Ở Nhật Bản, rất nhiều hiệu sách truyền thống phải đóng cửa, do ngày nay người ta thường mua sách trực tuyến, thay vì đi đến hiệu sách.
Tuy nhiên, một mô hình kinh doanh mới lại mở ra, ai cũng có thể thuê kệ của các hiệu sách để bán sách của mình.
Shogo Imamura, 40 tuổi, là một trong những người như vậy. Anh đã mở một gian hàng tại khu vực hiệu sách Kanda Jimbocho của Tokyo vào Tháng Tư. Imamura, người cũng viết tiểu thuyết về các samurai hiếu chiến trong thời kỳ phong kiến của Nhật Bản.
Imamura nói, các hiệu sách thông thường bán những cuốn sách được ưa chuộng dựa trên số liệu thống kê về doanh số bán hàng, trong khi bỏ qua những cuốn sách không bán chạy.
Có những quyển sách bị loại ra khỏi danh sách bán chạy, nhưng lại là mục tiêu tìm kiếm của nhiều độc giả. Họ là những người có lựa chọn dựa trên nhu cầu và sở thích đọc khác. Niều chủ hiệu sách sẽ nói: Ối giời, giờ ai mà còn đọc mấy cuốn sách đó nữa chứ! Nhưng có đấy, trên đời vẫn có những người đi tìm nhiều cuốn sách mà họ muốn được đọc, nhưng tìm trong… tuyệt vọng!
Năm 2022, Imamura đến thăm hàng chục hiệu sách đang xoay xở để tồn tại trong cuộc cạnh tranh khốc liệt với những gã khổng lồ thương mại điện tử như Amazon. Một số hiệu sách sống sót bằng cách thêm kệ sách vào quán cà phê hoặc thậm chí là phòng tập thể dục.
Hiện tại, cửa hàng của Imamura, “Honmaru” – có nghĩa là trung tâm của một lâu đài Nhật Bản – chỉ có ở Tokyo, nhưng anh hy vọng sẽ mở rộng sang các khu vực khác bị ảnh hưởng nặng nề bởi việc đóng cửa hiệu sách.
Mỗi kệ sách này giống như một phiên bản thực sự của một tài khoản mạng xã hội, nơi người bán sách cũng có tài khoản trên Instagram hoặc Facebook.
Kashiwa Sato là giám đốc sáng tạo của hiệu sách Honmaru. Cửa hàng của ông chỉ rộng 53 mét vuông, có 364 kệ sách, một số sách mới, một số sách đã qua sử dụng – về mọi thứ, từ chiến lược kinh doanh, truyện tranh manga, đến võ thuật.
Hàng trăm người thuê kệ sách khác nhau, trả từ 4,850 đến 9,350 yên ($32-$61) mỗi tháng. Người thuê có thể là cá nhân ai đó, hoặc công ty về công nghệ thông tin, công ty xây dựng, đến các nhà xuất bản nhỏ.
Rokurou Yui, 42 tuổi, chủ tịch của trang web đánh giá sách All Reviews, cho biết ba hiệu sách chia sẻ kệ sách của anh ở cùng khu vực Tokyo tràn ngập “tình yêu vĩ đại” dành cho những cuốn sách yêu thích của chủ sở hữu kệ sách.
Chủ sở hữu của các hiệu sách thông thường đặt những cuốn sách mà họ phải bán lên kệ để duy trì hoạt động kinh doanh, bất kể sở thích cá nhân của họ là gì, nhưng ở đây, Yui chỉ bán những cuốn sách mà ai đó giới thiệu với niềm đam mê và tình yêu mãnh liệt dành cho nó.
Yui và cha anh, Shigeru Kashima, 74 tuổi, một giáo sư văn học Pháp, mở hiệu sách chia sẻ kệ đầu tiên của họ, có tên là Passage, vào năm 2022. Họ mở rộng thêm hai hiệu sách khác và hiệu sách thứ tư mở bên trong một trường dạy tiếng Pháp ở Tokyo vào Tháng Mười.
Passage có 362 kệ và những người bán hàng giúp thu hút khách hàng bằng các nỗ lực tiếp thị của riêng họ, thường là trực tuyến.
Vào những ngày cuối tuần, cửa hàng của Yui có động đảo khách hàng trẻ tuổi ở độ tuổi 10, 20, 30, đến vừa mua sách, vừa nghe nhạc sôi động. Khách hàng và chủ kệ sách đến hiệu sách không chỉ để bán và mua sách mà còn để trò chuyện về sách.
Một phần tư các thành phố của Nhật Bản không có hiệu sách truyền thống, với hơn 600 hiệu sách đóng cửa trong 18 tháng tính đến Tháng Ba năm 2024, theo Quỹ Văn hóa Công nghiệp Xuất bản Nhật Bản.
Vào Tháng Ba, Bộ công nghiệp Nhật Bản thành lập một nhóm dự án để nghiên cứu cách hỗ trợ các hiệu sách. Theo bộ này, các hiệu sách truyền thống là trung tâm truyền bá văn hóa và là tài sản cực kỳ quan trọng đối với xã hội trong việc duy trì các ý tưởng đa dạng và ảnh hưởng đến sức mạnh quốc gia.
