Colin Powell, Ngoại trưởng da đen đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ, một trong những nhân vật có vai trò lãnh đạo đặc biệt quan trọng giúp định hình chính sách đối ngoại của Mỹ trong những năm cuối của thế kỷ 20 và những năm đầu của thế kỷ 21, đã qua đời vì biến chứng Covid-19, thọ 84 tuổi.
Colin Powell là một quân nhân xuất sắc, tạo dựng sự nghiệp từ vai trò một sĩ quan trong quân đội Mỹ chiến đấu ở Việt Nam đến việc trở thành Cố vấn An ninh Quốc gia da đen đầu tiên trong thời kỳ cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Ronald Reagan và là Chủ tịch người Mỹ gốc Phi trẻ nhất và đầu tiên của Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân dưới thời Tổng thống George H.W. Bush.
Tên tuổi ông vang lừng sau chiến thắng của liên quân do Hoa Kỳ dẫn đầu trong Chiến tranh vùng Vịnh. Giữa thập niên 1990, ông được coi là ứng cử viên hàng đầu trở thành tổng thống da màu đầu tiên. Tuy nhiên, danh tiếng của ông bị hoen ố, khi với tư cách là ngoại trưởng thứ nhất của Tổng thống George W. Bush, ông đưa ra các thông tin tình báo sai trong chiến dịch vận động sự ủng hộ cho cuộc chiến Iraq 2003.
Colin Luther Powell sinh ngày 5 Tháng Tư 1937 tại Harlem, New York, là người nhập cư Jamaica. Lớn lên ở South Bronx, Powell theo học Cao đẳng Thành phố New York, nơi ông tham gia lực lượng quân sự trù bị. Ông gia nhập Quân đội Hoa Kỳ sau khi tốt nghiệp năm 1958, và sau đó phục vụ tại Nam Việt Nam những năm 1960, nơi ông bị thương hai lần, trong đó có một vụ tai nạn máy bay trực thăng, khi ông cứu hai binh sĩ. Ông ở lại quân ngũ sau khi về nước, theo học trường National War College.
Ông được thăng cấp Lữ đoàn trưởng vào năm 1979, được bổ nhiệm làm Cố vấn An ninh Quốc gia cuối cùng của Reagan vào năm 1987 và hai năm sau được chọn làm người đứng đầu Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân. Đó là giai đoạn được đánh dấu bằng việc ông tham gia vào một số hành động quân sự đáng chú ý nhất của Mỹ cuối thế kỷ 20, trong đó có chiến dịch Panama năm 1989, Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991 và chiến dịch can thiệp nhân đạo của Mỹ ở Somalia (dù lúc này ông đã nghỉ hưu).
Sau cuộc chiến Iraq 1991, Powell trở thành một người hùng quốc gia. Những nỗ lực của ông trong suốt cuộc chiến đã mang về cho ông Huân chương Vàng của Quốc hội (Congressional Gold Medal ) vào Tháng Ba 1991 và Huân chương Tự do của Tổng thống (Presidential Medal of Freedom). Powell còn nhận được Huân chương Công dân của Tổng thống (President’s Citizens Medal), Huân chương Phục vụ Xuất sắc của Ngoại trưởng (Secretary of State Distinguished Service Medal) và Huân chương phục vụ Xuất sắc của Bộ trưởng Năng lượng (Secretary of Energy Distinguished Service Medal) cũng như Huân chương Tự do Tổng thống thứ hai, được trao tặng một cách đặc biệt từ Tổng thống Bill Clinton.
Powell được đánh giá là ứng cử viên tổng thống tiềm năng trong cuộc bầu cử năm 1996. Nhưng ông, cuối cùng, từ chối tham gia cuộc đua, với lý do thiếu “đam mê” đối với chính trị bầu cử. Powell một lần nữa được khuyến khích tranh cử trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2000 nhưng ông cũng từ chối.
Sau khi rời chính quyền Bush, Powell trở lại với cuộc sống riêng tư. Ông gia nhập công ty đầu tư mạo hiểm nổi tiếng Kleiner Perkins vào năm 2005, nơi ông làm cố vấn chiến lược cho đến khi qua đời. Những năm cuối đời, dù là đảng viên Cộng Hòa, ông ủng hộ các ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ và chỉ trích gay gắt các nhà lãnh đạo hàng đầu của Đảng Cộng Hòa. Năm 2008, ông tuyên bố ủng hộ việc tranh cử vào Tòa Bạch Ốc của ứng cử viên Barack Obama. Ông ca ngợi “khả năng truyền cảm hứng” của Obama.
Powell tiếp tục bỏ phiếu cho Hillary Clinton vào năm 2016 thay vì Donald Trump, người mà ông đã lên án mạnh mẽ là “nỗi ô nhục quốc gia và là kẻ hạ đẳng quốc tế” (“national disgrace and an international pariah”). Năm 2020, ông tiếp tục ủng hộ ứng cử viên Joe Biden. Ông nói với CNN: “Chúng ta có một bản Hiến pháp. Và chúng ta phải tuân theo bản Hiến pháp đó”. Và sau khi Trump kích động cuộc nổi dậy tại Điện Capitol vào đầu Tháng Một 2021, Powell nói với CNN rằng ông không còn coi mình là đảng viên Cộng Hòa.
