Đại dịch chết người đang xé nát nước Mỹ. Khắp nơi, hàng triệu người đối mặt nạn đói, trong khi hệ thống ngân hàng thực phẩm Mỹ đang cạn kiệt. Một phóng sự AP (7-12-2020) đã đưa ra nhiều chi tiết đau lòng…
Ngay cả trong thời kỳ thịnh vượng, các trường học vẫn phát hàng triệu bữa ăn nóng mỗi ngày cho trẻ em, và một số người Mỹ cao tuổi đôi khi phải lựa chọn giữa thuốc và thực phẩm. Bây giờ, trong đại dịch năm 2020, với bệnh tật, mất việc làm và kinh doanh đóng cửa, hàng triệu người Mỹ đang lo lắng trước những chiếc tủ lạnh rỗng. Hệ thống ngân hàng thực phẩm đang phát chẩn với mức độ chưa từng có. Một phân tích dữ liệu của AP cho thấy lượng thực phẩm được phân phối tăng mạnh so với năm ngoái. Những người đang chống chọi với nạn đói nói rằng họ chưa bao giờ nhìn thấy bất cứ điều gì như thế này ở Mỹ, ngay cả trong cuộc Đại suy thoái 2007-2009.
Bức tranh nạn đói năm nay thật bi thảm: Người ta thấy những vụ tắc đường kinh khủng do xếp hàng nhận phát chẩn. Xe nuối đuôi nhích từng chút, từng tài xế chờ hàng giờ để có một hộp hoặc một bao thức ăn. Từ Anaheim, California đến San Antonio, từ Texas đến Toledo, Ohio, Orlando và Florida…, hàng nghìn xe xếp hàng hàng dặm. Ở New York và các thành phố lớn khác, người đói đứng chờ dằng dặc từ dãy nhà này đến dãy nhà khác. Những người lần đầu tiên bị đói và phải đi xin thức ăn đều những câu chuyện tương tự: Ngành công nghiệp của họ sụp đổ, mất việc, giờ làm bị giảm… Lương bị thu hẹp hoặc biến mất khi tỷ lệ thất nghiệp vọt lên 14,7%, một tỷ lệ chưa từng thấy trong gần một thế kỷ qua.
Feeding America, tổ chức cứu trợ lớn nhất quốc gia, đã phải gồng mình để phát chẩn, khi vô số trường học – nhiều nơi cung cấp bữa sáng và bữa trưa miễn phí – bị đóng cửa. Cuối tháng 3, 20% trong 200 ngân hàng lương thực của Feeding America có nguy cơ cạn kiệt. Cầu tăng liên tục nhưng cung mỗi ngày mỗi giảm. Feeding America chưa bao giờ cung cấp nhiều thức ăn nhanh như vậy – 4,2 tỷ bữa ăn từ tháng Ba đến tháng Mười. Họ chứng kiến mức tăng trung bình 60% trong số những người sử dụng ngân hàng thực phẩm trong thời kỳ đại dịch: khoảng 4/10 trong số đó là những người lần đầu tiên đến cầu cứu xin thức ăn.
Một phân tích AP về dữ liệu Feeding America từ 181 ngân hàng thực phẩm trong mạng lưới tổ chức này cho thấy Feeding America đã phân phối thêm gần 57% thực phẩm trong quý 3 của năm, so với cùng kỳ năm 2019. Tình hình sẽ càng căng hơn, khi đại dịch vẫn hoành hành, cướp đi sinh mạng hơn 280.000 người và lây nhiễm cho 14,7 triệu người trên toàn quốc. Feeding America ước tính những người đang đối mặt nạn đói sẽ đạt tỉ lệ cứ 6 người thì có một người đói, tức từ 35 triệu người vào năm 2019 lên hơn 50 triệu vào cuối năm nay. Hậu quả còn thảm khốc hơn đối với trẻ em: cứ bốn em thì có một em đói.
Một số bang đang bị ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng. Nevada, thánh địa du lịch với công nghiệp khách sạn, sòng bạc và nhà hàng bị tàn phá bởi đại dịch, dự kiến sẽ từ vị trí 20 trong năm 2018 lên vị trí thứ 5 năm nay trong bảng danh sách các tiểu bang mất an ninh lương thực. Tại bốn bang – Mississippi, Arkansas, Alabama và Louisiana – hơn 1/5 cư dân dự kiến đối mặt tình trạng mất an ninh lương thực vào cuối năm, có nghĩa họ sẽ không có tiền hoặc bất kỳ nguồn nào để có thể có thực phẩm. Ở New Orleans vào một buổi sáng thứ Bảy gần đây, Donna Duerr đợi lấy thức ăn trong một đợt phát chẩn – một việc đã trở thành một phần thói quen kể từ khi COVID-19 quét vào Mỹ. Chồng của cô bị thất nghiệp; trong khi cô không thể đi làm sau khi trải qua hai cuộc phẫu thuật – một ở cột sống, một ở cánh tay.
Norman Butler là một nạn nhân khác gia nhập đội ngũ những người lần đầu tiên phải đi xin thức ăn. Không lâu trước Lễ Tạ ơn, anh và bạn gái, Cheryl, có mặt tại một ngân hàng thực phẩm ở sân vận động ngoại ô New Orleans từ lúc 3g sáng. Họ nhập vào đoàn người trước bình minh gồm các bà mẹ với con cái, người già và người thất nghiệp. Một báo cáo tháng 9 do Trung tâm Nghiên cứu & Hành động Thực phẩm (Food Research & Action Center) cho thấy ¼ người thiếu ăn là các đối tượng có thu nhập trên 50.000 USD/năm trước khi dịch bệnh bùng phát. Đối với cộng đồng da màu (da đen và gốc Latin), đại dịch là một thảm họa kép, khi họ vốn dĩ luôn quay cuồng với tỷ lệ tử vong, nhiễm trùng và thất nghiệp.
Tỷ lệ thất nghiệp ở người Latin đã tăng 18,9% vào mùa xuân này, cao hơn bất kỳ nhóm chủng tộc và sắc tộc nào khác, theo thống kê liên bang. Hơn 1/5 người da đen và người Latin có con cho biết vào tháng 7 năm 2020, họ đôi khi hoặc thường xuyên không đủ ăn. Con số này cao gấp đôi tỷ lệ hộ gia đình da trắng và châu Á. Nó cũng cho thấy phụ nữ trong các hộ da màu có trẻ em có nguy cơ thiếu đói cao nhất. Briana Dominguez đã phụ thuộc vào các cửa hàng thực phẩm ở khu vực Chicago kể từ mùa thu năm ngoái. Với hai cậu con trai 3 tuổi và 14 tuổi, thật khó để duy trì cuộc sống dù cô và bạn trai đều làm việc toàn thời gian. “Tôi chưa bao giờ nghĩ tôi phải đi xin thức ăn như thế này” – cô nói về đợt nhận phát chẩn ở Hillside Food Pantry ở Evanston, Illinois.
Các nhóm chống nạn đói đang vận động Quốc hội để được tăng 15% trợ cấp lương thực. Một biện pháp tương tự đã đi một chặng đường dài trong việc đưa nước Mỹ thoát cuộc Đại suy thoái. Một dự luật kích thích được Hạ viện thông qua vào mùa xuân năm nay có một điều khoản tương tự nhưng cuối cùng nó bị sa lầy trong cuộc tranh cãi đảng phái ỏm tỏi giữa mùa bầu cử.
