Phán quyết về quyền phá thai của Tối cao Pháp viện gây náo loạn nước Mỹ có thể khiến Florida trở thành tâm điểm của cuộc chiến tại các bang về vấn đề nhạy cảm này trong những tháng tới, với dự báo những ứng cử viên ủng hộ quyền phá thai sẽ có lợi thế trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ngày 8 Tháng Mười Một, đồng thời sẽ làm phức tạp thêm nỗ lực của Thống đốc Cộng hòa Ron DeSantis để bảo vệ vận mệnh chính trị của mình ở cấp tiểu bang và quốc gia cho cuộc tranh cử tổng thống ông có thể tham gia trong tương lai.
Chỉ vài giờ sau quyết định của Tối Cao Pháp Viện (TCPV), phá thai nhanh chóng trở thành “điểm nóng” trong cuộc chiến văn hóa gây chia rẽ của nước Mỹ và có lợi cho đảng Dân chủ. 13 bang bảo thủ với lệnh “trigger ban” sẽ cấm phá thai sau 30 ngày nữa. Lệnh này có thể sớm lan sang một số tiểu bang Cộng hoà khác.
Quốc hội tại các tiểu bang Dân chủ miền Bắc và miền Tây nước Mỹ đang hứa hẹn trở thành nơi trú ẩn an toàn cho những phụ nữ muốn phá thai. Tuy nhiên, ở Florida, nơi cư dân của nửa tá quận hạt đô thị bị vướng vào các cuộc đấu tay đôi chính trị giữa phe bảo thủ thống trị chiếm số đông với phần còn lại của tiểu bang, cuộc tranh luận về quyền phá thai chỉ mới bắt đầu nhưng lại có khả năng dẫn đến những tác động lớn cho hàng triệu phụ nữ ở miền Nam nước Mỹ.
Thượng nghị sĩ Lauren Book, thủ lĩnh phe thiểu số Dân chủ trong Thượng viện tiểu bang cho biết: “Đây là điều mà chúng ta phải bảo vệ trong một thời kỳ rất đáng sợ đối với phụ nữ ở tiểu bang”. Luật phá thai thay đổi ra sao ở Florida sẽ phụ thuộc rất nhiều vào cách DeSantis thực hiện các tham vọng chính trị của mình, và tuỳ vào “chiều gió thổi” trước cuộc bầu cử Tháng Mười Một.
Một số nhà hoạt động chống phân biệt đối xử ở Florida dự báo DeSantis, người được nhắc đến rộng rãi như ứng cử viên tổng thống triển vọng của Đảng Cộng hòa vào năm 2024, sẽ đưa ra các hạn chế bổ sung hoặc lệnh cấm hoàn toàn đối với việc phá thai. Nhưng do có khả năng phải đối mặt với cuộc tái tranh cử thống đốc khó khăn vào mùa Thu này nên ông cũng cần lấy lòng các cử tri ôn hòa hơn. DeSantis luôn mô tả mình là người phản đối việc phá thai, nhưng hiếm khi nói công khai vấn đề này. Khi một phóng viên hỏi ông sẽ phản ứng thế nào nếu luật Roe v. Wade bị lật ngược, ông Thống đốc phớt lờ câu hỏi và quay sang những chủ đề không liên quan.
Loạt cuộc biểu tình khắp Florida phản đối lệnh cấm phá thai
Năm nay, cơ quan lập pháp do đảng Cộng hòa kiểm soát ở Florida đã thông qua luật cấm phá thai sau khi thai được 15 tuần, trừ trường hợp hiếp dâm hoặc loạn luân. Luật dự kiến có hiệu lực vào ngày 1 Tháng Bảy, nhưng một thẩm phán tiểu bang ở Tallahassee đang thụ lý vụ kiện từ những người ủng hộ quyền phá thai muốn ngăn chặn luật này. Florida hiện có 55 phòng khám phá thai được cấp phép và 80,000 ca phá thai được thực hiện trong năm ngoái. Các cuộc khảo sát gần đây trên toàn tiểu bang cho thấy đa số phản đối việc hạn chế hơn nữa quyền phá thai. Andrew Shirvell, Giám đốc của nhóm ủng hộ phá thai “Florida Voice for the Unborn” cho biết ông đã nhận được sự đảm bảo từ các thành viên cấp cao trong chính quyền DeSantis rằng thống đốc sẽ kêu gọi các nhà lập pháp tiểu bang tham dự một phiên họp đặc biệt về quyền phá thai sớm nhất là giữa Tháng Mười Một, ngay sau cuộc bầu cử giữa kỳ.
Điều đó có nghĩa DeSantis sẽ né được chủ đề phá thai trong chiến dịch tái tranh cử. Tuy nhiên, những người phản đối quyền phá thai khác ở Florida lại cho rằng DeSantis sẽ triệu tập phiên họp Quốc hội sớm hơn. Quốc hội tiểu bang mới sẽ họp vào Tháng Ba 2023. Bên cạnh việc bầu lại ghế thống đốc của DeSantis, các cử tri sẽ quyết định số phận Hạ viện và Thượng viện Florida vào Tháng Mười Một. Đảng Cộng hòa hiện chiếm đa số 23-16 tại Thượng viện và đa số 76-42 tại Hạ viện. Dù khả năng đảng Cộng hòa giữ được ghế thống đốc và đa số tại Quốc hội là cao nhưng phe Dân chủ tin rằng phán quyết của TCPV sẽ làm cho cuộc bầu cử trở nên cạnh tranh hơn.
Tháng trước, sau khi dự thảo ý kiến của TCPV bị lọt ra truyền thông, hàng ngàn người ủng hộ quyền phá thai đã biểu tình tại các thành phố trên khắp Florida. Các cuộc biểu tình cũng nổ ra tại một số thành phố vào đêm TCPV ra phán quyết. Nhà phân tích chính trị kỳ cựu Susan MacManus không chắc rằng “quả bom” phá thai có đủ để giúp Dân chủ bám sát đối thủ hơn trong cuộc bầu cử sắp tới hay không. MacManus nhắc lại rằng phụ nữ Florida ủng hộ Tổng thống Biden hơn cựu tổng thống Donald Trump vào năm 2020 nhưng chỉ có phá thai thôi thì chưa đủ.
Tuy nhiên, ngay cả khi đảng Dân chủ không đạt được bước tiến đáng kể, Thượng viện sắp tới của tiểu bang cũng khó kéo giảm lệnh cấm xuống dưới 15 tuần. Thượng nghị sĩ Kathleen Passidomo đại diện cho khu vực Naples (dự kiến trở thành chủ tịch Thượng viện tiểu bang tiếp theo nếu GOP vẫn giữ được đa số) dù công khai phản đối việc phá thai, nhưng trong quá khứ bà khá đắn đo trong việc chấp nhận xiết chặt hơn luật chống phá thai.
Trong một tuyên bố, bà Passidomo nhắc lại mình vẫn là người “ủng hộ cuộc sống”. Tại Hạ viện Florida, ít nhất một đảng viên Cộng hòa ủng hộ lệnh cấm phá thai 15 tuần cho biết ông sẽ không ủng hộ những nỗ lực có thêm các hạn chế. Trong những tuần tới, các nhà hoạt động của cả hai bên trong cuộc tranh luận phá thai sẽ theo dõi sát sao DeSantis, người có rất ít cố vấn thân cận và thường không báo trước các động thái chính trị hoặc lập pháp của mình. Hầu hết các nhà phân tích đồng ý DeSantis không muốn đề tài phá thai chiếm ưu thế trong những tuần trước cuộc bầu cử Tháng Mười Một.
______
Chấn động với phán quyết của TCPV về quyền phá thai
Hollywood và các công ty phản ứng khi luật phá thai liên bang bị huỷ
