Cựu Tổng thống Donald Trump đang chuẩn bị công bố kế hoạch tái tranh cử vào cuối tháng Mười Một, sau khi có kết quả cuộc bầu cử giữa kỳ vào thứ Ba tuần tới, truyền thông Hoa Kỳ cho biết.
“Để làm cho đất nước của chúng ta thành công, an toàn và vinh quang, tôi rất, rất, rất có thể sẽ làm lại chuyện đó [tranh cử tổng thống]. Hãy sẵn sàng, đó là tất cả những gì tôi đang nói với bạn. Rất sớm. Hãy chuẩn bị”, ông Trump nói vào tối hôm qua thứ Năm tại một cuộc biểu tình chính trị ở Iowa, một trong bốn sự kiện mà ông sẽ tổ chức trước ngày thứ Ba.
Theo một bản tin của Wall Street Journal, ông Trump đã tiết lộ khả năng ra tranh cử hồi mùa hè, nhưng ông bị các cố vấn can ngăn; họ cảnh báo rằng điều đó có thể gây khó cho đảng Cộng Hòa (GOP) đang nỗ lực giành lợi thế trong cuộc bầu cử giữa kỳ. Thời điểm chính xác để ông Trump công bố tái tranh cử vẫn đang được bàn bạc nhưng các phụ tá hàng đầu của Trump đang nhắm tới tuần lễ thứ ba của tháng Mười Một như là thời điểm lý tưởng để bắt đầu chiến dịch tranh cử. Hãng tin CNN vào sáng thứ Sáu 4 tháng Mười Một nói rằng, có thể họ sẽ chọn ngày 14 tháng này.
Hai năm sau thất bại trước Tổng thống Biden, ông Trump vẫn là nhà lãnh đạo của đảng Cộng Hòa; ông vẫn tìm cách gây ảnh hưởng qua việc ủng hộ hàng chục ứng cử viên trong cuộc bầu cử giữa kỳ. Nếu trong cuộc bầu cử vào thứ Ba, đảng Cộng Hòa giành được quyền kiểm soát Quốc Hội, ông Trump có thể đặc biệt lạc quan về triển vọng tái tranh cử của của mình.
***
Một số đảng viên Cộng Hòa đã hy vọng ông Trump, 76 tuổi, quyết định không ra tranh cử nữa. Họ không muốn lặp lại phong cách cá nhân hỗn loạn của ông ta – điều đã thúc đẩy lợi thế của đảng Dân Chủ và làm cho nhiều đảng viên Cộng Hòa độc lập và ôn hòa xa lánh. Ông Trump vẫn tiếp tục các luận điệu sai trái về cuộc bầu cử năm 2020 và đang dính vào nhiều vướng mắc pháp lý.
Chiến lược gia Mike DuHaime của đảng Cộng Hòa cho biết: “Vấn đề ông ấy có tốt hay không tốt cho đảng Cộng Hòa đã được trả lời vào năm 2018 và 2020” – hàm ý nói đảng này đã thua trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018 và tổng tuyển cử năm 2020. “Mặc dù thua trong cuộc đua tổng thống không phải là chuyện đáng xấu hổ, nhưng ông ta dường như không biết điều đó và quyết chứng minh mình không phải là kẻ thua cuộc”, ông DuHaime nói thêm.
Nhiều thành viên Cộng Hòa đổ lỗi cho ông Trump về những tổn thất của đảng trong hai cuộc tranh cử năm 2021 ở bang Georgia, dẫn tới việc đảng Dân Chủ kiểm soát Thượng Viện do ông cựu tổng thống liên tục đưa ra những tuyên bố vô căn cứ về gian lận bầu cử. Tình hình đó có thể diễn ra một lần nữa trong tuần tới ở Georgia, trong cuộc chạy đua quyết liệt giữa Thượng nghị sĩ đảng Dân Chủ Raphael Warnock đương nhiệm và ứng cử viên đảng Cộng Hòa Herschel Walker được ông Trump hậu thuẫn.
Việc ông Trump công bố ra tranh cử tổng thống năm 2024 cũng có thể làm phức tạp một loạt các cuộc điều tra mà ông ta đang phải đối mặt, gồm cả cuộc điều tra tội phạm của Bộ Tư pháp đối với hành vi chiếm đoạt các tài liệu nhạy cảm của chính phủ mà ông mang về cất giữ tại tư dinh Mar-a-Lago ở Florida. Một số đảng viên Cộng Hòa tự hỏi liệu việc ông Trump chính thức tham gia cuộc đua có khiến các công tố viên bãi bỏ các cáo buộc chống lại ông hay không.
CNN cho biết các quan chức Bộ Tư pháp đang thảo luận nhu cầu bổ nhiệm một công tố viên đặc biệt (special counsel) để giám sát hai cuộc điều tra liên bang liên quan tới ông Trump nếu ông công bố ra tranh cử. Nhưng đây là một chuyện chưa có tiền lệ. Các cố vấn của Trump thì bác bỏ nhận định rằng, các cuộc điều tra là một yếu tố trong việc đưa ra quyết định của ông Trump vì ông ta đã nói về việc tranh cử từ lâu.
***
Kể từ khi rời Nhà Trắng đầu năm ngoái, ông Trump đã không ngừng huy động tiền đóng góp của các ủng hộ viên. Quỹ Save America của ông có khoảng $70 triệu tiền mặt tính đến tháng Mười. Gần đây, ông thành lập một ủy ban hành động chính trị (PAC) mới có tên Make America Great Again Inc. để tiếp tục huy động tiền bạc cho các mục tiêu tranh cử của mình.
Ông Trump đã và đang tập hợp một nhóm vận động tranh cử. Trong số những người làm việc cho MAGA Inc., bao gồm giám đốc điều hành Taylor Budowich, giám đốc truyền thông của ông Trump; người thăm dò ý kiến Tony Fabrizio; và chiến lược gia Chris LaCivita, người đã điều hành một PAC ủng hộ Trump vào năm 2020 do nhà tài trợ quá cố của đảng Cộng Hòa, nhà tài phiệt sòng bài, Sheldon Adelson đóng góp.
Các trợ lý của ông Trump tính rằng nếu ông Trump công bố sớm việc tranh cử thì có thể ngăn cản các chính trị gia Cộng Hòa khác – những người đã tỏ ra quan tâm đến việc tranh cử tổng thống vào năm 2024. Một số cuộc thăm dò cho thấy sự trung thành của đảng Cộng Hòa đối với Trump đã giảm kể từ khi ông ta rời nhiệm sở, và điều đó khuyến khích những chính trị gia khác thách thức kế hoạch quay trở lại Nhà Trắng của ông ta.
“Đối thủ” chính của ông Trump là Thống đốc bang Florida Ron DeSantis, người đang tìm kiếm một nhiệm kỳ thống đốc thứ hai trong cuộc bầu cử vào thứ Ba và đã không hứa sẽ phục vụ hết nhiệm kỳ.
Trong các cuộc thăm dò ý kiến giả định cho năm 2024 thì ông Trump vẫn dẫn đầu sự ủng hộ của đảng Cộng Hòa, người đứng thứ nhì là ông DeSantis – được coi là người chiến đấu quyết liệt với chính quyền Biden về các chính sách chống Covid-19, người nhập cư và cả về văn hóa xã hội. Giữa Trump và DeSantis đang có sự căng thẳng ở mức độ thấp và dự báo sẽ sớm bùng phát thành một cuộc xung đột công khai.
Các ứng cử viên tiềm năng khác bao gồm cựu Phó Tổng thống Mike Pence, cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo, cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley và Thống đốc bang Virginia Glenn Youngkin.
***
Lợi thế của đảng Cộng Hòa là giá xăng cao và lạm phát dai dẳng đã làm mất uy tín của Tổng thống Biden của đảng Dân Chủ, người vừa bước sang tuổi 80, và phải đối mặt với câu hỏi liệu ông có còn phù hợp để tái tranh cử hay không.
Ông Biden dường như nghĩ rằng ông có thể đánh bại ông Trump một lần nữa. Cuộc thăm dò mới nhất của báo Wall Street Journal, được thực hiện vào cuối tháng Mười, cho thấy nếu một cuộc tái đấu giả định vào năm 2024 giữa hai ông Biden và Trump diễn ra hôm nay thì hai người sẽ “cân sức cân tài”, mỗi người đạt 46% số cử tri ủng hộ. Hồi tháng 8, trong cuộc thăm dò như vậy ông Biden dẫn trước ông Trump tới 6 điểm phần trăm.
Một dấu hiệu khác là ở những phụ nữ da trắng ngoại ô có khuynh hướng chuyển sang ủng hộ ông Trump. Hồi tháng Tám, 55% những người này nói sẽ bỏ phiếu cho ông Biden, chỉ 39% bỏ phiếu cho ông Trump nhưng trong cuộc thăm dò mới nhất, các con số đó đã thay đổi, chỉ 41% cho ông Biden và 52% cho ông Trump.
Trong suốt thế kỷ 20 không có tổng thống Mỹ nào đã bị thất bại lại có thể thành công khi tái tranh cử.
Đọc thêm:
