Theo một nghiên cứu mới, việc mang tên họ bắt đầu với những chữ cái đầu tiên (A,B,C…) trong bảng chữ cái, sẽ giúp các em đạt điểm số cao hơn.
Kết quả nghiên cứu mới này được công bố trên tạp chí Management Science, cho thấy những học sinh với tên họ bắt đầu bằng các chữ cái đầu tiên trong bảng chữ cái có xu hướng đạt điểm cao hơn ở trường, so với những tên họ còn lại.
Vấn đề là điều này không phải do bản thân sinh viên, vì các nhà khoa học cho rằng đó là lỗi của việc sắp xếp mặc định các bài nộp của sinh viên theo thứ tự bảng chữ cái.
Các nhà nghiên cứu từ University of Michigan phân tích hơn 30 triệu hồ sơ chấm điểm của sinh viên tại trường đại học này, từ học kỳ mùa thu năm 2014 đến học kỳ mùa hè năm 2022, và phát hiện ra rằng những người có tên bắt đầu với chữ cái về sau trong bảng chữ cái sẽ có điểm thấp hơn.
Sau khi cải thiện dữ liệu này bằng các hồ sơ bổ sung về lý lịch, nhân khẩu học và tiến độ học tập của sinh viên tại trường đại học, họ kết luận rằng mô hình này là do sự thiên vị trong việc chấm điểm liên quan đến thứ tự bài nộp của sinh viên trên hệ thống quản lý, có tên Canvas, xếp hạng học sinh theo thứ tự bảng chữ cái.
Tác giả nghiên cứu Jun Li, phó giáo sư của Ross School of Business của trường đại học, cho biết trong một tuyên bố: “Chúng tôi dành nhiều thời gian để suy nghĩ về cách làm cho việc chấm điểm trở nên công bằng và chính xác, nhưng ngay cả đối với tôi, điều đó thực sự đáng ngạc nhiên. Điều này không xảy ra cho đến khi chúng tôi xem xét dữ liệu và nhận ra rằng trình tự đó tạo nên sự khác biệt.”
Bài viết mô tả cách những học sinh có họ bắt đầu bằng A, B, C, D hoặc E đạt điểm trung bình cao hơn 0.3 điểm trong tổng số 100 điểm có thể so với cách chấm điểm ngẫu nhiên, trong khi những học sinh ở cuối bảng chữ cái nhận được điểm thấp hơn 0.3 điểm so với cách chấm điểm ngẫu nhiên.
Thay vào đó, khi xếp tên họ của học sinh theo thứ tự từ Z-A, mô hình tương tự cũng được nhìn thấy, nhưng ngược lại, với những học sinh có tên bắt đầu với các chữ cái về sau học tốt hơn những học sinh có tên bắt đầu với các chữ cái ở đầu bảng.
Tác giả của khám phá Helen (Zhihan) Wang, nhà nghiên cứu tại Stephen M. Ross School of Business, cho rằng có lẽ các thầy cô giáo vô tình tạo ra một tác động xã hội khi họ chấm điểm theo cách này.
Các nhà khoa học cũng phát hiện, những học sinh có tên bắt đầu với chữ cái về sau trong bảng chữ cái nhận được phản hồi tiêu cực hơn và kém lịch sự hơn đáng kể, đồng thời điểm số của họ cũng thấp hơn, thể hiện qua số lượng phàn nàn của học sinh sau khi nhận được điểm.
“Chúng tôi nghi ngờ rằng sự mệt mỏi là một trong những yếu tố chính gây ra hiệu ứng này, bởi vì khi một người phải làm việc gì đó trong thời gian dài, họ sẽ cảm thấy oải, và sau đó họ bắt đầu mất tập trung và khả năng nhận thức của người này cũng giảm sút,” tác giả nghiên cứu Jiaxin Pei, một nhà nghiên cứu từ Trường Thông Tin (School of Information) của Michigan, cho biết trong tuyên bố.
Các nhà thử nghiệm gợi ý rằng một giải pháp là xếp hạng học sinh một cách ngẫu nhiên, nhưng sự sắp xếp mặc định trên Canvas và phần mềm quản lý học tập khác là theo thứ tự bảng chữ cái, vì vậy nhiều người có thể không nghĩ đến việc thay đổi.
Họ cũng gợi ý việc đào tạo cách các thầy cô chấm điểm để tránh những thành kiến như vậy, hoặc góp sức nhau cùng chấm điểm để tránh mệt mỏi khi chấm bài cho những học sinh có tên nằm dưới danh sách.
Nhiều học sinh sau khi xem phần trình bày của nghiên cứu này tại các hội nghị, cảm thấy như được thấu hiểu và minh oan.
Một sinh viên đại học có chữ cái trong tên mình bắt đầu W., gửi email kể: “Con đưa cho ba mẹ xem điểm số, và cả bài báo này nữa, rồi nói ‘Daddy, Mommy, đó không phải là do lỗi của con, mà là do tên của con đó.”
