Uy tín chính trị gần như không sứt mẻ của ứng cử viên tổng thống Donald Trump trong hàng ngũ Cộng hòa (GOP) không đồng nghĩa với việc Trump thuận lợi trong chiến dịch quyên góp tiền cho cỗ máy vận động tranh cử.
AP cho biết hoạt động chính trị của Donald Trump khi bước vào nửa cuối năm đã diễn ra trong tình trạng tài chính căng thẳng, với việc tài khoản nhà băng của ông bị rút cạn hàng chục triệu đôla để bảo vệ ông trước những thách thức pháp lý không ngừng tăng.
Trump đã quyên góp được hơn $53 triệu kể từ đầu năm 2023, trong khoảng thời gian xảy ra hai cáo trạng hình sự nhằm vào ông (ở Florida và New York) và được Trump tận dụng để kêu gọi hỗ trợ tài chính. Trump đã đốt ít nhất $42.8 triệu trong năm nay, phần lớn được sử dụng để trang trải các chi phí liên quan loạt vụ kiện. Hiện ông có trong tay $31.8 triệu tiền mặt, sau khi nhận được phao cứu sinh từ một siêu PAC (political action committee), khi họ đồng ý hoàn lại hàng triệu đôla tiền đóng góp mà chiến dịch tranh cử của Trump trước đây đã quyên góp cho họ.
Các tiết lộ tài chính liên quan chiến dịch tranh cử (được công bố trước thời hạn nộp báo cáo khai cho cơ quan hữu trách) vào tối Thứ Hai 31 Tháng Bảy 2023 cho thấy các ủy ban chính trị của Trump đã chi khoảng $25 triệu cho các khoản phí pháp lý. Nhưng theo một người biết chuyện (giấu tên) thì con số thật cao hơn đáng kể: $40 triệu chỉ riêng trong năm nay.
Tình trạng tài chính lần này của Trump ít nhiều mang âm hưởng cuộc tranh cử tổng thống năm 2020 khi lợi thế tiền mặt khổng lồ của Trump so với Joe Biden đã bốc hơi nhanh chóng. Trump hiện thống trị tuyệt đối khu vực bầu cử sơ bộ GOP, trong bối cảnh (trước mắt) không ứng cử viên GOP nào có tỉ lệ ủng hộ cao bằng, nhưng việc thiếu tiền mặt có thể buộc ban vận động tranh cử của Trump phải đưa ra những quyết định chi tiêu khó khăn, đặc biệt khi Trump đối mặt hai cáo trạng có thể ập đến ngay trong tuần này ở Georgia và Washington.
Paul S. Ryan, luật sư tài chính chiến dịch tranh cử lâu năm ở Washington, cho biết: “Tôi chưa bao giờ thấy điều gì giống như vậy,” khi đề cập số tiền mà chiến dịch của Trump đã chi cho các khoản phí pháp lý trong năm nay.
Với những người muốn đóng góp tài chính cho Trump, câu hỏi lớn nhất của họ bây giờ là họ tài trợ cho Trump hay cho các luật sư (của Trump)?
Để giúp bù đắp các hóa đơn pháp lý ngày càng tăng, Trump và bộ máy của ông đang phát động chiến dịch gây quỹ mới. Quỹ Bảo vệ Pháp lý Yêu nước (Patriot Legal Defense Fund), như tên gọi của nó, vừa được hình thành nhằm có thể trang trải chi phí cho những người “bảo vệ chống lại các hành động pháp lý phát sinh từ sự tham gia của một cá nhân hoặc nhóm trong quá trình chính trị.” Nhóm được điều hành bởi các cố vấn cấp cao trong chiến dịch tranh cử của Trump là Susie Wiles và Michael Glassner.
Người phát ngôn của Trump, Steven Cheung, cho biết: “Bộ Tư pháp được vũ khí hóa cùng tên Jack Smith loạn trí đã nhắm vào những người Mỹ vô tội có liên hệ với Tổng thống Trump. Để chống lại những hành động tàn ác của băng nhóm Joe Biden và để bảo vệ những người dân vô tội khỏi bị hủy hoại tài chính và giúp cuộc sống họ không bị sụp đổ hoàn toàn, một quỹ bảo vệ pháp lý mới sẽ giúp thanh toán các khoản phí pháp lý của họ.”
Tận dụng thất bại chính trị để quyên góp là kỹ thuật kiếm tiền lâu nay của Trump. Vài ngày sau cuộc tranh cử 2020, Trump đã tung ra chiến dịch quyên góp Save America. Trong nhiều tuần, Save America đã dội bom tin nhắn và email, gửi đến những người ủng hộ, kêu gọi họ hỗ trợ tài chính để thành lập cái gọi là “quỹ bảo vệ bầu cử” nhằm có thể thực hiện những hành động cụ thể phản đối kết quả bầu cử.
Tuy nhiên, $170 triệu mà Save America quyên góp được trong vòng chưa đầy một tháng đã không được sử dụng để tìm kiếm “những lá phiếu gian lận” mà lại được dùng để thanh toán khoản nợ trong chiến dịch tranh cử (campaign debt), bổ sung ngân quỹ cho Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa, đồng thời Trump trích ra một khoản lớn cho những nỗ lực chính trị trong tương lai.
Kể từ đó, Save America đã dùng như một loại “quỹ phòng vệ” (“defense fund”), trang trải các chi phí pháp lý cho Trump và cả đồng minh và nhân viên của ông, những người dính dáng trong loạt điều tra của Bộ Tư pháp. Một phần ngân sách Save America cũng được Trump hứa sử dụng để ủng hộ chiến dịch tranh cử của những ứng cử viên GOP trong các cuộc tranh cử địa phương.
Trong mùa bầu cử giữa nhiệm kỳ 2022, Trump cam kết ủng hộ các ứng cử viên quốc hội trung thành với ông nhưng trong khoảng $65 triệu mà Save America dành cho chi tiêu chính trị, chưa đến một phần ba – khoảng $20 triệu – được sử dụng để hỗ trợ những ứng cử viên GOP trong mùa tranh cử giữa nhiệm kỳ.
The New York Times cho biết thêm, khi khởi động chiến dịch tranh cử 2024 vào Tháng Mười Một 2022, Trump cam kết cứ mỗi đôla huy động được từ trên mạng, 99 xu sẽ được dùng cho chiến dịch tranh cử của ông và một xu được dùng cho Save America. Nhưng hồ sơ lưu trữ cho thấy, vào khoảng Tháng Hai hoặc Tháng Ba, Trump đã điều chỉnh lại tỉ lệ trên, với 90% dành cho chiến dịch tranh cử của Trump và 10% dành cho Save America. Tại sao Trump điều chỉnh tỉ lệ? Dựa trên số liệu gây quỹ của Trump được công bố, ít nhất $1.5 triệu đã được chuyển cho Save America. Bằng chiêu này, Trump có những “nhà tài trợ nhỏ” thanh toán các chi phí pháp lý cho ông, thay vì ông tự mình trả tiền!
Trong khi đó, Trump còn kiếm tiền từ những hoạt động khác, xuất phát trực tiếp từ những rắc rối pháp lý của ông. Chuỗi cửa hàng bán sản phẩm Trump do bộ máy tranh cử của Trump quản lý hiện bán áo thun có dòng chữ “I Stand With Trump” in kèm với ngày mà ông ra tòa Manhattan (“30.03.2023”) với giá $36; và dĩ nhiên có cả chiếc áo với ngày truy tố ở Florida (“06.08.2023”) với giá $38. Đó là chưa kể những chiếc cốc in hàng chữ “không có tội” (“not guilty”).
Với chiến lược pháp lý bằng kỹ thuật câu giờ quen thuộc của Trump ( “trì hoãn”, “trì hoãn”, và “trì hoãn”), chi phí pháp lý cho nhóm luật sư bào chữa cho Trump ngày càng nhiều. Trump và bộ máy tranh cử của ông càng ráo riết đẩy mạnh chiến dịch “quyên góp bầu cử”. Về nguyên tắc, đó là những khoản tiền dùng cho chiến dịch tranh cử chứ không dùng cho mục đích khác. Tuy nhiên, như đã được tiết lộ ở trên, Trump dùng các khoản thu được để trang trải cho núi chi phí pháp lý.
Theo Jason Torchinsky, một luật sư bầu cử của GOP, Trump bị cấm sử dụng các khoản đóng góp của Save America để thanh toán chi phí pháp lý cá nhân, và Trump hoàn toàn không thể sử dụng tiền vận động tranh cử, vì nó sẽ được coi là sử dụng cho mục đích cá nhân. Nói cách khác, đằng sau những đợt “huy động vốn” tăng vọt của Trump luôn chứa nhiều bất thường.
Tất cả cho thấy, với Trump, “làm chính trị” là làm ăn. Chính trị là một thứ sản phẩm mà nếu biết cách bán thì kiểu gì cũng có lời, rằng chỉ người mua mới bị lừa chứ người bán thì chẳng bao giờ. Những người đóng góp cho Trump chẳng khác gì những người mua bị rơi vào chiếc bẫy của một lái buôn bậc thầy có biệt tài kinh doanh bằng nước bọt.
