Tổng thống Joe Biden hôm thứ Tư 22 tháng Sáu kêu gọi Quốc Hội tạm ngừng thu thuế liên bang đối với xăng và dầu diesel trong ba tháng và thúc giục các tiểu bang làm điều tương tự nhằm giảm bớt áp lực tài chính đối với người tiêu thụ khi giá xăng dầu tăng lên mức kỷ lục. Nhưng đề nghị của ông Biden bị hoài nghi và phản đối từ nhiều phía.
“Hôm nay tôi kêu gọi Quốc Hội đình chỉ việc thu thuế xăng dầu của Liên bang trong 90 ngày tới, qua mùa hè bận rộn, mùa du lịch bận rộn”, ông Biden nói sáng ngày hôm thứ Tư.
Vào lúc ông phát biểu, giá xăng trung bình ở Mỹ là $4.95/gallon sau khi vượt quá mức $5/gallon trong tuần trước. Trong mức giá này, tiền thuế liên bang chiếm khoảng $0.184/gallon ($0.244 đối với dầu diesel); tiền thuế của tiểu bang trung bình là $0.30/gallon. Nếu bãi bỏ hoàn toàn các khoản thuế, người Mỹ sẽ tiết kiệm được khoảng 3.6% tiền mua xăng, một mức tiết kiệm mà nhiều nhà kinh tế học và thành viên Quốc Hội nói rằng không đáng kể, thậm chí lãng phí.
“Tôi hoàn toàn hiểu rằng chỉ tạm ngưng thế xăng thôi sẽ không giải quyết được vấn đề nhưng nó sẽ cung cấp cho các gia đình một chút đỡ đần, sẽ dễ thở một chút trong khi chúng ta tiếp tục làm việc để kéo giá xuống trong dài hạn”, ông Biden nói.
Trong khi hành pháp và một số nghị sĩ Dân Chủ đã thảo luận nhiều tháng qua về giảm thuế xăng, thì những người Cộng Hòa chống đối và cáo buộc chính quyền làm hại ngành công nghiệp năng lượng. Thượng nghị sĩ Mitch McConnell (Kentucky), lãnh đạo khối Cộng Hòa thiểu số tại Thượng Viện, gọi đề nghị mới của ông Biden là “ngu xuẩn”.
Những người phản đối khác nghi ngờ tính hiệu quả của đề nghị ngừng thu thuế xăng dầu và cho rằng đấy chỉ là một cố gắng tuyệt vọng của Tòa Bạch Ốc và đảng Dân Chủ để chứng tỏ họ quan tâm tới nỗi đau khổ về tài chính của người dân trước thềm cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng Mười Một tới.
Năm nay giá xăng dầu đã tăng lên mức cao nhất trong 14 năm do cuộc xâm lược của ông Putin ở Ukraine, các biện pháp cấm vận kinh tế Nga và sự phục hồi nhu cầu tiêu thụ xăng dầu của người Mỹ sau đại dịch. Tòa Bạch Ốc đã cố gắng đổ lỗi cho Nga gây ra tình trạng giá cả gia tăng nhưng không xoa dịu được nỗi lo lắng của người Mỹ.
Chính quyền Biden đã cố gắng giải quyết tình hình nhưng hầu như không thành công vì đây là một vấn đề toàn cầu. Ông Biden đã hai lần cho xả kho dầu dự trữ chiến lược để tăng nguồn cung dầu cho các nhà máy lọc, đình chỉ một lệnh cấm bán xăng có pha ethanol trong mùa hè bất chấp sự phản đối của các nhà hoạt động môi trường. Sắp tới ông sẽ bay sang Saudi Arabia để vận động gia tăng sản lượng dầu thô dù ông vẫn coi nước này là “kẻ bị xa lánh” (pariah state) vì độc tài và thành tích nhân quyền bất hảo. Gần đây nhất, ông Biden đã phê phán các công ty năng lượng Mỹ trục lợi, đẩy giá xăng dầu lên cao, đồng thời kêu gọi họ tăng lượng xăng dầu cung cấp ra thị trường.
Đảng Cộng Hòa thì tập trung lợi dụng tình trạng giá cả leo thang để lên án chính quyền của đảng Dân Chủ, mong tìm lợi thế trong cuộc bầu cử Quốc Hội sắp tới.
Thuế xăng dầu đóng góp phần lớn cho ngân sách liên bang dùng trong việc bảo dưỡng đường sá ở Mỹ; năm 2019 khoản thuế này là $36.5 tỷ. Việc ngừng thu thuế trong ba tháng, làm cho liên bang thất thu khoảng $10 tỷ, và có thể ảnh hưởng xấu tới công việc này. Ông Biden thừa nhận thực tế đó nhưng ông trấn an rằng chính quyền liên bang có đủ nguồn lực để duy trì đường sá, cầu cống mà không phải dựa nhiều vào thuế xăng dầu.
Tuy cho rằng việc ngưng thu thuế xăng dầu không phải là giải pháp tốt nhưng những người phê phán đề nghị của ông Biden cũng thừa nhận đây là việc cần làm và có tác dụng trấn an dân chúng. Đã có một số tiểu bang ban hành và thực thi việc miễn thuế xăng dầu trong lãnh thổ của họ là Maryland, Georgia và Connecticut; tiểu bang New York đã ngừng thu thuế xăng dầu từ đầu tháng này, còn Florida sẽ thực hiện từ tháng Mười.
Đọc thêm:
