những người yêu điện ảnh. Bạn có thể giết thời gian tại đây. Cạnh phòng chiếu phim là phòng nghe nhạc. Du khách trẻ không thích phim, nghe nhạc thì đã có game. Các máy chơi game hầu như lúc nào cũng kín chỗ. Truy cập Internet không dây có sẵn ở cả ba nhà ga. Trên đường đến nhà ga số 1, có các khu vui chơi dành cho trẻ em và một khu dành riêng cho những tín đồ bóng đá với vài màn hình LCD lớn, rực rỡ sắc mầu.
Khi mệt mỏi, bạn hãy nằm nghỉ một lát bên cạnh một hồ cá nhỏ có tiếng nước chảy róc rách. Ai muốn trút bỏ sự căng thẳng thì thưởng thức dịch vụ mát-xa cao cấp và chuyên nghiệp có trả tiền, còn không thì cứ việc ngả lưng nghỉ ngơi trên những băng ghế dài (lounge) được đặt ở khu vực riêng. Sợ ồn? Đã có bảng đề nghị giữ trật tự để khách thư giãn hoàn toàn trong tiếng nhạc êm dịu.
Với hơn 85 hãng hàng không quốc tế đưa khách đến và đi từ khoảng 200 thành phố ở 60 quốc gia và lãnh thổ, sân bay Changi đón hơn 5,000 chuyến bay mỗi tuần và hơn 45 triệu lượt khách/năm. Mục tiêu của Changi là đạt hơn 60 triệu hành khách nhờ vào Casino mà 55% cổ phần là của tập đoàn Genting tại Malaysia do cố doanh nhân Lim Goh Tong, người giàu thứ 3 Malaysia làm chủ.
Hiện chính phủ Singapore đang có kế hoạch xây dựng thêm nhà ga thứ tư cho sân bay. Ngoài ra còn khu giải trí Universal Studios mô hình Las Vegas tại Sentosa. Từ năm 2005, độc giả của tạp chí Time (Mỹ) đã bình chọn Changi là sân bay được yêu thích nhất khu vực châu Á. Theo cuộc thăm dò của Skytrax, từ 2006 Changi đã vượt qua sân bay quốc tế Hồng Kông để đạt danh hiệu sân bay tốt nhất thế giới và 2019, hành khách cũng bầu chọn Changi là sân bay tốt nhất thế giới và luôn thuộc top 3 sân bay 5 sao hiện nay.
Ấn tượng Đảo quốc Sư tử
Người dân Singapore tự hào đất nước mình nhỏ nhất khối ASEAN nhưng vẫn đón hơn 10 triệu lượt du khách đến mỗi năm. Trước khi có đại dịch Covid-19, các khách sạn rất ít khi trống phòng. Bạn chỉ cần bỏ ra 45 phút là đi hết chiều dài đảo quốc sư tử (Singapura-Lion City). Ấn tượng đầu tiên là đất nước này rất sạch, đan kín những tòa nhà trên đồi và những ốc đảo cây xanh tại các ngã tư.
Cầu vượt thì nhiều vô số và những mảng tường đều được tận dụng cho cây xanh. Việc đi cầu vượt đã trở thành thói quen, hơn nữa bạn không thể qua đường tại đất nước có quá nhiều xe hơi, đường rộng, xe tay lái nghịch bên phải, chạy bên trái. Đất nước nhỏ nên các mặt bằng đều được tận dụng, phát triển theo chiều cao và cái gì cũng vừa đủ, không dư không thiếu, kể cả những ốc đảo tam giác tại các giao lộ. Sạch sẽ và ngăn nắp đến “công thức” là cảm giác dễ thấy nhất khi đến Singapore.
Điểm cao nhất của đảo quốc Singapore là đỉnh Faber cũng chỉ cao hơn 130 mét. Faber thật khác xa cao nguyên Genting của Malaysia, bản doanh của tỷ phú Lim Goh Tong với cả một tổ hợp giải trí, nghỉ dưỡng, cờ bạc lớn nhất châu Á có khí hậu giống như Đà Lạt của Việt Nam, có tuyến cáp treo dài ngang ngửa với Bà Nà (Đà Nẵng) và khách sạn The First Hotel World nhiều phòng nhất thế giới (hơn 600 phòng). Lên Resorts World Genting, ngoài cáp treo còn có đường xe hơi hai chiều.
Singapore có 70% cư dân là người gốc Hoa, 14% là người Malay và 7% là người Ấn Độ (Tỉ lệ này ở Malaysia là 65% Malay, 24% gốc Hoa và 14% Ấn Độ). Các khu dân cư được xây dựng theo từng cụm với các mức giá khác nhau, nhưng nói chung là khá đắt. Hoạ hoằn bạn mới thấy vài ngôi nhà liên kế như ở Việt Nam. Trước Covid, người nghèo phải bỏ ra trên $250,000 mới có thể làm chủ một căn hộ. Đa số mua bằng trả góp trong 50 năm. Bạn chỉ được làm chủ trong 99 năm nếu là căn hộ bình thường, nhưng với những biệt thự hay condo cao cấp có cả đường bộ lẫn đường thuỷ cho du thuyền và mua đứt bán đoạn bạn sẽ được sở hữu cả đời.
Diễn viên Thành Long có lúc có vài condo ở đây. Trong những chung cư thấp cấp, tầng dưới luôn được để trống để phục vụ sinh hoạt cộng đồng. Trong lĩnh vực vệ sinh, nếu bạn để cho muỗi làn tràn gây bệnh cho người khác, bạn có thể bị phạt đến cả trăm ngàn đô la.
Trên taxi nếu khách không thắt dây an toàn, hành khách phải trả tiền chứ không phải lái xe. Những thời gian chết của taxi do kẹt xe cũng do hành khách trả. Vất rác bừa bãi tại Singapore sẽ bị phạt nặng, nhưng thỉnh thoảng du khách vẫn thấy những đống rác nhỏ vất ngoài thùng tại những khu vực đông người.
Cũng như các nước khác, Singapore cũng có khu đèn đỏ dành cho khách ham vui. Các cô gái ở đây đến từ nhiều nước, kể cả Việt Nam theo dạng du khách xuất nhập nhiều lần. Những lao động thân xác ở đây phải khám sức khỏe mỗi 3 tháng/lần. Khách thường xuyên là những ông già về hưu với mức lương hưu có nằm mơ cũng không thấy. Giới già cũng là thành phần chính tại các sòng bài ở Sentosa và Genting. Phụ nữ Singapore có 5 tiêu chuẩn C chọn chồng: Cash, Car, Credit Card, Club Member… nay thêm chuẩn mới là Condo. Nhiều người chờ tiêu chuẩn này đến… 60 tuổi và… ế vĩnh viễn! Khi cánh đàn ông dĩ độc trị độc bằng cách lấy vợ nước ngoài, tiêu chuẩn bị hạ xuống.
An ninh tại Singapore rất tốt, nhưng đến khu Tiểu Ấn, bạn hãy cẩn thận với chiếc bóp của mình. Đi ngang qua khu này ban đêm, bạn sẽ thấy hàng trăm công nhân gốc Nam Á ngồi theo từng nhóm vòng tròn trên những bãi cỏ dài cả cây số. Họ ăn uống hay trò chuyện với nhau dưới ánh đèn lù mù mà không lo bị muỗi đốt rồi về ngủ tại các chung cư dành cho lao động nhập cư. Đây là những nơi lây lan Covid nhiều nhất trong đại dịch. Những công trình dọc đường hay công trường đều có hàng chữ xin lỗi vì sự bất tiện “Work in Progress. Inconvenience regretted” rất… lễ phép và thói quen này đã lan sang Việt Nam.
Nhưng nói gì thì nói, Singapore không phải là nơi để những người trung lưu đến mua sắm. Nếu là du khách bình thường, bạn chỉ có thể đến đây để ngoạn cảnh, xem nhà cao tầng, đi thuyền trên sông, thưởng thức xe điện ngầm và chụp ảnh (muốn thưởng thức tầu điện trên cao, mời sang Malaysia rồi về. Chấm hết!) Một chai bia Heineken giá từ $13 trở lên trước đại dịch vượt quá tầm với của nhiều du khách Việt. Nước uống là cả vấn đề vì 90% lượng nước sạch của Singapore được nhập từ Malaysia. Số còn lại là nước tái chế. Nhiều công ty du lịch không phát nước uống cho du khách, trong khi tại Malaysia bạn sẽ được 2 chai nước mỗi ngày.
Singapore tích nước biển tại một con sông đào và dùng công nghệ lọc biến nó thành nước ngọt để giảm bớt lệ thuộc vào bên ngoài. Cũng như tại Thái Lan, trong các khách sạn ở Singapore không có kem đánh răng và bàn chải, nhưng có ấm nước để bạn tự đun. Nước vòi uống được vì đạt chuẩn vệ sinh. Tại Singapore, những bảng cấm hút thuốc được thay bằng bảng “được hút thuốc”; tại Malaysia thì ngược lại. Tại Singapore hoạ hoằn mới thấy xe hai bánh phân khối lớn chạy ngoài đường, còn tại Malaysia, xe gắn máy phân khối nhỏ khá nhiều, cũng chạy chung với làn đường xe hơi nhưng phải bật đèn sáng khi lưu thông cả ngày lẫn đêm. Malaysia có tuyến đường cao tốc 110km/giờ dài nhất Đông Nam Á, chạy từ Singapore qua Kuala Lumpur đến Thái Lan.
***
Đến Malaysia phải luôn cảnh giác
Malaysia không bị mất an ninh vì khủng bố nhưng có cả một tập đoàn ăn trộm và bùa ngải sẵn sàng chờ bạn sơ hở là tấn công, nhất là ở thành phố cổ Malacca (thủ phủ bang Melaka) do người châu Âu góp công xây dựng, hơi giống Hội An của Việt Nam nhưng hổ lốn hơn vì không có những khu biệt thự ngăn nắp kiểu Pháp.
Nghĩa trang người Hoa (Chinese Fukit) với 16,000 ngôi mộ gần trung tâm thành phố vẫn không bị giải toả (ngoại ô Kuala Lumpur cũng có nghĩa trang 6,000 mộ vây quanh là các ngôi nhà cao tầng). Thành phố Kuala Lumpur khá sạch nhưng tàn thuốc thì vất bừa bãi. Những bãi xe hơi second-hand (used cars) dài cả cây số nằm ngay ngoài đường mà chỉ cần 1 ringgit là bạn có thể sở hữu nó, phần còn lại là trả góp.
Xe hơi Proton do Malaysia sản xuất kiểu dáng vẫn không đẹp. Giá nhà rẻ hơn Việt Nam nhiều. Tại Kuala Lumpur, chỉ khoảng $50,000 bạn có thể làm chủ những căn hộ ở vị trí như Cư xá Thanh Đa của Sài Gòn hoặc mua trả góp 30 năm lãi suất 3%. Nhà liên kế một tầng chỉ khoảng $150,000.
Kuala Lumpur không lớn hơn Sài Gòn nhưng chỉ có 2.8 triệu dân với 70% là người Hoa. 60% thu nhập quốc gia chính của Malaysia đến từ dầu hoả. Toà tháp đôi cao nhất thế giới 452 mét là của công ty dầu hoả quốc doanh Petronas. Nhưng Kuala Lumpur chỉ là thủ đô thương mại còn thủ đô hành chính nằm tại Putrajaya (Putra là tên vua đầu tiên, còn Jaya là thành công) hình thành mới 14 năm so với 150 năm của Kuala Lumpur. Dân số chỉ 100,000 với 70% là công chức, Putrajaya có ba công trình đáng chú ý nhất là tòa nhà chính phủ, ngôi đền Hồi giáo và hồ nhân tạo.
Du khách nào đến Malaysia đều biết món Tongkat Ali được quảng bá như Viagra, và là “quốc dược” của nước này, được chế biến từ một loại nhân sâm mầu vàng nhạt như củ khoai mì (sắn). Đồ trang sức bằng đá đen cũng là mồi câu du khách. Rồi cả những vòng từ tính giá bán hàng triệu đồng Việt Nam được “bốc” lên là điều hoà huyết áp, chống đau nhức và “loại bỏ được cảm ứng do virus máy tính”!! Nam giới muốn vào sòng bạc phải mặc quần dài, áo có cổ, mang giầy. Mang săng-đan sẽ không được vào dù có vớ (nữ thì được).
Malaysia là đất nước 100% người Malay theo đạo Hồi không ăn thịt heo. Du khách mang chà bông vào nhà hàng Malay sẽ bị tịch thu chà bông và bị phạt tiền đổ bỏ. Ra đường có nhiều phụ nữ mặc trang phục Hồi giáo trùm khăn, nhưng nếu không phải đạo Hồi thì mặc thoải mái. Tuy nhiên, tuyệt đại đa số các cô làm đẹp bằng cách khoe phần dưới cơ thể, từ phía trên đùi trở xuống, và hở lưng. Không thấy ai khoe phần trên, trừ du khách Việt Nam và phương Tây.
Khách sạn Singapore bán mã truy cập internet 12 đôla Sing cho 4 tiếng, thời lượng thấp nhất, và $24 đôla Sing cho 24 tiếng. Quốc hoa của Malaysia là hoa dâm bụt nên trên các tuyến đường ngoại ô, nhìn đâu cũng thấy loại hoa này. Dọc xa lộ cây cọ dùng sản xuất dầu Neptune trồng tràn ngập các ngọn đồi.
Người dân Malaysia sử dụng tiếng Anh thông thạo vì đất nước này có 170 năm dưới ách đô hộ của người Anh trước khi giành độc lập năm 1957, nên du khách biết tiếng Anh không gặp khó khăn gì khi ở đây và cả ở Singapore. Ẩm thực ăn nhanh McDonald, KFC, Starbucks được giới trung lưu trở lên ưa chuộng. Các cửa hàng này trong toà Tháp Đôi luôn đông khách. Cả Singapore lẫn Malaysia đều không trồng cây thân lớn ven đường như tại Việt Nam.
Tại phi cảng Kuala Lumpur về lại Sài Gòn, chúng tôi gặp những phụ nữ lao động Việt Nam bỏ việc trở về nhà do tiền lương và tiền làm thêm không đủ trả các khoản khấu trừ. Họ than là gặp khó khăn về nước sạch tại nhà ở tập thể và nạn muỗi mòng. Họ cho biết người Malay ở nông thôn rất tốt nhưng gần các khu công nghiệp có tình trạng bức hiếp và trấn lột của người lao động của các băng nhóm địa phương cấu kết với những phần tử xấu trong hàng ngũ lao động nhập cư. Những khó khăn về ăn uống của lao động Việt Nam được giải quyết bằng việc thu gom trái cây giá cực rẻ và… chân gà biếu không.
Ở Singapore cũng như Malaysia, tuyệt đại công nhân vệ sinh đường phố là người Ấn Độ hay Nam Á. Singapore không có nạn kẹt xe, còn Malaysia kẹt xe vào đầu buổi chiều Thứ Sáu khi tín đồ đạo Hồi tập trung đến các thánh đường cầu nguyện và những giờ cao điểm sáng chiều. Nhưng tình hình không nghiêm trọng như ở Thái Lan.
Đến những đất nước có kỷ luật, nơi văn hoá ứng xử và tính tôn trọng cộng đồng đã trở thành nếp cùng với tinh thần tự giác, tự trọng cao (người ta hầu như không thấy bóng cảnh sát giao thông mặc áo đen đứng bên đường và thiếu vắng hẳn tiếng còi xe), bạn lại thấy nhớ quê nhà.
Nếu ở Malaysia và nhất là Singapore, mọi hành vi trái luật ở nơi công cộng đều có thể bị phạt nặng thì tại Việt Nam người ta có thể băng qua đường thoải mái, bấm còi xe thoải mái, quay đầu xe cũng thoải mái. Bạn tìm ở đâu cũng ra tiệm cà phê và những quán ăn giá rẻ với các món ăn phong phú mọc lên khắp nơi. Bạn có thể xả rác bất cứ nơi nào bạn thích và hút thuốc, uống bia thoải mái.
Và điều quan trọng nhất là chi phí tại Việt Nam đỡ tốn kém hơn nhiều nước. Ở Malaysia, số xe hơi lưu thông rất nhiều, nhưng tài xế luôn trong tình trạng sẵn sàng dừng xe nhường đường nếu đi qua khu buôn bán dù người băng qua đường đi không đúng vị trí quy định. Họ không trong tư thế sẵn sàng quyết chiến với khách bộ hành như tại Việt Nam.
