Tổng thống Mỹ Joe Biden đã mời Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đến Toà Bạch Ốc vào ngày Thứ năm, 1 Tháng Mười Hai dùng bữa ăn tối cấp nhà nước đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống của ông để củng cố mối quan hệ với một đồng minh chủ chốt mà tình bạn cho đến gần đây vẫn còn rạn nứt.
Quốc yến đầu tiên của Biden
Các nguồn tin cho biết bữa tiệc được tổ chức trong một căn lều lớn dựng tạm tại khu vườn phía Nam (South Lawn) của Toà Bạch Ốc với sự tham dự của nhiều người. Trong bài phát biểu tôn vinh mối quan hệ giữa hai quốc gia, Biden nâng cốc chúc mừng “liên minh bền vững Pháp-Mỹ”, gọi nó là “mối quan hệ đối tác được đánh dấu bằng quá nhiều thứ đầu tiên”. Khi hai tổng thống nâng ly, Biden nói: “Vive la France and God bless America!”.
Thời điểm tổ chức tiệc càng có ý nghĩa hơn khi gia đình Biden đã chờ đợi khá lâu để tổ chức “Quốc yến” đầu tiên trong nhiệm kỳ của mình. Lâu đến mức nhiều đảng viên Dân chủ lo lắng rằng tổng thống đang lãng phí “một công cụ ngoại giao có giá trị”. Các cố vấn của Biden nói với CNN “bữa ăn tối là một phần trong nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm hồi sinh mối quan hệ với Pháp”. Bữa ăn diễn ra một năm sau khi Mỹ bất ngờ công bố “quan hệ đối tác tàu ngầm Mỹ-Úc” dẫn đến việc hủy bỏ thỏa thuận cũ mua tàu ngầm Pháp của Úc và khiến phía Pháp tức giận.
Trước hàng loạt thách thức lớn mà liên minh phương Tây đang phải đối mặt, bất cứ nguy cơ nào cho mối quan hệ giữa hai đồng minh đều có thể trở thành vấn đề lớn. John Kirby, điều phối viên thông tin chiến lược của Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC) nhận định: “Nếu bạn nhìn vào những gì đang diễn ra ở Ukraine, nhìn vào những gì đang diễn ra ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và những căng thẳng với Trung Quốc, thì Pháp thực sự là trung tâm của tất cả những điều đó. Tổng thống Macron là nhà lãnh đạo năng động trong G7, vì vậy Tổng thống cảm thấy đây chính xác là quốc gia phù hợp và phù hợp nhất để bắt đầu các chuyến thăm cấp nhà nước”.
Trong một dấu hiệu tốt ban đầu của chính sách ngoại giao đó, Điện Elysee xác nhận với CNN về một loạt quà tặng được trao đổi giữa hai nhà lãnh đạo và các phu nhân. Điện Elysee cho biết ông Macron đã tặng người đồng cấp Mỹ một món đồ giá trị của nhà chế tác dụng cụ bàn ăn và đồ kim hoàn Pháp nổi tiếng Christofle. Theo Điện Elysee, món đồ được chế tác vào năm 2012 và dành cho con tàu xuyên Đại Tây Dương Pháp “Normandie” khi nó ra khơi cùng với bộ sưu tập đồ bạc của Christofle.
Biden cũng được tặng một đĩa nhựa và CD nhạc trong bộ phim “A man and a woman” của đạo diễn người Pháp Claude Lelouch. Điện Elysee mô tả món quà như “gợi nhớ lại lịch sử cá nhân của ông bà Biden khi họ xem bộ phim năm 1966 trong “buổi hẹn hò đầu tiên”. “A man and a woman” giành được giải thưởng điện ảnh cao nhất của Pháp, Cành cọ vàng tại liên hoan phim Cannes.
Ngoài ra, Đệ nhất phu nhân Jill Biden còn nhận được hai tác phẩm văn học Pháp: Một bản sao cuốn “Madame Bovary” của văn hào Gustave Flaubert và một tuyển tập các bài tiểu luận của văn hào Albert Camus. Tổng thống Mỹ nhận được hai món quà từ cửa hàng quà tặng của Điện Elysee, một chiếc đồng hồ của hãng đồng hồ LIP và một chiếc áo khoác thương hiệu Pháp Saint James. Laura Kim và Fernando Garcia, hai khách mời của Macron và là hai nhà thiết kế chính cho nhà thời trang Oscar de la Renta, xác nhận với CNN bà Jill đã mặc bộ đồ hiệu sang trọng của họ trong bữa tối.
Quốc yến cũng mang âm hưởng chính trị
Khi nhà Biden trải thảm đỏ đón Macron và vợ Brigitte, có thông tin họ sẽ chuẩn bị có thêm hai bữa ăn tối cấp nhà nước nữa cùng với một số sự kiện xã hội khác trong tương lai gần. Một số người biết về kế hoạch và thời biểu của Toà Bạch Ốc xác nhận với CNN bữa tối tiếp Tổng tống Pháp “chỉ là một trong số những bữa tiệc chính quyền Biden sẽ tổ chức trong những tháng tới”.
Thông tin này có thể xem là gợi ý Biden thật sự muốn tranh cử nhiệm kỳ thứ hai, đúng như ông từng nói úp mở dù chưa tuyên bố chính thức. Dĩ nhiên, một quyết định như thế cũng phụ thuộc vào sự đồng ý và ủng hộ của Đệ nhất phu nhân và gia đình. “Quốc yến là một sự kiện phức tạp và tốn kém – một người từng làm việc tại Toà Bạch Ốc nhận xét – Nếu tổng thống sẵn sàng đổ tiền vào chúng, thì phía sau phải ẩn giấu một ý đồ lớn hơn”.
Danh sách khách mời cho bữa tối cấp nhà nước đầu tiên của Biden khá dài, được mở rộng thêm để gồm tất cả những người đã mất cơ hội gần gũi thân mật với tổng thống do các hạn chế vì Covid-19. Kế hoạch đã được tính toán nhiều tháng với danh sách khách mời phình dần do Cánh Đông, Cánh Tây, Bộ Ngoại giao và Hội đồng An ninh Quốc gia soạn. Danh sách được Toà Bạch Ốc công bố chính thức cho thấy có những người nổi tiếng, ca nhạc sĩ và các nhà lập pháp hàng đầu. Stephen Colbert (TV host), Anna Wintour (nhà báo Anh) và John Legend (ca sĩ Mỹ) nằm trong số khách mời sánh vai với Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và lãnh đạo Đảng Cộng hòa Hạ viện Kevin McCarthy.
Quyết định tổ chức bữa tối trong một chiếc lều (“pavilion”) là để có chỗ ngồi thoải mái cho hơn 400 khách. Nếu ăn tại sảnh ăn State Dining Room sẽ bị giới hạn về không gian vì chỉ chứa được tối đa 120 khách. Bữa tối cấp nhà nước lần thứ hai và cũng là lần cuối cùng của chính quyền Trump, dành cho lãnh đạo Úc được tổ chức tại Vườn Hồng (Rose Garden), nơi có chứa được khoảng 200 người.
Quốc yến có gì?
Quốc yến vào thời điểm này đồng nghĩa với việc phải thay đổi chương trình trang trí cho những ngày lễ cuối năm và hàng chục bữa tiệc trong thời gian này của Toà Bạch Ốc, điều chưa từng xảy ra trước đây trong các nhiệm kỳ tổng thống hiện đại. Các nhân viên bài trí, nhà bếp, đội dịch vụ và cửa hàng hoa phải vất vả để đáp ứng nhu cầu của các sự kiện chồng chéo nhau. Bếp phụ được thêm vào với các thiết bị làm lạnh đặt bên ngoài bếp chính, như thường làm với các sự kiện xã hội lớn hoặc lớn, đặc biệt là trong mùa lễ tiệc bận rộn, mà đôi khi có đến hai hoặc ba buổi chiêu đãi mỗi ngày!
Theo Carlos Elizondo, Thư ký xã hội Toà Bạch Ốc, dù địa điểm tổ chức nằm trong khuôn viên Toà Bạch Ốc, nhưng vẫn không được phép sử dụng đồ sứ có trong Toà Bạch Ốc. Lý do, ban quản lý và giám sát việc sử dụng hiện vật của Toà Bạch Ốc không xem chiếc lều được lắp đặt tạm bên ngoài là một phần của Toà nhà nên đồ sứ dành cho các tổng thống Mỹ không được lấy ra dùng.
Bài trí tổng thể và cắm hoa được giao cho nhà tổ chức sự kiện Jung Lee, và công ty Fete của bà (Fete chuyên thiết kế các bữa tiệc sang trọng được những người nổi tiếng ưa chuộng). Một sân khấu và sàn nhảy được dựng lên trong lều để giải trí vào buổi tối với ca sĩ Jon Batiste, người gốc New Orleans (thành phố mà bà Jill đánh giá là “hài hoà văn hóa Pháp, Mỹ.” Macron sẽ ghé thăm New Orleans trước khi trở về Pháp.
Phong cách trang trí cho bữa tối được lấy cảm hứng từ màu đỏ, trắng, xanh lam, những màu chung của cờ Mỹ, Pháp và “đại diện cho các giá trị chung của chúng ta: Tự do và dân chủ, bình đẳng và tình bằng hữu”. Những bình hoa trên bàn chủ yếu là hai loại hoa hồng “American Beauty” và “Piano Roses” màu đỏ đậm (vì Macron thích đàn piano). Những flute Champagne Pháp được dùng để nướng bánh nhưng bên trong bánh là rượu vang sủi của Mỹ. Các chân nến cao giữ những cây nến đỏ như máu được mô phỏng theo tượng Nữ thần Tự do, món quà của nước Pháp dành cho nước Mỹ.
Cách bài trí bàn ăn là điều mà Đệ nhất phu nhân Jill cân nhắc đầu tiên khi mời bất kỳ ai dùng bữa để gợi nhớ kỷ niệm thời thơ ấu của bà và người mẹ. “Ngay cả khi chúng tôi chỉ có cá que từ tủ đông, mẹ tôi luôn khiến bữa tối trở nên đặc biệt” – bà nói. Đệ nhất phu nhân góp ý rất nhiều, từ nếm thử từng món ăn đến duyệt sơ đồ chỗ ngồi. Gia đình Biden đưa lên bàn món khai vị gồm trứng cá muối, tôm hùm chiên bơ và sau đó là các món chính Calotte thịt bò, cải xoong, salad sunchoke. Món tráng miệng: kem crème fraiche.
Biden thích không khí gia đình hơn
Biden không mặn mà lắm với việc tổ chức các sự kiện lớn tại Toà Bạch Ốc, ngay cả khi không có Covid, ông và vợ cũng dành hầu hết các ngày cuối tuần trở về nhà ở Delaware hoặc đến Trại David. Là một gia đình gắn bó chặt chẽ, rất ít khi danh sách khách mời bữa tối của gia đình Biden mở rộng ra ngoài họ hàng. Các tổng thống trước đây thường xuyên sử dụng Toà Bạch Ốc để giải trí, lắm lúc có ý đồ chính trị hay văn hóa.
Trong lịch sử gần đây, cựu Tổng thống Barack Obama và vợ Michelle đã tổ chức các bữa tiệc sinh nhật và các buổi hòa nhạc quy tụ những người nổi tiếng và các chính trị gia trong không khí thân mật và vui vẻ. Bữa tối cấp nhà nước của gia đình Obama dành cho Tổng thống Pháp Francois Hollande vào năm 2014 có danh sách khách mời toàn sao, kể cả Bradley Cooper, Julia Louis-Dreyfus, Stephen Colbert, Elon Musk và ca sĩ Mary J. Blige. Ngược lại, hai bữa tiệc chiêu đãi cấp nhà nước của Trump thiếu vắng những vị khách trong giới nghệ thuật vì khuynh hướng chính trị của ông trái ngược với khuynh hướng chính thống của Hollywood và thậm chí nhiều nghệ sĩ nói thẳng rằng nếu được Trump mời, họ cũng từ chối.
