Tổng thống tân cử Joe Biden sẽ chọn ai vào ghế bộ trưởng tư pháp cho Nội các mới, trong khi Bộ Tư pháp đang điều tra các cáo buộc liên quan con trai mình – Hunter Biden?
Trong cuộc phỏng vấn với Jake Tapper (CNN) vào tuần trước, Tổng thống đắc cử Biden cam kết duy trì một Bộ Tư pháp độc lập không bị ảnh hưởng chính trị. “Tôi sẽ không nói với họ những gì họ phải làm và không phải làm. Tôi sẽ không nói, hãy truy tố A, B hoặc C” – Biden nói – “Đây không phải là chuyện phân vai. Đó không phải là Bộ Tư pháp của tôi. Mà là Bộ Tư pháp của người dân. Người hoặc những người tôi chọn để điều hành Bộ Tư pháp sẽ là những người có năng lực độc lập để quyết định ai bị truy tố và ai không”. Cuộc điều tra Hunter Biden thật ra vẫn được tiến hành và Bộ Tư pháp cố tình không làm ầm ĩ giữa mùa bầu cử tổng thống. Giờ đây, những thông tin liên quan bắt đầu được công bố dày đặc hơn.
Điểm lại vài chi tiết liên quan hồ sơ Hunter Biden
Vụ việc bắt đầu ồn ào khi tờ New York Post tung ra bài viết về một email từ tháng 4-2015 với nội dung cho thấy, cố vấn Vadym Pozharskyi của công ty năng lượng Ukraine, Burisma, bày tỏ cảm ơn Hunter vì giúp mời người này đến gặp ông Joe Biden. Hunter từng là giám đốc hội đồng quản trị công ty Burisma. Tuy nhiên bài báo New York Post không đưa ra bằng chứng về cuộc gặp như vậy. Bài báo New York Post được Tổng thống Trump và nhiều người thân cận ông Trump chia sẻ, trong đó có Steve Bannon và Rudy Giuliani. Ông Giuliani nói rằng loạt email trên được tìm thấy trong một máy tính xách tay mà Hunter gửi sửa tại một cửa hàng ở Delaware vào tháng 4 năm 2019.
Tuy nhiên, ngoài Fox News và New York Post, các phương tiện truyền thông khác của Mỹ đều cho biết họ không thể xác minh tính xác thực của email. Phần mình, Hunter cũng không xác nhận hoặc phủ nhận việc mình để cái laptop trong cửa hàng sửa chữa. Hunter làm việc cho Burisma vào năm 2014 và vẫn có mặt trong hội đồng quản trị cho đến tháng 4 năm 2019. Tờ New York Post còn trích một email vào tháng 8 năm 2017 cho thấy Hunter nhận được khoản phí hàng năm 10 triệu USD từ một tỷ phú Trung Quốc, “chỉ riêng cho việc giới thiệu”.
Một email khác vào tháng 5-2017, mà Fox News cho biết họ xác nhận là có thực, đề cập đến một thỏa thuận do Hunter theo đuổi liên quan đến công ty năng lượng tư nhân lớn nhất Trung Quốc; trong đó có câu: “10 được nắm giữ bởi H cho một gã lớn”. Fox News dẫn các nguồn tin ẩn danh nói rằng “ông lớn” ở đây là Joe Biden. Tony Bobulinski, cựu cộng sự kinh doanh của Hunter, nói với Fox News rằng, Hunter thường xuyên xin ý kiến Joe Biden liên quan những thương vụ với Trung Quốc. Nói với Tucker Carlson của Fox News, Bobulinski cho biết cá nhân mình đã gặp Joe Biden hai lần để thảo luận các thỏa thuận kinh doanh với Trung Quốc, lần đầu tiên vào tháng 5 năm 2017 (Bobulinski được Trump mời làm khách dự cuộc tranh luận tổng thống cuối cùng ở Nashville, Tennessee vào ngày 22 tháng 10).
Năm 2013, Hunter có mặt trên Air Force Two cùng với cha mình, lúc đó là Phó Tổng thống, trong chuyến kinh lý Bắc Kinh, nơi Hunter gặp chủ ngân hàng đầu tư Jonathan Li. Hunter nói với tờ New Yorker rằng ông gặp ông Li chỉ để uống “một tách cà phê”, nhưng 12 ngày sau chuyến đi, một quỹ đầu tư tư nhân, BHR Partners, được chính quyền Trung Quốc chấp thuận. Li là giám đốc điều hành và Hunter là thành viên hội đồng quản trị, giữ 10% cổ phần. BHR được hỗ trợ bởi một số ngân hàng nhà nước lớn nhất của Trung Quốc và các chính quyền địa phương. Luật sư của Hunter cho biết Hunter tham gia hội đồng quản trị với vị trí không được trả lương vì “chỉ quan tâm việc đưa vốn Trung Quốc ra thị trường quốc tế”. Luật sư của Hunter cũng cho biết Hunter đã không mua lại cổ phần tài chính trong BHR cho đến năm 2017, sau khi cha mình rời khỏi Tòa Bạch Ốc với tư cách Phó Tổng thống. Hunter từ chức hội đồng quản trị BHR vào tháng 4 năm 2020, nhưng vẫn giữ 10% cổ phần trong BHR cho đến tháng 7-2020, theo báo cáo công ty.
Tổng thống Trump cáo buộc Joe Biden có hành vi sai trái vì, lúc còn là Phó Tổng thống, Joe Biden đã gây sức ép với Chính phủ Ukraine việc sa thải công tố viên Viktor Shokin khi người này đang điều tra công ty (Burisma) mà Hunter làm việc. Tuy nhiên, thời điểm đó, một số lãnh đạo phương Tây khác cùng những tổ chức viện trợ tài chính cho Ukraine cũng muốn công tố viên Shokin bị cách chức vì họ cho rằng ông không đủ tích cực trong việc giải quyết tham nhũng. Năm 2019, lại xuất hiện các chi tiết liên quan một cuộc điện thoại mà Tổng thống Trump gọi cho Tổng thống Ukraine, với nội dung thúc giục nhà lãnh đạo Ukraine điều tra vụ Hunter Biden. Điều này dẫn đến cáo buộc của đảng Dân chủ rằng ông Trump đang cố gây áp lực bất hợp pháp lên Ukraine nhằm triệt hạ đối thủ tranh cử của ông. Vụ này cuối cùng đưa đến việc Hạ viện luận tội Tổng thống Trump (một cách bất thành)…
Sự chọn lựa khó chịu của Joe Biden
Thông tin mới nhất liên quan Hunter Biden, trong những ngày giữa tháng 12 cuối năm lạnh giá nhưng chính trường nóng hực, là ông đang bị điều tra tội trốn thuế, cụ thể là không khai hơn 400.000 USD thu nhập từ công ty Burisma. Trong không khí đặc quánh mùi “hình sự” như đang chứng kiến, chẳng có chức vụ nào gây khó chịu và khó xử với Tổng thống tân cử Joe Biden bằng ghế bộ trưởng tư pháp.
Đương kim Bộ trưởng Tư pháp William Barr đã bổ nhiệm công tố viên liên bang John Durham vào tháng 10 để làm cố vấn đặc biệt giám sát cuộc điều tra Hunter Biden. Bộ Tư pháp thời Biden rồi sẽ như thế nào, trong khi cơ quan này vốn dĩ bốn năm qua luôn là nơi chứng kiến cuộc giằng co chính trị đảng phái, nơi mà ranh giới giữa chính phủ và chính trị ngày càng mờ nhạt? Khi nhậm chức, Trump chọn thượng nghị sĩ Jeff Sessions của Alabama, một đồng minh trung thành, làm bộ trưởng tư pháp. Trump nhanh chóng tỏ ra khó chịu với Sessions khi ông từ chối hủy bỏ cuộc điều tra can thiệp bầu cử năm 2016. “You’re fired!”. Jeff Sessions bị đuổi. Barr lên thay.
Trước Trump, có không ít bộ trưởng tư pháp từng phục vụ tổng thống cả hai đảng – Eric Holder, John Ashcroft, Janet Reno, Edwin Meese và John Mitchell. Phần mình, Joe Biden đang xem xét Thượng nghị sĩ Doug Jones của Alabama, Thẩm phán liên bang Merrick Garland, cựu Thống đốc bang Massachusetts Deval Patrick và cựu Thứ trưởng Tư pháp Sally Yates. Yates cũng giữ quyền bộ trưởng tư pháp một thời gian ngắn trong những ngày đầu ở Nhà Trắng của Trump nhưng cũng bị “fired” vì không phối hợp sau khi ra lệnh Bộ Tư pháp không bảo vệ lệnh hành pháp của Trump việc cấm du lịch đến Mỹ từ một số quốc gia đa số theo đạo Hồi.
Doug Jones là bạn thân của Biden, trước đây đứng đầu Phòng Luật sư Hoa Kỳ khu vực Bắc Alabama, nơi ông truy tố hai thành viên Ku Klux Klan liên quan vụ đánh bom nhà thờ năm 1963 ở Birmingham. Việc đề cử Doug Jones có thể thuận lợi vì ông có mối quan hệ tốt với Thượng viện. Merrick Garland, người hiện ngồi trong Tòa phúc thẩm Hoa Kỳ khu vực Washington DC, từng được Tổng thống Obama đề cử lấp chỗ trống trong Tối Cao Pháp Viện nhưng sau đó bị Thượng viện chặn, với lý do gần đến ngày bầu cử tổng thống… Bất luận thế nào, cánh Cộng hòa đang bày tỏ rằng Biden cần duy trì vai trò cố vấn đặc biệt của công tố viên liên bang John Durham mà William Barr đã đưa vào; và người ta cũng muốn Tổng thống đắc cử giữ lại các công tố viên và viên chức liên bang đang trực tiếp điều tra Hunter Biden.
