Hạ Viện Hoa Kỳ sáng nay Thứ Sáu 19 Tháng Mười Một đã bỏ phiếu 220-213 thông qua dự luật Xây Dựng Lại Tốt Hơn (Build Back Better, gọi tắt là 3B) nhằm mở rộng mạng lưới an sinh xã hội và giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Dự luật, đã qua nhiều tháng tranh cãi sôi nổi và cắt giảm nhiều điều khoản, được coi là thành tựu quan trọng nhất của Tổng thống Joe Biden và đảng Dân Chủ trong chính sách đối nội, là dấu ấn nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden.
Dân biểu Jared Golden từ tiểu bang Maine là dân biểu duy nhất của đảng Dân Chủ bỏ phiếu phản đối cùng với toàn bộ các dân biểu đảng Cộng Hòa.
Dự luật còn phải được trình ra Thượng Viện mà việc thông qua là chưa chắc chắn, dù Thượng Viện do đảng Dân Chủ chiếm đa số có thể phê chuẩn theo thủ tục gọi là “hòa giải” (reconciliation) theo đó dự luật có thể được thông qua chỉ với đa số phiếu đơn giản thay vì phải hội đủ túc số 60-40 như thường lệ. Đảng Dân Chủ hiện có 50 ghế Thượng Viện, và có thể đạt 51 phiếu nếu tính cả phiếu của Phó Tổng thống Kamala Harris với tư cách Chủ tịch Thượng Viện, tuy nhiên hiện hai thượng nghị sĩ Dân Chủ Joe Manchin của tiểu bang West Virginia và Kyrsten Sinema của tiểu bang Arizona vẫn tiếp tục không ủng hộ trong khi toàn bộ các thượng nghị sĩ Cộng Hòa thống nhất chống đối dự luật. Nếu Thượng Viện xem xét và sửa đổi nhiều điều khoản quan trọng trong dự luật thì dự luật sẽ được trả về Hạ Viện bỏ phiếu lần nữa.
“Bây giờ, Đạo luật Xây dựng lại Tốt hơn sẽ được chuyển đến Thượng Viện Hoa Kỳ, nơi tôi mong muốn nó được thông qua càng sớm càng tốt để tôi có thể ký thành luật”, Tổng thống Biden nói trong một tuyên bố sau cuộc bỏ phiếu. Thượng Viện được kỳ vọng đạt được thỏa thuận về dự luật này vào cuối Tháng Mười Hai.
Trong nhiều tháng qua, các dân biểu đảng Dân Chủ đã tranh luận sôi nổi về một loạt các vấn đề hóc búa của dự luật và chi phí dự tính để thực hiện dự luật đã giảm gần một nửa, từ mức $3.5 ngàn tỷ đề nghị ban đầu xuống còn $1.85 ngàn tỷ hiện nay. Tuy vậy dự luật vẫn bao hàm những thay đổi sâu rộng về thuế, chăm sóc sức khỏe, năng lượng, biến đổi khí hậu, dịch vụ gia đình, giáo dục và nhà ở theo hướng chính phủ liên bang giảm thuế hoặc tăng trợ cấp cho những thành phần có thu nhập thấp để kiến tạo một xã hội bình đẳng hơn.
Cụ thể, dự luật dài 2,100 trang bao gồm các điều khoản miễn phí chăm sóc trẻ em trong các nhà trẻ do chính phủ lập, hạn chế chi phí thuốc theo toa của người cao niên và tăng cường nỗ lực làm chậm biến đổi khí hậu. Cũng bao gồm các khoản tín dụng thuế để thúc đẩy phát triển năng lượng sạch, tăng cường hỗ trợ chăm sóc trẻ em tuổi mẫu giáo và gia hạn giảm thuế cho hàng triệu gia đình có trẻ em, người lao động có thu nhập thấp hơn và những người mua bảo hiểm y tế tư nhân. Thông tin chi tiết về các điều khoản, quy mô chi phí và thời gian thực hiện của dự luật sẽ được công bố dần trong những ngày tới.
Cuộc bỏ phiếu phê chuẩn dự luật của Hạ Viện bị đình hoãn nhiều lần để chờ số liệu tính toán của Văn phòng Ngân sách Quốc Hội (CBO) – một tổ chức không đảng phái- về tác động của nó đối với ngân sách quốc gia. Hôm qua Thứ Năm, Văn phòng Ngân sách Quốc Hội cho biết dự luật sẽ làm thâm hụt ngân sách của liên bang tăng thêm $160 tỷ trong vòng mười năm tới và được cho rằng đó là con số chấp nhận được. Phần lớn chi phí thực hiện dự luật sẽ được trả bằng việc tăng thuế đối với những người giàu có, các tập đoàn lớn và thuế áp vào lợi nhuận mà các công ty kinh doanh thu được ở nước ngoài. Cụ thể, dự luật sẽ đánh thuế doanh nghiệp tối thiểu là 15% và thuế phụ thu 5% đối với cá nhân có thu nhập hằng năm trên $10 triệu, phụ thu thêm 3% với cá nhân có thu nhập nhiều hơn $25 triệu; ngoài ra còn có thuế đánh vào các tài khoản hưu trí cá nhân lớn, mua lại cổ phiếu và thuế thuốc lá.
***
Tuy dự luật còn cần được xem xét và thông qua ở Thượng Viện, nhưng việc thông qua Hạ Viện được coi là một thắng lợi của đảng Dân Chủ và chính quyền Biden sau khi Tổng thống Biden vừa ký ban hành luật cơ sở hạ tầng trị giá $1,100 tỷ hồi đầu tuần nay. Luật cơ sở hạ tầng gia tăng đầu tư vào đường sá, cầu cống… và dự luật 3B gia tăng đầu tư vào chăm sóc con người được coi là hai trụ cột chính trong chương trình nghị sự của Tổng thống Biden trong công cuộc nâng cao sức cạnh tranh của xã hội Mỹ.
Chủ tich Hạ Viện Nancy Pelosi nói: “Nếu bạn là cha mẹ, người cao tuổi, trẻ em, công nhân, nếu bạn là người Mỹ, thì dự luật này là dành cho bạn, và nó tốt hơn”. Nhưng Dân biểu Kevin McCarthy, đại diện California và lãnh đạo khối Cộng Hòa thiểu số ở Hạ Viện, trong một bài phát biểu tẻ nhạt kéo dài suốt tám tiếng đồng hồ trong đêm qua, đã chỉ trích dự luật là “dự luật chi tiêu liều lĩnh và vô trách nhiệm nhất trong lịch sử quốc gia.”
Lập luận chính của đảng Cộng Hòa khi phản đối dự luật 3B là việc chi tiêu quá nhiều vào các chương trình xã hội sẽ làm tăng lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế và thúc đẩy lạm phát, hiện đã tăng nhanh nhất trong 30 năm qua. Họ cũng nói rằng những khoản trợ cấp hào phóng của chính phủ sẽ có tác dụng ngược là không khuyến khích người lao động tìm việc làm.
“Vào thời điểm người Mỹ phải trả giá cao hơn một cách kinh khủng cho xăng dầu và thực phẩm, đảng Dân chủ đã thông qua một cuộc chi tiêu và thuế trị giá hàng nghìn tỷ đôla sẽ khiến lạm phát thậm chí cao hơn, ảnh hưởng đến thu nhập thấp hơn, những gia đình khó khăn nhất,” khối Cộng Hòa tại Hạ Viện ra tuyên bố sau cuộc bỏ phiếu cho biết.
Tuy nhiên, Cố vấn kinh tế Tòa Bạch Ốc Brian Deese và một số chuyên gia kinh tế nhận định dự luật sẽ làm giảm lạm phát bằng cách giảm chi phí chăm sóc sức khỏe, chăm sóc trẻ em và thuốc men, đồng thời khuyến khích nhiều người lao động tham gia lao động hơn, do không còn vướng bận nhiều vào việc chăm sóc con cái hay cha mẹ già yếu. Tòa Bạch Ốc ước tính rằng dự luật sẽ cắt giảm thâm hụt $112.5 tỷ trong 10 năm khi bao gồm cả ước tính về doanh thu thuế cao hơn từ việc tăng cường cưỡng chế thuế.
Việc thông qua dự luật 3B ở Hạ Viện còn được coi là có thể giúp nâng cao uy tín của Tổng thống Joe Biden – hiện đang ở mức thấp nhất kể từ khi nhậm chức – và củng cố lợi thế của đảng Dân Chủ trước cuộc bầu cử Quốc Hội giữa kỳ sẽ diễn ra sau một năm nữa.
Đọc thêm:
