Mùa Xuân cách đây đã lâu, tôi có dịp dạo quanh một vòng qua những gian hàng bầy bán hoa lan tại Westminster Mall ở Little Saigon.
Năm đó hầu như tất cả các gian hàng bán lan đều vắng khách như chùa bà Đanh, ngoại trừ gian hàng bán toàn lan đất của George Hatfield (đương kim Chủ tịch Hội Hoa Lan Hoa Kỳ). Nơi đây các chậu hoa lan lớn nhỏ, hoa lên thẳng hay lan rũ đều bán với giá rẻ như bèo $10-$15 một chậu nên mọi người chen chân vào mua và đã có chuyện tranh dành, cãi cọ của hai vị nữ, đến nỗi phải nhờ đến nhân viên trật tự can thiệp.
Gian hàng bên cạnh là một gian hàng của một người Thái Lan, ông ta chỉ bán lan Vanda mà lại toàn là những cây trơ rễ đủ cỡ, tuyệt nhiên không một cây nào có hoa hay một chiếc nụ nhỏ. Bán cây không hoa mà lại không có hình ảnh làm sao mà bán. Thời gian đó tôi chỉ có vài ba cây thuộc loài này, nhưng qua một vài năm không chịu nổi mùa Đông lạnh lẽo ở Placentia, CA., mấy cây đã lần lượt đi vào cõi thiên thu.
Lúc này tôi cũng muốn mua thêm vài cây Vanda nữa bởi vì trên Internet thấy ở Thái Lan có nhiều cây Vanda khá hấp dẫn, nhất là năm 2009, anh Trần Văn Lợi đã hỏi tôi về cây Vanda Kultana. Bộ dạng thiểu não, người bán hàng than phiền rằng cất công nhập cảng những cây danh tiếng từ Thái Lan qua với hy vọng sẽ kiếm được chút tiền, nhưng chỉ có vài người xem qua, chẳng ai muốn mua.
Trong số những cây lan ngổn ngang nằm trong mấy rổ nhựa, tôi thấy có hai cây: Một cây có bảng tên đề Vanda Pachara Delight blue và một cây là Kultana Gold x V. Lourdes Apostle có vẻ khá hấp dẫn. Thấy tôi chần chừ nửa muốn mua, nửa ngần ngại vì cây trơ rễ khó nuôi, người bán hàng hạ giá xuống còn một nửa, nhưng tôi vẫn còn phải trả tới $50 cho hai cây lan này.
Mang về, tôi thực hành kinh nghiệm trồng cây trơ rễ trên Hoalanvietnam: Phun thuốc diệt vi trùng và diệt nấm với hai thìa cà phê Physan 20 cho lít nước hay rắc bột diêm sinh, bột quế.
Để cho khô, sau đó ngâm lan vào một dung dịch với liều lượng cho 4 lít nước âm ấm như sau: 1 thìa súp đường vàng, 1 thìa cà phê phân bón 15-15-15 hay 30-10-10, 1 thìa B1, 5 giọt Superthrive hay 1 viên thuốc ngừa thai. Ngâm lan khoảng 1 giờ, sau đó để cho ráo nước khoảng 2 giờ rồi lại ngâm tiếp trong vòng hai, ba ngày để đoan chắc rằng cây và rễ đã hút đầy đủ nước. Không nên ngâm cây suốt đêm hoặc khi nhiệt độ xuống dưới 65°F hay 18°C.
Ba tháng sau, hai cây lan này bắt đầu nhú rễ mới bám vào thành chậu và mọc thêm lá non. Nhưng chỉ vài tháng sau, cây không thấy phát triển thêm, nhìn kỹ vào trong các kẽ lá đã thấy họ hàng nhà rệp sáp bám đầy. Sau vài lần phun thuốc, rệp tuy đã chết hết nhưng nọc độc của rệp đã thấm vào tận thân lá, cây nằm trong tình trạng bất động hai, ba năm không nhúc nhích. Đôi khi tôi muốn vứt bỏ, nhưng lại không đành vì tìm hiểu thêm mới biết rằng hai cây này đều là những cây nổi tiếng.
Cây Vanda Pachara Delight blue do P. Pacharapong cầu chứng vào năm 1999 đã lai giống giữa cây Vanda Karulea và cây Vanda Gordon Dillon. Cây lan lai này có mầu tím sẫm hiếm có trên thế giới đã đoạt giải thưởng FCC/JOGA của Hội Hoa Lan Nhật Bản. Còn Ascocenda Kultana Gold x V. Lourdes Apostle là một cây lan hoa mầu vàng tuyệt đẹp và nổi tiếng là hoa rất lâu tàn, bền tới ba tháng.
Năm ngoái, cả hai cây bỗng nhiên thấy chuyển mình, tôi vội vàng thay chậu đất mới và ghép thêm khúc cây cho rễ lan có chỗ bám. Cuối cùng, cây Vanda Pachara Delight blue cho tôi bảy bông hoa tím sẫm với chiều ngang to 10 phân. Còn cây Ascocenda Kultana Gold x V. Lourdes Apostle có lẽ phải chở đến 2-3 năm nữa, bởi vì thân chính đã bị bọn rệp sáp đục khoét nặng nề cho đến thối ngọn, nhưng vì bản năng sinh tồn, ba cây non mới nhú mầm trên một năm nay nên chưa thể khai hoa.
Thôi thì tôi đành ca câu “Chờ em, chờ đến bao giờ? Sáu mùa Thu qua mà vẫn mong chờ… ˮ và mở bản nhạc bất hủ của nhạc sĩ Lam Phương do Elvis Phương hát, cho lòng mình dịu xuống.
