Báo chí tuyên truyền của Nga đang liên tục nhắc về số phận của hai binh sĩ tình nguyện người Mỹ ở Ukraine, vốn đang bị Nga xác nhận đã bắt giữ. Trong đó có một người gốc Việt là anh Andy Huỳnh. Bị bắt chung với anh là Alexander Drueke.
Dù cuộc chiến đã kéo dài nhiều tháng, có nhiều binh sĩ phía Ukraine đã bị giết, bị bắt, thế nhưng vụ bắt giữ được hai công dân Mỹ tham gia chiến đấu tình nguyện là chuyện khiến giới cực hữu ở Nga hết sức hả hê. Nói trên đài truyền hình RT với bản tin có tên “Tin xấu cho lính đánh thuê Mỹ bị bắt Alexander Drueke và Andy Huynh”, Thư ký báo chí của Tổng thống Nga Dmitry Peskov khẳng định rằng “Nga không thể bảo đảm rằng những người Mỹ bị bắt ở Ukraine sẽ không bị kết án tử hình ở DNR (Cộng hòa nhân dân Donetsk miền Đông Ukraine). Việc công dân Mỹ Alexander Drueke, Andy Huynh, những người không phải là thành viên của Lực lượng vũ trang Ukraine, tham gia vào cuộc xung đột, không phải là đối tượng của Công ước Geneva nên không được hưởng quy chế tù binh hay trao đổi tù binh”.
Ngày 20 Tháng Sáu, kênh RT của Nga phát đi những hình ảnh về hai cựu binh Mỹ bị bắt tại chiến trường Ukraine là Alexander Drueke và Andy Huỳnh. RT cũng đã phỏng vấn “hai lính đánh thuê” này ở trại tạm giam tại Donbass. Cả hai đều được mô tả là có tình trạng sức khỏe và tinh thần tốt. Chương trình truyền hình này cũng nói cả “hai công dân Mỹ đánh thuê” đã bị lực lượng quân đội Nga bắt giữ sau khi bị “quân đội Ukraine bỏ rơi”.
Còn báo Sputnik của Nga thì dẫn lời của Thư ký báo chí Dmitry Peskov nói với Keir Simmons – phóng viên quốc tế cấp cao của NBC News, khi được hỏi liệu Alexander Drueke và Andy Huỳnh có “phải đối mặt với cùng số phận” như hai công dân Anh và một người Morocco đã bị Moscow kết án tử hình hay không, rằng “Tất cả sẽ phụ thuộc vào tiến trình điều tra”.
“Những tên lính đánh thuê như Andy Huynh và Drueke trên chiến trường đã bắn vào quân đội của chúng tôi. Họ tự gây nguy hiểm đến tính mạng của mình. Tòa án sẽ xét xử và đưa ra phán quyết đối với những cá nhân này”, Peskov cho biết.
Gia đình của Drueke, 39 tuổi và Andy Huỳnh, 27 tuổi, cho biết người thân họ mất liên lạc vào tuần trước. Theo Thư ký báo chí Dmitry Peskov, Drueke và Andy Huỳnh đều “tham gia vào các hoạt động bất hợp pháp” ở Ukraina, đã phạm tội cố tình chĩa súng bắn vào quân đội Nga.
Đầu Tháng Ba, Chính phủ Ukraine cho biết có 20,000 người từ 52 quốc gia đã tình nguyện chiến đấu với Quân đoàn Quốc tế Ukraine, sau khi chính phủ kêu gọi người nước ngoài tham gia chống lại Nga. Hiện không rõ có bao nhiêu người lính nước ngoài vẫn đang tham chiến tại đây.
Đã có ba người Anh tham gia lính tình nguyện ở Nga đã bị tuyên án tử hình sau khi bị bắt giữ hồi đầu Tháng Sáu. Điện Kremlin ra thông cáo nói Anh không đề cập gì với Nga về những lính đánh thuê bị kết án tử hình ở DNR. Nga tuyên bố Kremlin sẽ sẵn sàng lắng nghe lập trường của London trong trường hợp có lời kêu gọi ân xá cho lính đánh thuê.
Bên cạnh đó, người đứng đầu DNR Denis Pushilin, đã từ chối ân xá cho ba người lính Anh bị kết án là Sean Pinner, Aiden Aslin và Saadun Brahim. Ông Denis Pushilin cũng nói Anh và Morocco đã không liên lạc với lãnh đạo của nước cộng hòa về số phận các công dân của họ bị kết án.
Số phận của những người lính nước ngoài ở Ukraine sau khi bị bắt, đang hoàn toàn tùy thuộc vào thái độ ngoại giao của các quốc gia muốn cứu công dân của mình. Bởi mặc dù án tử hình đã được nêu nhưng Tổng thống Putin vẫn có vẻ như đang ngửa bài, và chờ một thái độ xuống giọng của các nước nói trên.