Cách nay một tuần Trump “dự báo” ông sẽ bị đại bồi thẩm đoàn ở New York truy tố vì vai trò trong việc trả tiền bịt miệng nữ diễn viên phim người lớn Stormy Daniels. Theo phong cách quen thuộc, Trump đã không đợi đại bồi thẩm đoàn phản hồi “lời tiên tri” mà kêu gọi những người ủng hộ tổ chức các cuộc biểu tình phản đối, giống như những gì ông đã làm trên Twitter trước cuộc tấn công vào Điện Capitol ngày 6 Tháng Một, 2021: “Be there. Will be wild”.
Sáng Thứ Sáu, 24 Tháng Ba, cựu tổng thống đăng một thông điệp thậm chí còn đáng lo ngại hơn, trên mạng xã hội Truth Social của ông, gọi công tố Alvin L. Bragg là “a degenerate psychopath” (một kẻ tâm thần thoái hóa) và cảnh báo về “potential death and destruction” (cái chết và sự hủy diệt tiềm ẩn) nếu ông bị truy tố liên quan đến điều mà ông gọi là “một cáo buộc sai trái”.
Trong quá khứ, những tuyên bố như thế của Trump thường không được xem trọng vì nó hợp với tính khí của đương sự. Nhưng sau những tố cáo không có bằng chứng của Trump về cuộc bầu cử năm 2020, vụ xông vào Điện Capitol và những hành vi khác của ông để đánh vào sự chính trực của quy trình bỏ phiếu, những tuyên bố như thế được chú ý nhiều hơn. Hôm nay, không ai dám đánh giá thấp khả năng xảy ra bạo lực xung quanh những lời kêu gọi “xuống đường” của Trump mà nhiều người xem là kích động.
Lời kêu gọi biểu tình của ông đã khiến các quan chức thực thi pháp luật ở New York phải dựng hàng rào an ninh xung quanh khu phức hợp tòa hình sự. Tuyên bố của cựu tổng thống ngày thứ Sáu đã khiến lãnh đạo thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries (Dân chủ-New York) cảnh báo: “Tuyên bố liều lĩnh, đáng trách và vô trách nhiệm của Trump có thể khiến ai đó bị giết!”.
Suốt tuần qua, nhiều người cố trả lời câu hỏi: “Liệu một bản cáo trạng trong trường hợp chưa từng có tiền lệ, khi một cựu tổng thống Mỹ bị buộc tội, sẽ giúp ích hay gây tổn hại cho Trump về chính trị?”. Nhiều lần, Trump đã phải đối mặt với những cáo buộc nghiêm trọng nhưng chưa bao giờ ông phải trả giá đắt về hành vi chính trị của mình, đặc biệt là trong đảng Cộng hoà (GDP).
Trump đã hai lần Quốc hội bị luận tội (và hai lần được tha bổng), đã vượt qua cuộc điều tra của cố vấn đặc biệt Robert S. Mueller III về sự can thiệp của Nga vào chiến dịch tranh cử năm 2016. Ông hiện đối mặt ba cuộc điều tra pháp lý khác liên quan đến vụ 6 Tháng Một, vụ “quậy” nhằm lật ngược kết quả bầu cử ở tiểu bang Georgia và việc ông giữ các tài liệu mật tại Mar-a-Lago. Cả ba đều nặng hơn so với vụ New York.
Tính đảng phái của chính trường Mỹ ngày càng nghiêm trọng đã giúp Trump vượt qua các rắc rối. Nhưng nếu xem xét trong bối cảnh cuộc tranh đề cử của GOP năm 2024 đang nóng dần, tình hình thực tế vài ngày qua sau “lời tiên tri” bị bắt của Trump đã cho thấy các cáo trạng hoặc lời đe dọa của pháp luật có khi lại làm tăng thêm sự hỗ trợ cho ông, ít nhất là tạm thời.
Việc Trump vẫn tiếp tục lao về phía trước một cách hăng hái cho thấy ông rất tin như thế. Các quan chức GOP gần như đồng loạt lao vào bảo vệ Trump, tố cáo chánh công tố Quận hạt Manhattan, một đảng viên Dân chủ “được thúc đẩy hoàn toàn bởi động cơ chính trị”. Một số cuộc tấn công vào Alvin Bragg từ những người ủng hộ Trump còn hàm ý bài Do Thái.
Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Jim Jordan (Cộng hoà-Ohio) gửi thư yêu cầu Bragg cung cấp tài liệu và lời khai trong cuộc điều tra mở rộng định nghĩa về “sự giám sát hợp pháp của Quốc hội”. Trong phản hồi của mình, Bragg nhắc nhở các thành viên GOP tại Hạ viện về “vai trò tương ứng của các cơ quan lập pháp và tư pháp của chính phủ; những rủi ro can thiệp vào một cuộc điều tra tội phạm đang diễn ra và một hệ thống liên bang vạch rõ ranh giới giữa vai trò và trách nhiệm của chính quyền tiểu bang và địa phương với chính quyền liên bang”.
Yêu cầu Bragg hợp tác đã cho thấy Trump chủ động biến mình thành nạn nhân ngay cả trước khi đại bồi thẩm đoàn quyết định có truy tố ông ta tội hình sự hay không. Nó cũng có hiệu ứng dây chuyền, chẳng hạn lôi kéo nhiều người hơn đến các buổi vận động của ông (như tại Waco, Texas mới đây) và giúp Trump biến tất cả các đe dọa pháp lý tương lai thành cuộc chiến chính trị phe phái.
Ngay cả đối thủ tiềm năng mạnh nhất cho đề cử ứng viên tổng thống năm 2024 của GOP, Thống đốc Florida Ron DeSantis, mới đây cũng lên tiếng bảo vệ Trump. DeSantis tố cáo hành động của Bragg là “có động cơ chính trị” trước khi đá xoáy Trump: “Tôi không biết điều gì xảy ra khi trả tiền bịt miệng cho một ngôi sao khiêu dâm”.
Dù đây có vẻ là một cách ứng biến láu cá của Thống đốc Florida để không chọc giận cựu tổng thống nhưng cũng là một lời nhắc nhở về cách Trump đã buộc những người khác phải nhảy theo vũ điệu của mình. Các chiến lược gia của GOP nhìn thấy một lợi ích khác cho Trump trong ngắn hạn: thêm hàng triệu đôla quảng cáo miễn phí khi tất cả sự chú ý của giới truyền thông đều tập trung vào ông. Nó cũng gửi đi thông điệp Trump ít nhiều vẫn là sức mạnh còn ảnh hưởng mạnh trong GOP.
Trump sẽ tiếp tục cố gắng biến mọi cuộc điều tra pháp lý thành một cuộc chiến chính trị, như ông đã làm kể từ khi trở thành tổng thống. Trump sẽ đóng vai nạn nhân và yêu cầu GOP bảo vệ ông trước đảng Dân chủ, hệ thống pháp luật, cánh tả và giới truyền thông. Liệu vài tháng nữa chiêu này của Trump còn đủ sức mạnh để thuyết phục các đảng viên GOP, rằng Trump nên tiếp tục đại diện họ tham gia cuộc tổng tuyển cử vào năm 2024?
